نام پژوهشگر: امید پورحسن چاخانسری

کارکرد اسطوره در شعر ادونیس و شفیعی کدکنی (بر پایه دفترهای شعر أغانی مهیار الدّمشقی و هزاره دوّم آهویِ کوهی)
پایان نامه دانشگاه تربیت معلم - تهران - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  امید پورحسن چاخانسری   حسین ابویسانی

اسطوره به عنوان یکی از ابزارهای بیانِ هنری، حضوری بس چشم گیر در شعر معاصر دارد. شاعران معاصرِ عربی و فارسی به خاطر تأثیر از شاعران مدرن اروپا، و در صدر ایشان تی. اِس. اِلیوت، به اسطوره گرایش یافته اند. از آن جا که اسطوره برآمده از ناخودآگاه جمعی است، مطالعه ی آن در واقع به نوعی مطالعه ی فرهنگ خواهد بود. از جمله این شاعران ادونیس و شفیعی کدکنی هستند. این دو تن با توجّه به تأثیرپذیری از مولّفه های مدرنیسم، رویکردی انسان گرایانه و عمل گرایانه را در برخورد با اساطیر به کار گرفته اند و اساطیر موجود در شعر خود را در خدمت دردها و رنج های خود و انسانِ معاصر قرار داده اند. پایان نامه ی حاضر با تمرکز بر دو دفتر شعرِ أغانی مهیار الدّمشقی سروده ی ادونیس و هزاره ی دوّم آهوی کوهی سروده ی شفیعی کدکنی، سعی در تحلیل و توضیح اساطیر موجود در این دو مجموعه را دارد تا بدین وسیله قدمی هر چند ناچیز در شناخت شعر این دو تن و ورود به منظومه ی فکری هر کدام از ایشان بردارد. روش تحقیق، از نوع تطبیقی- تحلیلی و به روش کتابخانه ای می باشد. از این رو، ابتدا با توجّه به دو عنصر کهن الگو و روایت، اساطیرِ موجود در این دو دفتر استخراج شده و به سه دسته تقسیم شده اند که عبارتند از: اساطیر دینی، اساطیر قومی- ملّی و اساطیر فراملّی.سپس به تحلیل و توضیح اساطیر و نقش آن ها در بافت شعر پرداخته شده است و سعی شده تا نگاه شاعر به اسطوره ی مذکور و علّت انتخاب آن توضیح داده شود. آن چه در این تحقیق به دست آمده این است که هر دو شاعر با دید انسان گرایانه ی خود، به اساطیرِ موجود در شعرشان، بُعدی معاصر داده اند و آن را در خدمت انسان و دردهایش قرار داده اند. به دیگر سخن، اسطوره در شعر این دو شاعر کارکردی انسان گرایانه داشته و در خدمت درد و رنج انسان معاصر می باشد.