نام پژوهشگر: محمدعلی آزادفر

ارتقای ویژگی های کیفی الیاف کارتن های کهنه (occ) از طریق تیمار های لیگنین زدا
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی 1388
  محمدعلی آزادفر   ربیع بهروز

این تحقیق با هدف استفاده از الیاف کارتن های کهنه قهوه ای (occ) به منظور تهیه خمیرکاغذ روشن با ویژگی های کیفی مناسب قابل استفاده در کاغذهای با درجات مرغوب تر انجام شد. در این تحقیق سعی گردید تا ارتقای ویژگی های نوری و مقاومتی الیاف از طریق فرایند های بدون سولفور و کلر (دوستدار محیط زیست) انجام شود. بدین منظور و با توجه به میزان لیگنین زیاد این الیاف، جهت لیگنین زدایی اولیه و رسیدن به میزان لیگنین در حد خمیرکاغذ قابل رنگبری (عدد کاپای کمتر از20)، ابتدا الیاف occ با فرایند خمیرکاغذسازی سودا- آنتراکینون، لیگنین زدایی شدند. سپس در مرحله دوم از فراوری اکسیژن به منظور لیگنین زدایی بیشتر و گزینش گرتر استفاده شد. در مرحله پایانی پراکسید هیدروژن به منظور رنگبری استفاده گردید. از خمیر کاغذ های تهیه شده در هر مرحله کاغذ دست ساز آزمایشگاهی (m2/gr60) تهیه شده و ویژگی های نوری (روشنی و ماتی) و مقاومتی (مقاومت به پاره شدن، کشش و ترکیدن) آنها با یکدیگر مقایسه گردید. نتایج نشان داد که، فرایند سودا – آنتراکینون قادر است خمیر کاغذ occ با عدد کاپای 86 را به نحو موثری لیگنین زدایی نموده و خمیر کاغذی با عدد کاپای 17/4 (خمیرکاغذ قابل رنگبری) با سطح قابل قبول حفظ کربوهیدرات ها (بازده 75 درصد) تولید کند. طی این فراوری، به جز ماتی کلیه ویژگی های مقاومتی و نوری افزایش معنی داری داشته است. فراوری اکسیژن خمیر کاغذ سودا- آنتراکینون را در حد 50 درصد لیگنین زدایی کرده و بازده خمیر کاغذ نیز از 75 به 67/5درصد کاهش یافت. طی این فراوری مقاومت به پاره شدن و روشنی کاغذ افزایش معنی داری داشته اما دیگر ویژگی های مورد اندازه گیری به طور معنی داری کاهش پیدا کرده است. همچنین، این تحقیق نشان داد که تیمار اکسیژن با سطوح مختلف استفاده از قلیاییت (2، 3، 4 و 6 درصد)، به جز روشنی کاغذ تغییر قابل ملاحظه و معنی داری روی دیگر ویژگی های مقاومتی و نوری کاغذ ایجاد نکرده است. عمل رنگبری خمیر کاغذ فراوری شده با اکسیژن با استفاده از فراوری پراکسید هیدروژن، روشنی کاغذ را از 44 به 61/4 درصد iso ارتقا داد در حالی که بازده خمیر کاغذ نهایی از 67/5درصد به 59/5درصد رسید. کلیه ویژگی ها به جز ماتی کاغذ به طور معنی داری افزایش یافت. نتایج کلی این تحقیق نشان می دهد که فراوری های متوالی سودا- آنتراکینون، اکسیژن و پر اکسید هیدروژن برای ارتقای ویژگی های نوری و مقاومتی الیاف حاصل از کارتن های کهنه بازیافتی کارا و مناسب می باشند و خمیر کاغذ نهایی قابلیت استفاده به منظور تولید کاغذ هایی با درجات مرغوب تر به ویژه کاغذ روزنامه را دارد.