نام پژوهشگر: مجتبی طواف

مشروعیت انجماد بیمار لاعلاج از نظر مذاهب فقهی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ادیان و مذاهب - دانشکده مذاهب اسلامی 1393
  مجتبی طواف   حسین رجبی

یکی از مسائل جدیدی که در حوزه علم فیزیک به وجود آمده است، مسئله کرایونیک می باشد. کرایونیک (سرما زیستی)، یک نوع محافظت از انسان ها یا حیوانات قانوناً مرده، در دمای بسیار پایین است به این امید که پزشکی آینده، آن ها را به زندگی برگرداند. اما معیار برای مرگ، تقریباً همیشه توقف ضربان قلب است. در پزشکی معاصر، مرگ مغزی، ملاک مرگ قطعی انسان محسوب می شود لذا چنین اشخاصی به لحاظ پزشکی، زنده اند اگرچه به لحاظ قانونی، مرده به حساب می آیند. بیمار لاعلاجی که در حال مرگ است، تنها راه درمان وی، انجماد می باشد. در این تحقیق سعی شده است مشروعیت چنین عملی، البته با ملاحظه ی قیودی خاص، از نظر مذاهب فقهی بررسی شود. برای این امر، ابتدا در فصل اول، موضوع کرایونیک با دقت تبیین شده است. برای روشن شدن موضوع از موسسات جهانی فعال در زمینه کرایونیک، بهره گرفته شده است و تا حد امکان از منابع واسطه، پرهیز شده است. سپس در فصل دوم، ادله جواز و عدم جواز کرایونیک، طرح شده و مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. از مجموع بررسی ها می توان چنین نتیجه گرفت که اولاً ادله جواز نسبت به ادله عدم جواز از اشکالات کمتری برخوردار است. بنابراین انجماد بیمار لاعلاج نزدیک مرگ، با رضایت او توسط پزشک با صلاحیت به هدف درمان او در آینده و با ظن قوی به امکان بازگشت به حالت قبل از انجماد، در صورتی که به بدن آسیبی نرساند جایز است. ثانیا به فرض که ادله عدم جواز را بپذیریم، باز در مقام تزاحم، چاره ای جز ترجیح اهم که حفظ جان بیمار (انجماد) است، بر مهم (حرمت انجماد) نداریم.