نام پژوهشگر: فخرالدین رضایی

بررسی جامعه ی آرمانی در نمایشنامه های اکبر رادی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بوعلی سینا - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1389
  فخرالدین رضایی   مهدی شریفیان

ادبیات آرمان شهری، گونه ای از ادبیات است که جامعه ی آرمانی را طراحی و ترسیم می کند. آرمان شهر یا جامعه ی آرمانی، شهری برتر است که در آن ارزش ها حاکمیت دارند و سعادت بشر مطلوب همگان می باشد. آرمان شهر به معنای امروزیش از واژه ی اتوپیا، نام کتاب تامس مور، فیلسوف و نویسنده ی سده ی(15 و 16) میلادی انگلستان است. بعد از تامس مور اندیشمندان و فیلسوفان بسیاری به طرح جامعه ی آرمانی خود پرداختند، اما طرح این جامعه ی آرمانی موضوعی نیست که بتوان آن را فقط به فلاسفه و اندیشمندان محدود کرد، این مسأله دغدغه ی فکری همه ی انسان های بیدار در طول تمام اعصار بوده و هست و بازتاب آن در پهنای با عظمت ادبیات به خصوص ادبیات فارسی به وضوح دیده می شود. در ادبیات معاصر کشورمان، هنرمندان و نویسندگان متعهد و واقع گرا به جای ترسیم دنیایی خیالی و غیرقابل باور، با نشان دادن و به تصویر کشیدن جامعه ی واقعی، مسائل، مشکلات، موضوعات و دردهای مهم زمانه شان، و با برجسته و نمایان کردن آن ها و گاه با بررسی عوامل و زمینه ها، جامعه و حاکمان را مورد نقد قرار می دهند و خواهان جامعه ای بدون این مشکلات و بدیها هستند. علاوه بر برجسته کردن ضعف ها و بدی ها، هنرمندان متعهد گاه با نشان دادن بعضی زیباهایی فراموش شده یا رشد نیافته در جامعه، نظر به زندگی نیکوتر و زیباتر برای هم میهنان و هم نوعانشان داشته اند. این هنرمندان و نویسندگان همواره آرزو دارند جامعه و در معنایی وسیع تر جهانی بدون ظلم و ستم و بی عدالتی داشته باشند. اکبر رادی یکی از بزرگترین نمایشنامه نویسان تاریخ کشورمان است. او همواره در نمایشنامه هایش از جامعه ی معاصر سخن گفته است. در این رساله سعی شده است به موضوعات ویژه و برجسته و انتقاداتی که رادی به جامعه ی معاصر کشورمان داشته است، پرداخته شود، تا از دل انتقادات و بررسی مشکلاتی که در نمایشنامه هایش از جامعه به تصویر کشیده است، به جامعه ی مطلوب و آرمانی وی در نمایشنامه هایش پی ببریم.