این مطالعه به منظور مقایسه اثر پروبیوتیک، پری بیوتیک، اسید آلی و داروی گیاهی سانگروویت بر میزان کاهش کلونیزه شدن باکتری کمپیلوباکتر ژژونی بر عملکرد، سیستم ایمنی، فاکتورهای خونی و مرفولوژی روده جوجه های گوشتی انجام گرفت. تعداد 360 قطعه جوجه گوشتی یک روزه نر از سویه تجاری (کاب 500) به طور تصادفی به 6 گروه تقسیم گردیدند، به طوری که هر گروه شامل 4 تکرار 15 قطعه ای بود. تیمارهای آزمایشی شامل 1 ) جیره پایه بدون ماده افزودنی شاهد منفی (بدون تلقیح باکتری) 2) جیره پایه بدون ماده افزودنی شاهد مثبت (با تلقیح باکتری)، 3) پروبیوتیک (پریمالاک)، 4) پری-بیوتیک (فرماکتو) ، 5) اسید آلی ( سلکو-پی اچ) در آب آشامیدنی و 6) داروی گیاهی (سانگروویت) در نظر گرفته شدند. در روز 21 تمام جوجه ها به جز گروه کنترل منفی با (cfu/ml 109) سوسپانسیون باکتری کمپیلوباکتر ژژونی چالش داده شدند. متغیرهای اندازه گیری شده شامل: میزان جمعیت باکتری کمپیلوباکتر ژژونی در سکوم (روزهای21 و 49) و مدفوع (روزهای 35و 42)، وزن بدن، خوراک مصرفی، ضریب تبدیل (طول دوره) و مرفولوژی روده (روز 49) بودند. به منظور تعیین اثر احتمالی تیمارها، در پاسخ آنتی بادی نسبت به تزریق آنتی ژن گلبول قرمز گوسفند (srbc) در روزهای 21 و 35 روزگی تزریق آنتی ژن و در دو نوبت (28 و 42 روزگی) خونگیری به عمل آمد. همچنین میزان لیپیدهای سرم در42 روزگی اندازه گیری شد. آنالیز داده ها به وسیله نرم افزار sas و مقایسه میانگین ها توسط آزمون دانکن انجام گردید. بررسی عملکرد نشان داد که بیشترین و کمترین میانگین مصرف خوراک در دوره دوم آزمایش (49-22 روزگی) و در کل دوره (49-1 روزگی) به ترتیب در تیمارهای کنترل منفی و اسید آلی مشاهده شد(05/0p<). بیشترین و کمترین میانگین افزایش وزن روزانه در دوره دوم و کل دوره به ترتیب در تیمارهای کنترل منفی و کنترل مثبت مشاهده شد (05/0p<). بیشترین ضریب تبدیل مربوط به تیمار کنترل مثبت و کمترین ضریب تبدیل مربوط به تیمار کنترل منفی بود (05/0p<). بیشترین و کمترین تعداد باکتری درمحتویات سکوم در روز 49 و مدفوع در روزهای 35 و 42 به ترتیب مربوط به تیمار کنترل مثبت و منفی بود(05/0p<). میزان کلسترول، تری گلیسرید، hdl وldl کلسترول تحت تأثیر تیمارها قرار نگرفت (05/0p>). کمترین عیار آنتی بادی بر علیه srbc در نوبت دوم در تیمار کنترل مثبت و اسیدآلی مشاهده شد (05/0p<). بیشترین مقدار ارتفاع پرزها و نسبت ارتفاع پرز بر عمق کریپت در دودنوم و ژژونوم در 49 روزگی مربوط به تیمارهای کنترل منفی، پروبیوتیک و پری بیوتیک بود. به طور کلی در این مطالعه افزودنی های پروبیوتیک، پری بیوتیک و سانگروویت باعث بهبود عملکرد و کاهش تعداد کلنی کمپیلوباکتر ژژونی در مقایسه با گروه فاقد افزودنی شده اند.