نام پژوهشگر: سیمینه صادقی پور خامنه

بررسی ویژگی های تزیینات خنجرهای دوره صفوی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر - دانشکده هنرهای کاربردی 1394
  سیمینه صادقی پور خامنه   محمدتقی آشوری

از گذشته های دور و به خصوص به دلیل موقعیت ویژه استراتژیکی فلات ایران، هنر ساخت خنجر و تیغ در ایران رواج داشته و همین امر موجب شد تا این کشور به سطح بالایی در مهارت ساخت سلاح به ویژه خنجر و شمشیر برسد؛ به گونه ای که در دوره صفوی خنجرهای ایرانی در سراسر دنیا زبانزد بوده و این ویژگی را نه فقط به خاطر کیفیت آن، بلکه مرهون تزیینات و آرایش به کار بسته بر آن ها نیز بوده است. با توجه به تغییرات زندگی امروزی و از رونق افتادن ایه هنر، بازبینی و دقت در آن، لازم و ضروری به نظر می رسد. از همین رو تلاش شد تا ضمن گردآوری مجموعه ای از تصاویر خنجرهای ارزشمند دوره صفوی، بررسی تزیینات خنجرهای این دوره به منظور ایجاد شناخت بهتر نسبت به نقوش و شیوه های تزیین به کار رفته در آنها به عنوان هدف اصلی این پژوهش در نظر گرفته شود. روش به کار رفته در این پژوهش تحلیلی-توصیفی است و در راستای انجام این پژوهش و دستیابی به اهداف آن از منابع مطالعاتی شامل کتاب، مقاله های داخلی و خارجی و اینترنتی معتبر اعم از اطلاعات موزه های سایر کشورها استفاده شد. در ادامه روند پژوهش، جهت تکمیل اطلاعات و دریافت تصاویر کامل تر به مکاتبه با موزه ها و مجموعه های خارجی پرداخته شد. بخشی از پژوهش نیز به صورت میدانی بوده و در قالب مصاحبه با کارشناسان در زمینه های گوناگون از جمله قلمزنی، طلاکوبی، ساخت خنجر و خط شناسی انجام شد. با بررسی نمونه خنجر های دوره صفوی و پس از انجام مطالعات مربوطه روش های قلمزنی و کنده کاری و طلاکوبی به عنوان وجه مشترک در روش و همچنین نقوش گیاهی و خط به عنوان بارزترین نقوش در میان آثار یافت شد.