نام پژوهشگر: روح الله ذاکری

بررسی زمینه های شبهات مستشرقان به شخصیت پیامبر(ص) پیرامون وحی در صحیحین
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1388
  روح الله ذاکری   محمد مرتضوی

مستشرقان از دیرباز تحت تأثیر مذهب حاکم در سرزمین پهناور اسلامی، گمان کردند عقائد مسلمانان را تنها از طریق مکتب خلفا می¬توان شناخت، غافل از آنکه، آیینه¬ای که در آن عقائد مسلمانان را به نظاره نشسته¬اند، قطعه کوچک از آیینه¬ای بسیار باعظمت است که با جانشینی جعلی خلیفه اول شکسته شد، و آنان اسلام حقیقی را در قطعه کوچکی جستجو می¬کنند، که در منعکس نمودن اسلام ناتوان است. پس ناخواسته و چه¬بسا به عمد در مسیری گام برداشتند که باید با لغزشها و چالشهای بسیاری دست¬وپنجه نرم نموده و سؤالهای بسیاری را بی¬جواب رها کنند. در چنین وضعیتی بعضی از مستشرقان به گمان باطل خویش، بهترین استفاده را نمودند، چرا که گم‏شده اصلی آنان چهره¬ای مشوش از اسلام بود. آنان تمام تلاش خود رابه کار می¬بستند تا اثبات کنند اسلام چیزی نیست جز، مجموعه¬ای ناقص از آئینهای یهود و مسیحیت، که بیشتر از چند دستور اخلاقی، نباید از آن انتظاری داشت. حال با توجه به پیشینه مطالعاتی مستشرقان و تحقیقات پردامنه آنان در معارف اسلامی، نمی‏توان گفت هر آنچه را که آنان مورد مطالعه قرار داده¬اند منابع اصیل معارف ناب اسلامی بوده است. لذا اگر مستشرقان از روی خطا مکتب خلفا را نماینده حقیقی عقائد مسلمانان دانسته و بر مبنای آن نظریه¬پردازی نموده¬اند، نمی-توان آنان را در بعضی از عقائد باطلشان مغرض و معاند دانست، چرا که خانه از پای بست ویران بوده است. لذا نویسنده با محدود کردن دامنه این تحقیق به شبهات مستشرقان پیرامون وحی، و بررسی تطبیقی و تحلیلی آنها با روایات صحیحین، به عنوان بنیادی¬ترین مرجع در سیره و سنت پیامبر9 نزد اهل سنت و مستشرقان، در پی یافتن جواب این سؤال بوده است که آیا سرآغاز تمامی شبهات مستشرقان به زوایای گوناگون معارف اسلامی، به عناد و غرض¬ورزی آنان، باز می¬گردد، یا در بعضی از موارد، زمینه آن را در آراء اهل سنت و کتب معتبرشان و در رأس آنها صحیحین، باید جستجو نمود؟ چنین شبهاتی را می¬توان در ضمن چهار عنوان بررسی نمود: 1) ترس و فرار پیامبر (ص) از حضرت جبرئیل. آیا پیامبر(ص) در اولین مواجهه با حضرت جبرئیل به گمان مواجه شدن با شیطان یا ابتلاء به جنون، به شدت ترسیده و فرار کرده¬اند؟ 2) شک و تردید حضرت در نبوت خویش. آیا پیامبر(ص) در وحیانی بودن اعلام رسالتشان توسط حضرت جبرئیل شک داشته¬اند؟ به عبارت دیگر آیا پیامبر(ص) برای یقین نمودن به رسالتشان از جانب خداوند، نیاز به تأیید دیگران داشته¬اند؟ 3) خودکشی پیامبر(ص). آیا نسبت دادن خودکشی به پیامبر(ص) به علت انقطاع وحی، از جانب مستشرقان، مستندی دارد یا ادعایی بدون دلیل است؟ 4) آیات شیطانی یا اسطوره غرانیق. آیا پیامبری که خود بزرگ¬ترین دین یکتا پرستی را تبلیغ می¬کند، در برهه¬ای از زمان، شرک و بت پرستی را تأیید نموده است؟ نویسنده در بررسی هر یک از شبهات، با ارائه مستند شبهه از صحیحین، به تحلیل و در موارد لازم به نقد پاسخهای شارحان صحیحین و عالمان اهل سنت، پرداخته است. و با کسب تجربه¬ای نو دراین زمینه، حداقل در موضوع این تحقیق، به این نتیجه دست یافته که بنیان و اساس قسمت مهمی از نظریه¬پردازی¬های خلاف واقعیت مستشرقان در مسألۀ وحی، مطالبی است که شیخین در صحیحین نقل نموده¬اند؛ دو کتابی که از دیدگاه اهل سنت أصح کتب بعد از کتاب خدا هستند.