نام پژوهشگر: فریبا اسدالهی

تدوین اصول و معیارهای طراحی میدان در بافت های گسترشی مبتنی بر سبک زندگی ایرانی اسلامی- نمونه موردی شهر قم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر و معماری 1392
  فریبا اسدالهی   محمدرضا پورجعفر

سبک زندگی دامنه ی بسیار گسترده و عمیقی در زندگی انسان دارد و بر ابعاد کمّی و کیفی حیات تاثیر گذار است. تغییر سبک زندگی یا ارتقاء آن به انتخاب خود شخص و یا به طور غیر مستقیم و با القائات محیطی اتفاق می افتد. تغییر سبک زندگی نشانه ی تغییر در فرهنگ و نوع نگرش فرد به زندگی است و مسلما هر نگرش و اندیشه ای شیوه ی زندگی خاص خود را می طلبد. نقش محیط و دریافتهای محیطی در این روند بسیار حائز اهمیت است. از آنجا که کیفیت زندگی اجتماعی بازتابی از کیفیت زندگی فردی ست و عرصه ی ظهور بسیاری از مولفه های سبک زندگی می باشد، مهم شمرده می شود. شهر نیز آیینه ی حیات اجتماعی افراد بوده و بر آن تاثیر گذار نیز هست. بنابراین سبک حیات اجتماعی در شهر به عنوان مسئله ی اصلی پژوهش انتخاب شده. با این پیش فرض که ارتقا کیفی میدانهای شهری مبتنی بر نیازهای رفتاری و فعالیتی و مبتنی بر هنجارها و ارزش های اسلامی – ایرانی، منجر به اصلاح الگوهای رفتاری در مسیر سبک زندگی خواهد بود، به این پژوهش پرداخته شد و مطالعه ی برخی منابع علوم اجتماعی و جامعه شناسی شهری، جغرافیای تاریخی، طراحی شهری و پژوهش های میدانی به عنوان منابع تحقیق استفاده شد. روش تحقیق توصیفی تحلیلی و تحلیل داده ها به شیوه ی تطبیقی و هم پوشانی انجام شد. شهر قم به دلیل بافت مذهبی و آیین ها و مراسمات مذهبی زیاد و جذب زائران فراوان، به عنوان عرصه ی کار انتخاب شد. پس از کندوکاو در ادبیات موضوع و تجریبات تئوری و عملی، با رسیدن به شاخص ها و مولفه های سبک زندگی شهری که با طراحی فضا مرتبط می باشد، به الگوهای طراحی میدان رسیدیم. سبک زندگی شهری در مولفه هایی چون نحوه گذران اوقات فراغت در شهر، انتخاب فضاهای شهری متفاوت، نحوه و کیفیت حضور در فضاهای شهری ، سطح کنش ها و تعاملات اجتماعی و شیوه رفتار بروز پیدا می کند. این پژوهش با گسترش این مولفه ها و ارتباط با طراحی فضاهای شهری اصول و معیارهای طراحی همچون: عزتمندی، هویتمندی، احترام به سالمندان، عدالت محوری، پاسخگویی به حضور خانواده ها و مراسمات خاص، تکریم شهروندان و حفظ حرائم، آسایش در فضا، سلامت محوری، توجه به مناسک عبادی، دوری از فردیت واجتماع محوری، افزایش تعاملات اجتماعی و حس مسئولیت و ...را در طراحی میدان، پیاده کره است.