نام پژوهشگر: صفی‌اله حیدری

پرورش و رشد جلبک سبز scenedesmus quadricauda در غلظت های مختلف نیتروژن برای استفاده در آبزی پروری و تصفیه پساب
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده منابع طبیعی 1388
  صفی اله حیدری   امیدوار فرهادیان

نیترات و آمونیوم در محیطهای آبی به عنوان منبع نیتروژن مورد استفاده جلبک ها قرار می گیرند. جلبک ها هم در حذف ترکیبات نیتروژنی و هم در تولید بیوماس جلبکی مفید نقش مهمی دارند. گونه هایی که به سطوح بالای نیتروژن مقاوم هستند، جهت تصفیه پساب های غنی از نیتروژن مفید هستند. این فواید باعث استفاده میکروآلگ ها به عنوان موجودات کاربردی در فعالیت های آبزی پروری می شود. بنابراین معرفی میکروآلگ بومی به نام scenedesmus quadricauda ،که دارای رشد و تولید مثل مناسبی در پساب های غنی از نیتروژن می باشد، برای این تحقیق انتخاب گردید. در این تحقیق، ابتدا s. quadricauda در سطوح مختلف نیترات و آمونیوم (9/2 تا150 میلی مولار) به عنوان ماده غذایی کشت داده شد و سپس در آزمایش دیگر، میزان کارایی این جلبک در حذف ترکیبات آمونیاک و نیتریت از پساب کارگاه پرورش ماهی مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج نشان داد که میزان بیوماس جلبک s. quadricauda در غلظت های 9/2، 25، 50، 75، 100 و 150 میلی مولار نیترات به ترتیب 0/89، 0/86، 0/48، 0/48، 0/26 و 0/22 میلی گرم بر میلی لیتر بود، در حالیکه میزان بیوماس برای آمونیوم در همین غلظت ها به ترتیب 0/89، 0/76، 0/53، 0/38، 0/38 و 0/31 میلی گرم بر میلی لیتر بدست آمد. از سوی دیگر میزان رشد ویژه در همین غلظت ها برای نیترات به ترتیب 0/065، 0/063، 0/015، 0/015، 0/045- و0/065- در روز بود، در حالیکه این میزان برای آمونیوم در همین غلظت ها 065/0، 053/0، 023/0، 003/0- ، 003/0- و 023/0- در روز بدست آمد. میزان بیوماس در غلظت های 9/2، 5، 10، 15، 20 و 25 میلی مولار نیترات به ترتیب 0/54، 0/68، 0/75، 0/78، 0/68، 0/68 و 0/50 میلی گرم بر میلی لیتر بدست آمد، در حالیکه این میزان برای آمونیوم در همین غلظت ها54/0، 65/0، 50/0، 39/0، 38/0 و 37/0 میلی گرم بر میلی لیتر بدست آمد. میزان رشد ویژه در همین غلظت ها برای نیترات به ترتیب 0/192، 0/230، 0/240، 0/273، 0/260 و 0/185 در روز بود، در حالیکه این مقدار برای آمونیوم در همین غلظت ها0/1920، 0/143، 0/143، 0/170، 0/083 و 0/059 در روز بدست آمد. بنابراین بهترین محدوده رشد جلبک مورد نظر بین 2/9 تا 25 میلی مولار نیترات و آمونیوم است در حالیکه بهترین غلظت نیترات و آمونیوم برای رشد جلبک سندسموس 15 میلی مولار بدست آمد. در این غلظت، سندسموس دارای حداکثر میزان رشد ویژه 0/27 در روز و حداقل زمان دوبرابر شدن 2/54 روز می باشد. علاوه بر این، یافته های ما در مورد پرورش جلبک سندسموس بر روی تیمارهای مختلف پساب بر آن دلالت دارد که رشد بر روی پساب رقیق شده با محیط کشت bbm(11/0 و 0/62 میلی گرم در لیتر آمونیاک و نیتریت) عملکرد بهتری دارد. در این شرایط، بالاترین تعداد سلول جلبکی (106×9سلول در میلی لیتر)، بالاترین میزان کلروفیل a (90/2 میلی گرم در لیتر) و حذف بهترآمونیاک (89/57%) و نیتریت (89/53%) حاصل گردید. یافته های این تحقیق نشان داد که s.quadricauda ترکیبات نیتروژن دار را در آبهای طبیعی جذب می کند و در تانک های پرورش جلبک موجب تولید بیوماس ارزان قیمت این جلبک می گردد. این جلبک می تواند به عنوان غذای زنده مناسب برای پرورش زئوپلانکتون ها در محیط های پرورشی و آزمایشگاهی استفاده شود. همچنین، این گونه کاندیدای مناسبی در طراحی سیستم های بیوفیلتر دار در حذف ترکیبات نیتروژن دار از فاضلاب ها و پساب های انسانی و کشاورزی است.