نام پژوهشگر: محمود متوسلی

نقش انسجام اجتماعی در توسعه اقتصادی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه مازندران - دانشکده اقتصاد و علوم اداری 1392
  هدی زبیری   زهرا کریمی

اقتصاد نهادی به عنوان مهم ترین مکتب دگراندیش در سال های اخیر بیش از پیش مورد توجه اقتصاددانان قرار گرفته است. به عقیده نهادگرایان، ضعف، فقدان یا فساد نهادها ریشه های توسعه نیافتگی هستند و دست یابی به توسعه پایدار منوط به تغییر و اصلاح نهادهاست. مسئله اساسی در این میان، این است که محدودیت های اجتماعی عمده در کشورهای در حال توسعه مانع از اصلاحات نهادی و ظهور نهادهای کارآمد در این جوامع می شود. همین امر ضرورت توجه به ترتیبات اجتماعی و کیفیت نهادی را در تببین توسعه اقتصادی جوامع موجب شده است. لذا، هدف از پژوهش حاضر، ترکیب دو مفهوم اقتصاد و اجتماع و ریشه یابی توسعه اقتصادی از کانال انسجام اجتماعی است. انسجام اجتماعی به وضعیتی اطلاق می شود که در آن، اجزای تشکیل دهنده جامعه، به گونه ای به یک دیگر وصل می شوند که یک کل معنادار و موثر را بوجود می آورند. جوامع با انسجام اجتماعی بالاتر، به واسطه افزایش و گسترش نرم های اجتماعی و مدل های ذهنی مبتنی بر همکاری و مشارکت در جهت منافع جمعی، دارای مزیت های مهمی در خلق و تداوم نهادهای کارآمد و در نتیجه عملکرد بهتر اقتصادی هستند. این پژوهش، با ابتکار بکار گیری منطق فازی و استفاده از دو مولفه "برابری در توزیع فرصت ها" و "سرمایه اجتماعی" به برآورد شاخص انسجام اجتماعی برای 85 کشور منتخب توسعه یافته و در حال توسعه و بررسی رابطه انسجام اجتماعی با توسعه اقتصادی در این جوامع طی دوره 2008 تا 2010 با استفاده از رگرسیون داده های تابلویی می پردازد. یافته های پژوهش حاضر، حاکی از اثر مثبت و معنادار انسجام اجتماعی بر رشد تولید سرانه، نوآوری های فنی، اثربخشی نهادهای دولتی، کیفیت سیاست های توسعه، ثبات سیاسی و در نهایت توسعه اقتصادی است.

بررسی تأثیر معیارهای اخلاقی در شکل گیری کنش های اقتصادی مولد با رویکرد اسلامی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشکده علوم اقتصادی - دانشکده امور اقتصادی 1393
  نفیسه شایان نژاد   محمود متوسلی

حذف انسان به عنوان اولین و مهم¬ترین منبع و عینیت شناخته شده در واقعیت اقتصادی از تحقیقات اقتصاد متعارف، مشکلات زیادی را فراروی انسان¬ها قرار داد. با ظهور تفکرات نهادی، تغییر نگرش نسبت به انسان، مبداء تفسیر پدیده¬ها را از رابطه بشر- طبیعت به رابطه بشر- بشر تغییر داد. در نتیجه این تغییر افراد بر اساس باورها و مدل¬های ذهنی اقدام به برقراری ارتباط با دیگر افراد و محیط پیرامون خود می¬کنند. لذا در این پژوهش با استفاده از مدل¬های ذهنی و بیان اهمیت آن در شکل گیری نظام باورهای افراد، مفهوم نهادها و ضرورت ایجاد آن ها به عنوان ثمره و نمود خارجی نظام باورها مورد بررسی قرار می گیرد. با استقرار این باورها در ذهن افراد، نظریه فراگیر انتخاب بشری و بر مبنای آن، نظریه عمومی کنش انسانی توضیح داده می شود. این نظریه را در قالب پراکسولوژی یعنی مطالعه رفتار انسان مطرح نموده و با توجه به خاستگاه کنش انسانی- که ذهن است- نقش ذهن انسان در تحقق کنش و ایجاد تغییرها در علوم انسانی بیان می شود و ایدئولوژی تسهیل¬کننده کنش ها و تغییرها معرفی می گردد و با عنایت به مفاهیم ذکر شده، در نهایت یک مدل پراکسولوژی ارائه می شود. پس از بیان اهمیت ایدئولوژی در چنین ساختاری، با بیان انواع ایدئولوژی، اسلام به عنوان گونه خاصی از آن معرفی می شود و با توجه به مقدمات ذکر شده درباره شکل گیری باورها در افراد و پتانسیل اسلام برای بیان اصول مکتب اتریش، نهادگرایی و پراکسولوژی، ساختار پراکسولوژی اسلامی منطبق با آموزه های قرآن بیان می گردد. در تبیین این ساختار از نقش فطرت انسانی و اهمیت آن در قالب «تفسیر انسان به انسان» کمک گرفته می شود.

