این رساله در صدد مقایسه میان آداب و رسوم اجتماعی مطرح شده در دو کتاب «سمک عیار» و «داراب نامه طرسوسی» است. هرچند در این دو اثر به آداب و رسوم و عادات و خلق و خوی درباریان و طبقات اشراف و قدرتمند جامعه اهمیت ویژه ای داده می شود، اما در لابه لای داستان های این دو کتاب می توان مطالبی مربوط به مردم کوی و برزن و سنت ها و معتقدات آن ها یافت. با مطالعه این داستان ها متوجه موارد فراوانی از مطالب مردم شناختی و جامعه شناختی می شویم. این موارد می تواند ابتدا ما را با فولکلور جامعه ایرانی آشنا کند و سپس زمینه ای را برای پژوهش های میان رشته ای بین ادبیات فارسی و جامعه شناسی و ... فراهم آورد. در پژوهش حاضر سعی شده تا مواردی راکه به فرهنگ مردم مربوط بوده است، گردآوری کرده ،به طبقه بندی و تنظیم موضوعی آن بپردازیم تا مجموعه ای به دست آید که ما را در شناخت فرهنگ ایرانی در قرن ششم یاری دهد و راهنمای ما در یافتن منشأ و ریشه آدابی باشد که امروزه نیز در جامعه به چشم می خورد. در پایان به این مطلب رسیدیم که این دو اثر بیانگر تشابهات فرهنگی زیادی هستند که برخی از این رسوم امروز نیز به چشم می خورد و اینکه «سمک عیار» برای بررسی های فرهنگی منبع غنی تر و مناسب تری است.