نام پژوهشگر: سید محمد عطا عظیمی

تحلیل زیباشناسی سی قصیده از خاقانی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  سید محمد عطا عظیمی   محمد حسین کرمی

خاقانی شروانی از شاعران بزرگ و صاحب سبک ادب یارسی است که در قرن ششم هجری می زیسته است. وی دارای چنان ذوق شاعرانه و قدرت بیانی بود که کمتر شاعر و ادیب بزرگی را در حوزه ی ادب پارسی می شناسیم که از قرن ششم به بعد در برابر سحرکاری ها و توانمندی های هنری او دچار حیرت نشده باشد و از او تاثیری نپذیرفته باشد. بی گفته روشن است که دریافت ظرافت ها و ترفندهای زیبایی شناختی آثار او به تأمل ویژه و آشنایی با همه ی دانش های ادبی وابسته و نیازمند است، به همین سبب در حوزه ی زیبایی شناسی شعر خاقانی اگر چه تلاش های ارزشمندی هم انجام پذیرفته اما تا کنون اثر مستقلی که با ژرف کاوی بدین آثار نگریسته باشد، سراغ نداریم و این رساله به این منظور، قدم در این راه نهاده و تلاش کرده که به اندازه¬ی توان بر اساس معیارهای زیبایی شناسی سنتی و تا حدودی هم زیبایی شناسی نوین، به سی قصیده ی خاقانی که بر اساس تأمل و هدف ویژه ای برگزیده شده اند، بنگرد. نتیجه و حاصل این پژوهش در چهار فصل به شرح زیر ارائه گردیده است: 1- فصل اول: این فصل به کلیات تحقیق اختصاص یافته و شامل مقدمه، هدف تحقیق، پرسش تحقیق، مروری بر تحقیقات پیشین و روش و شیوه تحقیق است. 2- فصل دوم: این فصل به تعریف ها و دیدگاه ها درباره زیبایی و زیباشناسی از منظر فلاسفه، ادیبان و هنرمندان اختصاص دارد و طی آن زیبایی های شعر خاقانی به طور کلی تحلیل و بررسی شده اند. 3- فصل سوم: این فصل شامل متن سی قصیده است که آرایه های آن ها استخراج شده و از دیدگاه زیبایی شناسی مورد تحلیل آماری، توصیفی و ارزشی قرار گرفته اند؛ همچنین جدول هایی که میزان استفاده شاعر از صورخیال و آرایه های لفظی و معنوی را نشان می دهند، در این فصل ارائه شده است. 4- فصل چهارم: این فصل شامل نتیجه گیری و پیشنهادها است. کلید واژه: خاقانی، قصیده، زیباشناسی، دانش های بلاغی و هنجارگریزی