تاثیر تحولات فرهنگی بر توسعه اقتصادی: مورد ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه امام صادق علیه السلام 1379
  احسان قمری   محمود متوسلی

این پایان نامه عوامل غیراقتصادی به ویژه ارزشها و فرهنگ (تحولات فرهنگی) را زمینه ساز توسعه اقتصادی می داند. لذا در این تحقیق مشخصا" به برخی از شاخصها و ویژگیهای ارزشی که زمینه ساز توسعه اقتصادی است پرداخته شده است و چگونگی این تحولات در نوع شاخص ها و رابطه آنها با توسعه اقتصادی ایران مورد تحلیل قرار گرفته است .

نظرات تئودور شولتز در زمینه توسعه کشاورزی و بررسی میزان تطابق آن با مسائل کشاورزی ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران - دانشکده اقتصاد 1370
  علی اعظم محمدبیگی   محمود متوسلی

مطالب این رساله در چهار فصل و یک نتیجه گیری و 3 ضمیمه تنظیم گردیده است . ف اول، مروری بر نظریه های توسعه کشاورزی، فصل دوم، بررسی نظرات تئودورشولتز در زمینه توسعه کشاورزی در کشورهای جهان سوم . فصل سوم مروری اجمالی بر عملکرد بخش کشاورزی ایران در سالهای پس از انقلاب . فصل چهارم بررسی میزان تطابق نظر شولتز با مسائل کشاورزی ایران . ضمیمه ها شامل ضمیمه 1، بیوگرافی تئودور شولتز ضمیمه 2، آثار منتخب تئودور شولتز ضمیمه 3، کتابشناسی آثار تئودور شولتز.

بررسی توان خوداتکائی در پروسه صنعت برق (مورد خاص نیروگاههای حرارتی)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران - دانشکده اقتصاد 1370
  سوسن حبیبیان   محمود متوسلی

این پژوهش در 8 فصل تنظیم شده است : مبحثی اجمالی در مورد انرژی در ایران چگونگی رشد صنعت برق در ایران - آشنائی با نیروگاه حرارتی - روش های مختلف تولید نیرو - روش های تولید حرارتی و مقایسه آنها - نیروگاههای کشور - عملیات اقتصادی سیستم - مدل سازی (به کمک اقتصاد سنجی .)

تاثیر سیاستهای کلان اقتصادی بر صادرات فرش دستباف (طی برنامه اول و دوم)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه امام صادق علیه السلام 1378
  وحید احمدی   محمود متوسلی

با توجه به تزلزل و پایان پذیری درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفتی و عدم امکان برنامه ریزی کارا بر روی این درآمدها، اهمیت تشویق صادرات غیر نفتی و از آن جمله فرش دستباف به عنوان مهم ترین کالای صادراتی غیر نفتی در ایران، روز بروز قوت می یابد. با توجه به اینکه یکی از مهم ترین عوامل قوت و ضعف بازار فرش در داخل و خارج سیاستهای کلان اقتصادی کشور معرفی می گردد، لذا سعی نموده ایم به تاثیر این سیاستها بر صادرات فرش دستباف بپردازیم. در ابتدا عمده موانع و مشکلات موجود در راه صادرات این کالا و علل تحدید درآمدهای ارزی حاصل از این صادرات را تبیین نمودیم. ضمن اینکه سعی شد وضعیت بازار فرش در داخل و خارج کشور با اتکا، بر آمار موجود مشخص و سلایق مختلف خاص هر بازار را معرفی و بازارهای بالقوه ای که همتی برای دستیابی به آنها صورت نگرفته است را مشخص سازیم. پس از آن و در فصول نهایی ضمن تبیین آثار سیاستهای تثبیت و تعدیل اقتصادی در ایران و نتایج اینگونه سیاستها ارزی و پولی را در دوره اعمال سیاستهای تعدیل، افزایش صادرات و اعمال سیاستهای کنترلی، کاهش صادرات را در پی داشته است، ضمن اینکه در سیاستهای تعدیل هر چه اقتصاد بازتر گردد، صادرات فرش را تحت تاثیر قرار داده و از میزان آن می کاهد، افزایش قیمتها نیز در آن قسمت که باعث افزایش هزینه ها گردد، با توجه به فشار هزینه، اثر منفی و آن قسمت که به صورت کاهش ارزش پول جلوه می نماید، اثر مثبت بر صادرات فرش خواهد داشت و در نهایت اینکه رابطه ارزش افزوده فرش و همچنین روند صادرات فرش در دوره گذشته بر صادرات سال جاری، اثر مثبت داشته است.

