نام پژوهشگر: رحمان قربانی

تحلیل عناصر طبیعی و ماورایی در شاهنامه فردوسی بر اساس رمز و اسطوره شناسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1388
  رحمان قربانی   مرتضی هاشمی

چکیده شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی پرمایه ترین دفتر شعر فارسی و سند هویت و فرهنگ ایرانیان است. فرزانه توس در اثر ارجمند خویش تاریخ ایران را از آغاز تا پایان دوره ساسانیان به نظم کشیده است. داستان های اساطیری بخش اعظمی از شاهنامه را تشکیل می دهند. فردوسی در این قصه ها، اندیشه ها و اعمال مردم باستان را به تصویر می کشد. در کنار انسان ها موجوداتی غیر واقعی چون دیو و سیمرغ وجود دارند. علاوه بر این پدیده های طبیعی نقش مهمی در زندگی آدمیان دارند و در سرنوشت شاهان و پهلوانان دخیل هستند. برای شناخت بهتر شاهنامه باید به بررسی این موارد پرداخت و این امر تنها با جستجو در اساطیر و متون کهن امکان پذیر است. نوشتار حاضر پژوهشی است پیرامون شناخت اساطیر و جنبه های اسطوره ای داستان های شاهنامه. ده مورد انتخاب شده است که عبارتند از: آب، آتش، اژدها، باد، برف، دیو، سیمرغ، غار، کوه و گاو. موارد فوق در دو بخش اصلی و تحت عنوان عناصر طبیعی و عناصر ماورایی بررسی می شوند. مبحثی نیز درباره اسطوره و حماسه و ارتباط آنها با شاهنامه در ابتدا خواهد آمد. کلید واژه ها: آب، آتش، اژدها، اسطوره، باد، برف، دیو، سیمرغ، غار، فردوسی، کوه و گاو.