مهدویت، تفکری مبنایی و ریشه ای است که جزء ارکان اصلی هر دینی از جمله اسلام محسوب می شود. گفتمان مهدویت تا اواخر قرن چهارم هجری تطورات مختلف به خود گرفت و در قالب گفتمان های متفاوت و گاه متمایز بروز پیدا کرد. گفتمانهای تاریخی، سیاسی، کلامی و عرفانی در طول تاریخ، مداومت و استمرار زیادی داشته به همین دلیل فهم تطوری این گفتمانها می تواند وجه مسلط و غالب گفتمانی را در هر دوره مشخص کند. در این پژوهش شناسایی گفتمانها و یافتن مختصات و شاخصهای هر یک از آنها و در مرحله آخر، یافتن وجه غالب گفتمانی مورد توجه قرار گرفته است. روش پژوهش به صورت کمی و توصیفی انجام گرفته به طوری که تطور هر یک از گفتمانها در چهار قرن نخست هجری مورد بررسی قرار گرفته است. وجه غالب گفتمانی در هر قرن متفاوت است به طوری که گفتمان تاریخی گرچه در همه قرون تداوم یافته، در سده نخست اسلام نقش پررنگ تری داشته است. گفتمان سیاسی در کنار گفتمان تاریخی در قرن دوم هجری بیشترین فراوانی را داشته ولی از قرن سوم به بعد گفتمان کلامی در رأس گفتمانها قرار گرفت. گفتمان عرفانی در قرن سوم توانست با ارائه ی شاخص های جدید، مهدویت را بیان کند ولی تسلط گفتمان کلامی موجب شد این گفتمان نتواند آنگونه که باید خود را نشان دهد. بنابراین در قرن چهارم وجه غالب با گفتمان کلامی بوده است.