ارزیابی رابطه رشد اقتصادی و توزیع درآمد در ایران ‏‎‎‏(75-1347)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه امام صادق علیه السلام 1379
  غلامرضا دانایی فر   محمود متوسلی

در بین مقوله های مختلف اقتصادی، دو مساله ((رشد اقتصادی و توزیع درآمد)) از اهمیت خاصی برخوردار بوده و با پیدایش ((اقتصاد توسعه)) توجه به این موضوع پر رنگ تر شده است. لازمه رشد اقتصادی انباشت سرمایه است که از طریق تجمع پس انداز خانوارها حاصل می گردد. مطالعات دهه های شصت و هفتاد میلادی، عمدتا مبتنی بر این فرض بود که نسبت پس انداز به درآمد گروهها متناسبا افزایش پیدا می کند، لذا جامعه در مراحل ا ولیه توسعه که نیاز به حجم بالای سرمایه گذاری دارد، به ناچار باید درجه ای از نابرابری توزیع درآمد را بپذیرد تا به تدریج پس از توسعه ظرفیتها و افزایش منابع، امکان سیاستهای توزیعی فراهم گردد.بر این اساس جمله معروف ((توزیع درآمد برای آنکه بهتر شود باید برتر شود)) تحت عنوان ((راهبرد تقدم رشد بر باز توزیع)) در قالب مطالعات تجربی و سیمون کوزنتس (فرضیه ‏‎u‎‏ وارون) تبدیل به فرضیه ای فراگیر شد. آزمون فرضیه کوزنتس در اقتصاد ایران و به دست آوردن ارتباط متقابل رشد اقتصادی و توزیع درآمد به دلیل اهمیتی که مبحث عدالت اجتماعی در مبانی ارزشی دارد، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این پژوهش ضمن بررسی روند رشد اقتصادی و توزیع درآمد در ایران طی سالهای (75-1347) و آزمون رابطه بین رشد و توزیع درآمد براساس یک مطالعه اقتصادسنجی، نتایج زیر بدست آمده است: - براساس تمام شاخصهای نابرابری توزیع درآمد، وضعیت توزیع درآمد در کل کشور طی سالهای پس از انقلاب اسلامی بهبود نسبی را نشان می دهد.- تولید ناخالص داخلی طی سالهای 56-1347 دارای رشد بسیار بالایی بوده است. اما در اثر وقوع انقلاب و همچنین جنگ تحمیلی و تحریم های اقتصادی، تولید ناخالص داخلی دچار کاهش شده اما پس از خاتمه یافتن جنگ و آغاز برنامه های توسعه، تولید ناخالص داخلی طی سالهای 75-1368 شاهد رشد مناسبی بوده است.- بررسی فرضیه کوزنتس در ایران نشان می دهد که این فرضیه در اقتصاد ایران تایید نمی شود. در مطالعه تجربی ایران، علاوه بر دلایل نظری بایستی به یک نکته دیگر نیز توجه کرد، در اکثر کشورهای جهان رشد اقتصادی و افزایش درآمد سرانه ناشی از افزایش پس انداز و سرمایه گذاری است، در حالیکه در ایران به علت ساختار متفاوت اقتصادی، افزایش درآمد سرانه و رشد اقتصادی ناشی از افزایش درآمد نفتی است. به همین دلیل تغییرات توزیع درآمد ناشی از تغییرات سرانه که سابقه تاریخی کشورهای صنعتی نشان می دهد در ایران مشهود نیست.