نام پژوهشگر: مستنصر قلی نژاد

باستان گرایی، تاثیرات و بازخورد های آن بر باستان شناسی ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده هنر 1394
  مستنصر قلی نژاد   مریم دژم خوی

با ورود باستان شناسی توسط محققین و باستان شناسان خارجی به ایران از اواسط دوران قاجار دیدگاه های باستان گرایانه و ملی گرایانه نیز وارد ایران شد. این تفکرات جدید به علت تنوع بافت قومی، زبانی، مذهبی و فرهنگی ایران و فراهم نبودن زمینه های فکری لازم شکلی تبعیض آمیز یافت. به طوری که حکومت پهلوی با استفاده از این تفکرات و نظریاتی مانند نظریه آریایی و با کمک باستان شناسی سعی به ایجاد هویتی واحد با هدف بهره برداری سیاسی کرد. این گونه استفاده از دانش باستان شناسی باعث شد تاثیراتی بر باستان شناسی و آثار باستانی در دو جهت منفی و مثبت تحمیل شود که در این نوشتار به آن پرداخته شده است. مهمترین تاثیر منفی چنین رویکردی رشد شکلی از باستان شناسی به نام باستان شناسی ملی گرا در دوران حکومت سلسله پهلوی )بویژه پهلوی دوم( است که با رویکردی تبلیغاتی و بعضا غیر علمی به استفاده ابزاری از داده های باستان شناسی منجر و تبعات منفی را در بلند مدت برای داده ها، محوطه ها و باستان شناسان به همراه داشت. این پژوهش از نظر اهداف در حوزه مطالعات کاربردی قرار می گیرد که به لحاظ ماهیت مطالعه ای علی)پس رویدادی( است. روش این پژوهش گردآوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای موجود اعم از کتاب ها، مجلات، آرشیو اسناد تاریخی در ارتباط با میراث فرهنگی و عکس های تاریخی می باشد.