نام پژوهشگر: طاهر مصطفی‌پور

توزیع زمانی و مکانی بارش تگرگ در ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده علوم انسانی 1387
  طاهر مصطفی پور   منوچهر فرج زاده

در این تحقیق به بررسی توزیع زمانی و مکانی 3 پدیده بارش تگرگ، رخداد طوفان تگرگ و طوفان تندری در ایران پرداخته شده است. بدین منظور از آمار مشاهده ای 3 پدیده فوق در تعداد 67 ایستگاه سینوپتیک کشور در یک دوره آماری 20 ساله (2005-1986) استفاده شده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که کانونهای اصلی رخداد این 3 پدیده در ایران بیشتر در نواحی غرب و شمالغرب می باشند. ایستگاههای با فراوانی بالای بارش تگرگ ایستگاههای ایلام، آبعلی و مراغه در غرب و شمالغرب کشور(به ترتیب دارای میانگین سالانه 4/7، 4/3 و 3/2 مورد) و همچنین ایستگاههای تربت حیدریه و بیرجند در شمال شرق و شرق کشور (دارای میانگین سالانه به ترتیب 1/5 و 1/3 مورد) می باشند. کانون رخداد طوفان تگرگ نیز ایستگاه ایلام (با میانگین رخداد سالانه 2/4 مورد) و کانون رخداد طوفان تندری ایستگاههای ماکو، جلفا، و ایلام (با میانگین سالانه رخداد به ترتیب 35/7، 30/5 و 25/8 مورد)می باشند. کانون واقع شدن این ایستگاهها نسبت به 3 پدیده مورد مطالعه، احتمالاً با وجود رشته کوههای مرتفع زاگرس و البرز در غرب و شمال کشور و نحوه عملکرد توده هواها هنگام برخورد با این ارتفاعات، در ارتباط است. از نظر توزیع زمانی نیز ، فصل بهار دارای بیشترین فراوانی رخداد این 3 پدیده می باشد. (فراوانی بارش تگرگ و رخداد طوفان تگرگ و طوفان تندری در این فصل به ترتیب 19/1، 10/8 و 392/9 می باشد). بیشترین فراوانی رخداد تگرگ در کشور در ماههای مارس و آوریل؛ رخداد طوفان تگرگ در ماههای آوریل و می؛ رخداد طوفان تندری در ماه می می باشد.