چکیده قاچاق کالا، خروج منابع ارزی و ورود کالاهای فاقد کیفیت که به دلیل قیمت کمتر با اقبال مصرف کنندگان نیز مواجه می شود را به دنبال داشته و موجب شده تا سرمایه ها به سمت انجام کارهای خدماتی، دلالی و واسطه گری گرایش پیدا کند. برخی معتقد هستند که نقش قاچاق کالا در رابطه با تولیدات داخلی به مثابه شمشیری دولبه است که گرچه باعث واردآمدن خسارات فراوانی به همه بخش های اقتصادی و تولید داخلی می شود؛ اما با توجه به اعمال سیاست های ناشی از ورود کالاهای قاچاق به کشور می تواند به عنوان موتور محرک تولیدات داخلی نیز عمل کند. واقعیت امر این است که آثار زیانبار و مخرب قاچاق کالا بر تولیدات داخلی در مقایسه با نکات مثبت آن بسیار بیشتر است. تاثیرات منفی که بر همه بخش های اقتصادی در رابطه با خنثی سازی سیاست های تجاری، کاهش درآمد گمرکی و مالیاتی، قانون گریزی، عدم رعایت استانداردهای بهداشتی و ایمنی، اخلال در تنظیم روابط خارجی، رشد فرهنگ مصرفی و در نهایت اشتغال دارد از دلایل مهم ناتوانی تولیدات داخلی برای تامین کالاهای مورد نیاز بازار مصرف و یا رقابت این کالاها در سطح بازارهای جهانی محسوب می شود. روش تحقیق در این پژوهش از نوع روش پیمایشی با استفاده از پرسشنامه بوده و جزء تحقیقات کاربردی محسوب می گردد. نمونه آماری این پژوهش برابر 100 نفر از صاحبنظران در نهادهای مرتبط با قاچاق کالا بوده که در این پژوهش به سئوالات پرسشنامه پاسخ داده اند. یافته های این پژوهش نشان می دهند که: عوامل اجتماعی در پیشگیری و کاهش قاچاق کالا و ارز موثر می باشد، عوامل اقتصادی در پیشگیری و کاهش قاچاق کالا و ارز موثر میباشد، عوامل سیاسی و امنیتی در پیشگیری و کاهش قاچاق کالا و ارز موثر می باشد. با توجه به نتایج آزمون فریدمن عوامل اجتماعی، اقتصادی و منطقه ای از لحاظ شدت تاثیر آن بر قاچاق کالا و ارز به ترتیب عبارتند از: عوامل اقتصادی، عوامل اجتماعی، عوامل سیاسی و امنیتی، عوامل جغرافیایی