عرفان و سیاست در مناسک حج در پیوندی جدا ناپذیر، دارای نقش و جایگاه ارزشی هستنددر هر کدام از مناسک حج، عرفان و سیاست به صورت خودسازی (عرفان) و جامعه سازی (سیاست اسلامی) نمود خود را نشان می دهد. مناسک حج بازنمود اسراری است که ساختار های اصلی سیاست اسلامی را تشکیل می دهد تلاقی عرفان و سیاست درمناسک حج، نمود عینی تمدن اسلامی را در ساختار الهی خود نشان می دهد.