نام پژوهشگر: علی خزائی فرید

بررسی و توصیف روابط معنایی واژگان قرآنی بر پایه ی نظریه ی شبکه های معنایی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1388
  شراره سادات سرسرابی   محمدرضا پهلوان نژاد

پژوهش ها و بررسی های زیادی از زمان نزول قرآن کریم در راستای این کتاب الهی صورت گرفته است. ولی در عصر ارتباطات و مطرح شدن بحث های میان رشته ای،می توان اززمینه های مختلف علمی درپرداختن به عظمت معنوی آیات و مفاهیم قرآنی بهره جست که از این میان می توان یافته های زبان شناسی و بویژه معنا شناسی را نام برد. با بررسی نظریه های مختلف معنایی و پیشینه ی معناشناسی، محقق در فضایی قرار می گیرد تا گزینش دقیق تری از یک نظریه ی جامع معنایی داشته باشد. در میان نظریه های مختلف معنایی از آنجایی که در نظریه ی شبکه های معنایی تعداد زیادی واژه در شبکه های مرتبط به هم نمایش داده می شوند، انگاره ای مناسب برای مفسر در تبیین معنای دقیق و مترجم دریافتن معادل های دقیق می باشد و با استفاده از همین روابط می توان هزاران واژه ی یک زبان را در شبکه ای به هم مرتبط نمایش داد ، لذا به بررسی کلام الهی از دیدگاه معناشناسی و تجزیه و تحلیل بطن واژه ها در شبکه ای از روابط معنایی و قابل استفاده در سیستم های رایانه ای پرداخته می شود. در این پایان نامه ابتدا تعدادی از واژه های قرآنی در شبکه ای از روابط معنایی ارائه می شود، سپس داده های بدست آمده به شیوه ی نموداری و جدول دادگانی ارائه می گرددو با تجزیه و تحلیل نمودارها و معادلهای ارائه شده و مقایسه روابط معنایی همان واژه ها در فرهنگها سعی شده تا به محقق در درک صحیح مفهوم واژه برای معادل یابی دقیق تر کمک گردد. البته روابط حاکم بر این مفاهیم بسیار متنوع تر و گسترده تر از روابطی است که در نظر گرفته شده است ،تصور می شود از زاویه ی دید نظریه ی مزبور بتوان ضمن درک عمیقتر، معادل های واژگانی دقیق تری با توجه به روابط مفهومی موجود میان واژه ها ارائه نمود. ارائه ی روابط معنایی و انگاره های رابطه ای میان واژگان قرآنی از اهداف اصلی این پژوهش می باشد. انگاره های رابطه ای می توانند پایگاه اطلاعاتی بسیار سودمندی در شیوه های دسترسی به واژگان از طریق کشف الایات مبتنی بر روابط معنایی، جستجوی قرآنی صفحات شبکه گسترده و برنامه ی ترجمه و تفسیر خودکار باشند.