نام پژوهشگر: نجمه رجایی

مقایسه رساله الغفران ابی العلا المعری با ثوره اهل الجحیم جمیل صدقی زهاوی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1389
  علی اکبر زارع نژاد اشکذری   مرضیه آباد

تحقیق حاضر جنبه های افتراق و اشتراک رساله الغفران ابوالعلا معری ، شاعر قرن پنجم و ثوره اهل الجحیم جمیل صدقی زهاوی شاعر معاصر عراقی را مورد بررسی قرار داده است. این دو اثر دنیای پس از مرگ را دست مایه خویش قرار داده و سفری خیالی را ترتیب می دهند. در این سفر ضمن دیدار با شخصیت های ادبی و علمی به بیان دیدگاه های خویش درباره دین ، سیاست و جامعه می پردازد. دو اثر یاد شده که یکی به زبان نثر و دیگری به زبان شعر است در بسیاری از مسائل فکری همچون مسائل مربوط به دین ، سیاسیت و جامعه آرائی نزدیک به هم دارند.ظلم و سنتهای دینی نادرست را مورد انتقاد قرار می دهند . به طور کلی عقل گرایی در سراسر هر دو اثر آشکار است. ابزار مهارت ادبی از جمله مهمترین اهداف رساله الغفران است حال آنکه زهاوی تنها به انتقال اندیشه خود توجه دارد.

مفهوم سیاسی و اسطوره ای زمین در شعر معا صرعربی بر پایه یافته های شعر بدر شاکر السیاب، فدوی طوقان، محمود درویش و عبد الوهاب البیاتی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1390
  زهرا راه چمنی   علی نوروزی

طبق نظر یونگ «کهن الگوها» در ناخودآگاه جمعی از طریق نمادها ظهور می یابند. زمین یکی از نمادهای طبیعی است که با مفهوم مادر زمین، مادر هستی و محبوبه سابقه ای اسطوره ای در ذهن انسان دارد. این مفاهیم به نوعی با مفهوم سیاسی زمین که اغلب مترادف واژه وطن است، مرتبط می گردد؛ به دیگر عبارت مسائل سیاسی در شکل اسطوره و با تکنیک های ویژه آن به تصویر کشیده می شود. پژوهش پیش روی به بررسی این کهن الگو در اشعار بدر شاکر السیاب، فدوی طوقان، محمود درویش و عبد الوهاب البیاتی می پردازد. پژوهش پیش رو بررسی این نظر را بر عهده دارد که کهن الگوی «زمین» از ناخودآگاه جمعی آنان بن مایه گرفته و در شعر معاصر عربی مفهوم سیاسی و اسطوره ای «زمین» با هم تلفیق شده است.

معین بسیسو از خلال آثارش
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1390
  سید محسن آرمند   نجمه رجایی

چکیده پایان نامه: این پایان نامه پژوهشی پیرامون «بررسی آراء و نظریات سیاسی، اجتماعی و ادبی معین توفیق بسیسو »، یکی از سه شاعر معاصر و مطرح فلسطینی میباشد که در سه بخش تنظیم شده است؛ بخش اول به آراء و افکار و مکاتب شعری بسیسو اختصاص دارد. در بخش دوم که اساسیترین قسمت این پایان نامه است با مقدمه ای در زمینه ادبیّات متعهّد و مفهوم مقاومت درشعر، اشعار وی مورد بررسی قرار گرفته است. در این بخش سیر تحوّل مفهوم مقاومت در دیوان شاعر بررسی شده و روشن می گردد که در این مسیر، مفهوم مقاومت از مسئله ای جزئی، به مفهومی کلی و انسانی تبدیل می شود. در بخش سوم نیز، اشعار بسیسو از لحاظ فنی مورد بحث و بررسی قرار گرفته تا روشن شود که شعر این شاعر معاصر در سطحی قرار دارد که می توان او را یکی از سه شاعر اصلی فلسطین به حساب آورد

تحلیل زیبایی شناسی اشعار بدر شاکر السیاب
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1390
  ملیحه صالح قمری   نجمه رجایی

این پایان نامه پژوهشی است درباره ی تحلیل زیبایی شناسی اشعار بدر شاکر السیاب که در دو بخش تنظیم شده است 1-کلیات که شامل آشنایی با مفاهیم زیبایی شناسی و نگاهی به زندگی نامه و شیوه های بیانی او میباشد. 2- تحلیل زیبایی شناسی ده قصیده ی او می باشد.این قصائد از مراحل مختلف زندگی ادبی او انتخاب شده اندو جنبه های مختلف واژگان تصاویر و موسیقی را مورد نقد و بررسی قرار می دهد. در این پایان نامه تکیه بر تصاویر جدید شعری و موسیقی کلمه است با نگاهی گذرا به تصاویر قدیمی و موسیقی خارجی . در پایان بخش دوم قسمتی به مقایسه و استنتاج اختصاص داده شده و اطلاعات به دست آمده در جدولی طبقه بندی شده است . قصائد بررسی شده در قسمت پیوست آورده شده اند.

