نام پژوهشگر: معصومه بیگ پور

بررسی طبیعت به عنوان عنصر تصویرساز در تشبیهات نهج البلاغه (مطالعه موردی حیوانات و گیاهان(
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه - دانشکده ادبیات 1393
  معصومه بیگ پور   علی سلیمی

چکیده: نهج البلاغه یک اثر علمی و ادبی است که بررسی ابعاد بلاغی آن بسیار لازم و مفید است. رعایت مقتضای حال که شاخصه ی اصلی کلام بلیغ است در نهج البلاغه جلوه ای خاص دارد. با بررسی عناصر تصویرساز در تشبیهات این کتاب ارزشمند، می توان گفت این شاهکار بی مانند با استفاده از واقعیت های زندگی فردی، اجتماعی و سیاسی جامعه آن روز حقایقی والا و ماندگار را در خود جای داده است. به واقع، این عناصر، مانند سازی معقولات و اندیشه ها به واقعیات محسوس و ملموس زندگی است و هدف از آن استحکام پذیری و استوار سازی حقایق معنوی در ذهن هاست. تصویرسازی دسته ای از فرایندهای زبانی است که در آن ها سعی می شود با استفاده از قابلیت های زبان و با مدد اندیشه، معنای موردنظر را به بهترین نحو ممکن و از طریق ایجاد تصویر در ذهن مخاطب به او منتقل نمود. از طرفی در نهج البلاغه از قابلیت های زبانی همچون تشبیه، استعاره، کنایه و مجاز و... استفاده شده است. ازجمله این کاربردها، کاربرد حیوانات و گیاهان به عنوان عنصر تصویرساز است. این پایان نامه درصدد است تا ضمن بیان این مطلب که نهج البلاغه از تصویرسازی در جهت انتقال بهتر مفاهیم به ذهن مخاطب بهره جسته، به بیان یادکردهای حیوانات و گیاهان در قالب تشبیه در این کتاب پرداخته است. هدف آن است که مطالب عنوان شده در این پایان نامه در عمق جان مخاطب اثر نهاده و با نوعی تصویرسازی ذهنی، فهم مخاطب از مطلب حداکثر گردد و علاوه بر آن استفاده از زیبایی های آراینده ی کلام نشان دهنده ی توانایی خارق العاده گوینده و تسلط وی بر مطلب بوده که در نهج البلاغه به چشم می خورد.