فردوسی در شاهنامه ی خود، خصایص نیک و پسندیده ی بیشماری برای شهریاران شایسته ی ایرانی برشمرده است، که از سوی آنان به هنگام تاج گذاری و یا به هنگام فرارسیدن مرگشان جزو نصیحت هاووصیت ها،خواهان اجرای آن ازسوی بزرگان کشوروجانشینان خود بودند و خواستار آن بودند که برای مردم خود بهترین شاه و حامی باشند. معمولاً آنچه که مورد نظر یک شهریار فرﹼهمنداست؛ دینداری، دادگری، خردمندی، هنرورزی، دانایی وتدبّر، راستی ودرستی، پرهیزازحرص وآز و بیدادگری است. همچنین در زمان اساطیری شهریارانی چون هوشنگ، تهمورث و جمشید با کشفیات خود خدماتی را به ملّتشان ارائه داده اند، که شرایط زندگی را برای آنان آسان کرد. بعد ها نیز شهریارانی چون بهرام گور و انوشیروان با دانایی خود سطح فرهنگ جامعه را ترﹼقی دادند. یکی از ملاک های انتخاب یک شهریار نژادگی وی بوده است، در غیراینصورت از مشروعیت شهریاری برخوردارنبوده وگاهی نیز اتّفاق می افتاد که شهریاری با تکّیه بر شایستگی های خود تاج و تخت را به دست می آورده است، و البتّه اگراین اتّفاق می افتاد در پادشاهی وی چون وچراهای فراوان بود. اهمّیت و مقام یک پادشاه درایران، آن چنان رفیع بود که فرمان وی بعد از فرمان ایزد قرارداشت، چراکه وی یک انسان فرﹼهمند و مورد توجّه و عنایت خاص از سوی خداونداست که قطعاً دستورات او رنگ ایزدی داشته است.