شعر نادر نادرپور و صلاح عبدالصبور در آیینه ی ادبیات تطبیقی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1391
  مجید عبدی   نجمه رجایی

ادبیات تطبیقی نوعی جهان بینی ادبی است که از مرزهای ملی، زبانی و جغرافیایی فراتر می رود و ادبیات را پدیده ای جهانی می انگارد که جوهره انسانی آن در کلیه فرهنگ ها یکسان است. این پژوهش بین رشته ای به مطالعه رابطه ادبیات ملت های مختلف با هم و بررسی رابطه ادبیات با هنرها و علوم انسانی می پردازد. ادبیات فارسی و عربی نیز از دیرباز ارتباط و تعامل فرهنگی با هم داشته اند و به دادوستد در حوزه های متفاوت پرداخته اند. این ارتباط ادبی با پیشرفت تمدن و فرهنگ در دوره معاصر بیش از قبل شده است. ما در این پژوهش برآنیم تا با بهره گیری از ادبیات تطبیقی به مقایسه و تطبیق دو شاعر معاصر از ادبیات فارسی و عربی بپردازیم و صلاح عبدالصبور و نادر نادرپور را در آیینه ی ادبیات تطبیقی مورد نقد و بررسی قرار داده و همسان گویی های این دو شاعر را دریابیم. این پژوهش ابتدا به ادبیات تطبیقی (تعاریف، موضوع و مکاتب آن) و پدیده بینامتنیت پرداخته است و سپس شرح مختصری از زندگی دو شاعر ارائه داده و مبحثی را نیز به مکتب ادبی مشترک بین دو شاعر، یعنی مکتب ادبی رمانتیسم اختصاص داده است و مبحث پایانی که مهم ترین و اصلی ترین بخش این پژوهش به حساب می آید به تطبیق و مقایسه اشعار دو شاعر پرداخته است.

بیگانگی در شعر معاصر عربی(واکاوی شعر بلند حیدری و عبدالوهاب بیاتی)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1391
  طاهره جهانتاب   عباس عرب

بیگانگی از جمله مسائلی است که ریشه ی انسانی دارد و در حوزه های مختلف مطرح گردیده اما تاکنون تعریف واحدی از آن ارائه نشده است. از نظر لغوی، بیگانگی به معنای تنفر، گریز، فرار، جنون و بی هنجاری است. هر یک از متفکران، دلایل مختلفی را برای بروز بیگانگی ذکر کرده اند اما هیچ یک، ساختار جامع و همه جانبه ای را برای آن ارائه نکرده اند. از این رو در این مطالعه سعی شده به ابعاد و تقسیم بندی های مختلف بیگانگی و آرای فلاسفه و جامعه شناسان و روانشناسان غربی و شرقی پیرامون این موضوع پرداخته شود، سپس انواع مختلف بیگانگی و موسیقی های مرتبط با آن در اشعار بلند حیدری و عبدالوهاب بیاتی بررسی شود. دلیل انتخاب این دو شاعر گرایش های سیاسی و اجتماعی موجود در اشعارشان و تبعیت از مکتب رئالیسم بوده است. نتایج بررسی ها حاکی از این است که از بین انواع بیگانگی، بیگانگی سیاسی، بیگانگی از دیگران و ازخودبیگانگی و بیگانگی اجتماعی و بیگانگی روحی در اشعار این دو شاعر نسبت به سایر انواع بیگانگی بارزتر است. بیگانگی سیاسی و بیگانگی از دیگران در اشعار بیاتی قوی تر از اشعار حیدری است و بیگانگی اجتماعی در قصاید حیدری پررنگ تر از قصاید بیاتی است و بیگانگی روحی تنها در اشعار حیدری موجود است و در اشعار بیاتی به چشم نمی خورد و ازخودبیگانگی در قصاید هر دو شاعر به یک نسبت وجود دارد.