نام پژوهشگر: مجید فیروزی مهر

بررسی فصلی جریانات ترموهالاینی در تنگه هرمز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هرمزگان 1390
  مجید فیروزی مهر   اسماعیل حسن زاده

هدف از انجام این پایان‏ نامه بررسی بخشی از جریان‏های دریایی در تنگه هرمز می‏ باشد که ناشی از اختلاف چگالی بوده و به‏ عنوان جریان‏های ترموهالاینی شناخته می‏ شوند. جریان‏های ورودی به خلیج فارس با عبور از قسمت شمالی تنگه هرمز تحت تاثیر شرایط محیطی و تبخیر بالای این منطقه قرار می‏ گیرند و به آب‏های چگال و شورتر تبدیل می‏ شوند و طی گردشی در نیمه شرقی خلیج فارس به سمت جنوب تغییر مسیر داده و با عبور از قسمت جنوبی تنگه هرمز از خلیج فارس خارج می‏ شوند. در این بررسی از داده‏ های مربوط به گشت دریایی هرمز و همچنین گشت دریاییrrs discovery, di210، که با نام پروژه jgofs در محدوده‏ ی تنگه هرمز انجام شده است، برای تحلیل ساختار فیزیکی و بررسی جریان ترموهالاین در تنگه هرمز در تمام فصول سال استفاده شده است. چگال‏ ترین ایزوپیکنال‏ها در زمستان در جنوب تنگه مشاهده شدند. با استفاده از داده‏ های مشاهده شده و اعمال روابط دینامیکی مربوطه، بیشینه‎ی شار جریان ورودی را در فصل بهار0.312sv و کمینه‏ ی آن را در پاییز 0.152sv به‏ دست آوردیم. بیشینه‏ ی شار جریان‏های خروجی در فصل بهار 0.182sv و کمینه‏ ی آن در پاییز 0.142sv به‏ دست آمد. جریان خروجی با شدت بیشتر از عمق‎های 50 تا 65 متری با سرعتی حدود 0.2m/s مشاهده شد. این جریان ناشی از اختلاف فشارهای باروکلینیکی بین حوضه شرقی خلیج فارس و خلیج عمان بوده است. اختلاف فشار باروکلینیکی در نتیجه‏ ی اختلاف چگالی می‏ باشد. عامل غالب در ایجاد جریان در تنگه هرمز در بازه‏ های زمانی بلند مدت اختلاف فشارهای باروکلینیکی ناشی از اختلاف چگالی بین آب‏های قسمت شرقی خلیج فارس و خلیج عمان می‏ باشد. با کمک خروجی‏ های شبیه سازی شده سهم ترموهالاینی جریان به‏ دست آمده و میانگین سالیانه شار ورودی مربوط به ترموهالاین 0.118sv و شار خروجی ترموهالاینی 0.104sv به‏ دست آمد. بیشنیه شار ترموهالاین خروجی در بهار0.13sv بود.