بمنظور بررسی سهم مشارکت آب زیرزمینی در تأمین بخشی از نیاز آبی گیاه و عملکرد گیاه ذرت تحت شرایط آب زیرزمینی کم عمق و شور، تحقیقی در لایسیمترهای ستونی از جنس پلی اتیلن به قطر 8/0 و ارتفاع 2/1 متر انجام شد. 24 عدد لایسیمتر با مشخصات فوق الذکر به صورت مدفون در مزرعه آزمایشی کار گذاشته شد و از خاک مزرعه که دارای بافت سیلت لوم بود، و با رعایت نیمرخ طبیعی آن پر شدند. سطح آب زیرزمینی در لایسیمترها با استفاده از بطری ماریوت در عمق 6/0 متر ثابت نگه داشته شد. تیمارهای مورد استفاده شامل سه سطح شوری آب زیرزمینی معادل 5/2، 5 و 5/7 دسی زیمنس بر متر و دو سطح آبیاری معادل 70 و 100 درصد نیاز آبیاری محاسبه شده بودند. آزمایش در دو فصل کشت تابستانه و زمستانه، بصورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار انجام گردید. یک تیمار کشت ذرت بدون آب زیرزمینی با 3 تکرار و با آبیاری کامل به عنوان تیمار شاهد در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که میزان مشارکت آب زیرزمینی در سطح آبیاری 70 درصد، در شوری های فوق الذکر در کشت تابستانه به ترتیب 00/25، 09/22 و 71/19 درصد و در کشت زمستانه به ترتیب 74/24، 94/21 و 16/20 درصد بوده است. میزان مشارکت آب زیرزمینی در سطح آبیاری 100 درصد برای سه سطح شوری مذکور در کشت تابستانه به ترتیب 28/5، 61/4 و 76/3 درصد و در کشت زمستانه به ترتیب 62/3، 99/2 و 38/2 درصد بوده است. اختلاف مقادیر مذکور در تمام موارد در سطح 5 درصد معنی دار بود. در این پژوهش معادلات مربوط به اجزاء ضریب گیاهی واقعی kca، شامل ضریب مربوط به آبیاری kci، و ضریب مربوط به آب زیرزمینی kcg، بر اساس رابطه بیلان رطوبت بدست آمد و منحنی های مربوطه در دو حالت آبیاری کامل و کم آبیاری و به ازاء سه سطح شوری آب زیرزمینی ترسیم گردید. منحنی های مذکور در دو حالت آبیاری کامل و کم آبیاری از الگوی متفاوتی پیروی نمودند. در شرایط آبیاری کامل، با افزایش شوری آب زیرزمینی مشارکت آب زیرزمینی در مصرف آب گیاه کاهش اما ضرایب گیاهی افزایش یافت. اما در حالت کم آبیاری، با افزایش شوری آب زیرزمینی، سهم مشارکت آب زیرزمینی در تأمین نیاز آبی گیاه کمتر و مقادیر ضریب گیاهی نیز کمتر شد. در هر دو کشت تابستانه و زمستانه، در سطح آبیاری 70 درصد، کاهش عملکرد تیمارها در تمام موارد بیش از کاهش عملکرد مربوط به تیمارهای با آبیاری کامل بود. در حالت کم آبیاری، مشارکت آب زیرزمینی در تأمین نیاز آبی گیاه باعث بالا آمدن املاح در محدوده ریشه گیاه شده و لذا با افزایش شوری آب زیرزمینی عملکرد محصول کاهش بیشتری نشان داد. اما در حالت آبیاری کامل، مشارکت آب زیرزمینی در نیاز آبی گیاه کم بود و این نیاز عمدتاً از طریق آب آبیاری تأمین گردید. که در این حالت با افزایش شوری آب زیرزمینی، مشارکت آب زیرزمینی کم شده و احتمالاً تبخیر کمتر از سطح خاک، تجمع کمتر نمک در ناحیه ریشه گیاه و افزایش نسبی عملکرد را به دنبال داشته است. مقادیر بهره وری آب در سطح آبیاری 70 درصد، در هر سه سطح شوری آب زیرزمینی، بیش از مقادیر مربوطه در سطح آبیاری 100 درصد بود که در کشت تابستانه اختلاف مقادیر در سطح 5 درصد در تمام موارد معنی دار، ولی در کشت زمستانه اختلاف مقادیر غیر معنی دار بود. میانگین مقادیر کارایی مصرف آب در سطح آبیاری 70 درصد کمتر از میانگین متناظر در سطح آبیاری کامل بود، هر چند اختلاف مقادیر در بیشتر موارد غیر معنی دار بود. در هر دو کشت تابستانه و زمستانه، تغییرات شوری آب زیرزمینی در محدوده مورد مطالعه، تأثیر معنی داری بر مقادیر بهره وری، کارایی مصرف آب و شاخص برداشت نداشت. در نتیجه، از طریق زهکشی کنترل شده و تثبیت سطح آب زیرزمینی در عمق 6/0 متر در این تحقیق، با حفظ کارائی مصرف و افزایش بهره وری آب، هم بخشی (حدود20 الی 25 درصد) از نیاز آبی گیاه ذرت تأمین شد و هم زه آب کمتری تولید گردید.

