نام پژوهشگر: غلام‌رضا رئیسیان

روش سورآبادی در تفسیرالتفاسیر
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1388
  کلثومه دلیمی   مهدی جلالی

شناخت شیوه ی مفسران در پرده برداری از مراد خدای- تعالی- و مبانی آنان در چگونگی فهم و تفهیم معانی بلند قرآن یکی از شاخه های پژوهش در علوم قرآن به شمار می رود. در این پایان نامه، روش «تفسیرالتفاسیر» ابوبکر محمد بن عتیق سورآبادی مورد بررسی و پژوهش قرار گرفته است. و نگارنده با فراهم آوردن پایان نامه ای با عنوان «روش سورآبادی در تفسیرالتفاسیر» کوشیده است تا روش وی در تفسیر قرآن را بشناسد و بشناساند و در این مسیر از منظرهای گوناگون به روش سورآبادی پرداخته است. تفسیرالتفاسیر سورآبادی به تصحیح مرحوم سعیدی سیرجانی ، در پنج مجلد به چاپ رسیده است. چهار مجلد این طبع نفیس ، کل متن تفسیر سورآبادی را در بردارد و جلد پنجم آن حاوی اختلاف نسخه های دو جلد اوّل و دوم است. نثر تفسیر «ابوبکر عتیق سورآبادی» از جمله نثرهای شیوای زبان فارسی در نیمه دوم قرن پنجم هجری است . و مانند دیگر آثار مشابه به لحاظ مسائل دستور زبان و لغت برای اهل تبتع و تحقیق سود فراوان دارد. سور آبادی در ابتدای هر سوره: عنوان ، تعداد آیات ، کلمات ، حروف ، محل نزول و فضلیت سوره را آورده ، البته این ترتیب در نسخه های مختلف متفاوت است. بیشتر توجه او در تفسیر آیات ، به نقل و روایت بوده و رویکرد روایی به تفسیر داشته است. شیوة تفسیری سور آبادی چنین است که پرسشی را مطرح می کند و سپس در پاسخ به آن مطالب تفسیری خود را بیان می دارد. در این رساله به مسائل متعددی که روشنگر روش سورآبادی در تفسیرالتفاسیر است پرداخته ایم ، که از آن جمله است علوم قرآنی ، مباحث ادبی ، مباحث کلامی ، آیات الاحکام و بررسی جایگاه نقل و انواع روایات در این تفسیر .