عملکرد نامطلوب شبکه های آبیاری و زهکشی موجب نگرانی جدی دولت ها شده است. واقعیت مشهود درسطح جهانی این است که اغلب پروژه های آبیاری و زهکشی اجرا شده در سطح دنیا به اهداف مورد نظر نرسیده اند و در برخی از موارد با مشکل مواجه شده اند. توسعه ی شبکه های آبیاری و تجهیز و نوسازی شبکه های آبیاری یکی از ارکان اصلی توسعه در بخش آب و کشاورزی است و سالانه هزینه های زیادی از منابع ملی صرف توسعه ی شبکه های آبیاری و تأسیسات وابسته به آنها مثل سدهای انحرافی، آبگیرها و طرح های انتقال آب می شود. با اجرای پروژه های آبیاری و زهکشی اگر چه تا حدودی مصرف آب تحت کنترل در می آید و می توان از آب استفاده بهینه نمود اما این نکته قابل ذکر است که اگر شبکه دچار مشکل شود و معضلات رخداده مرتفع نگردد به مرور زمان، بهره برداری از شبکه ی آبیاری و زهکشی دچار مشکل شده و نه تنها از منابع آب و خاک حفاظت نمی شود بلکه باعث تخریب این منابع نیز می شود از این رو است که ارزیابی عملکرد فنی و هیدرولیکی کانال های آبیاری و زهکشی ضرورت می یابد. در این تحقیق، عملکرد فنی و هیدرولیکی کانال های استان سمنان مورد هدف بوده که پایلوت شبکه ی آبیاری و زهکشی دشت گرمسار انتخاب گردید. در این راستا ابتدا با انجام بازدید میدانی و پایش در شبکه مشکلات موجود ثبت گردید، سپس اندازه گیری های لازم صورت گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که مشکلاتی از قبیل رسوب گذاری در کانال ها، رشد علف های هرز در برم کانال ها، آبندی نامناسب درزهای انقباض در بدنه کانال ها، ترک های طولی و عرضی در برخی کانال ها، تخریب بتن در راپ ها، پرشدن تنظیم کننده های نوک مرغابی از رسوب، عملکرد نامناسب دریچه های نیرپیک و غیره از اهم نارسائی های شبکه ی آبیاری گرمسار می باشد. راندمان انتقال شبکه یکی از معیارهای سنجش عملکرد می باشد که در این تحقیق مورد محاسبه قرار گرفت و در حدود 89 درصد بر آورد گردید که با توجه به عمر شبکه خوب ارزیابی می شود. برای تعیین غلظت مواد معلق در آب شبکه برای اولین بار از ترم کدورت استفاده شد و رابطه بین کدورت و غلظت مواد معلق برای این شبکه استخراج گردید. این کار در برآورد بار مواد معلق شبکه و مدیریت رسوب مفید خواهد بود. با توجه به محاسبات هیدرولیکی در مقاطع برداشت، رژیم جریان زیربحرانی بوده و از نظر طراحی مطلوب می باشد.