نام پژوهشگر: معصومه سعادتی

طراحی مقبره شمس تبریزی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اسلامی تبریز - دانشکده معماری و شهرسازی 1390
  معصومه سعادتی   احمد میرزاکوچک خوشنویس

هنر باید تجلی جمال حق باشد. در واقع هنرمند دینی در پی نمودن چهره ی جمیل حق است. او می کوشد تا آنچه را که از آن دور افتاده و خود را وابسته و متعلق به آن می داند، مجددا بیابد یا نمودی از آن را بازنمایی کند و از این راه خود را از تنگنای ماده و مادیت برهاند و از محسوس به معقول ارتقا دهد. اگر یک معماری بخواهد به معنای تمام کلمه، زیبا و سازمند باشد لازم است رابطه ای استوار با منبع زیبایی برقرار نماید. پروردگار سبحان در قرآن مجید زیبایی حقیقی را تنها از جانب خویش می خواند، از این رو در معماری اسلامی بنایی زیباتر خواهد بود که نسبت دقیقتری با منبع زیبایی برقرار ساخته باشد. معمار ایرانی با آگاهی کامل از خصوصیات ماورایی جهان آفرینش، در خلقت معماری همواره به دنبال کیمیای وحدت به عنوان بزرگترین رمز جاودانگی بوده است. در نگاه سنتی (مذهبی) انسان در جهانی می زید که فقط یک مبدا و یک مرکز دارد. او نسبت به آن مبدا در آگاهی کامل به سر می برد. مبدایی که مشتمل بر کمال، پاکی ازلی و تمامیتی است که بشر سنتی می خواهد در جستجوی آن برود، آن را دوباره به دست آورد و انتقال دهد. هدف انسان سنتی ( مذهبی ) از زیستن و ساختن در این جهان دست یافتن به بهشتی موعود است در جهانی دیگر، زیستن انسان در این جهان آمیخته ای است از ریاضت ها، رعایت ها، خودداری ها و بردباری هاست. او می داند که غایت او فراتر از این قلمرو ناسوتی است که به او داده شده تا بر آن حکومت کند. انسان سنتی، در اشتیاق بازگشت به بهشت معماری ای را می آفریند که بیش از آنکه محل بودن و سکنی گزیدن باشد محل شدن و گذران عمر است.در واقع هدف انسان سنتی بازگشت به اصل وجودی خویش است. از آنجا که هدف شمس نیز در زندگی و پروریدن انسانها بازگشت به خود است در تمدنی از خود بیگانه، در فرهنگ انسانی از خود گریخته، در این پژوهش به ساختن یادمانی برای او پرداختیم. چرا که پاسخ شمس به مسئله ی بشریت از خود غافل، همان هدفی است که از آن سخن گفته شد. ازنظرشمس، آرمان گرائی، کمال پذیری است. و کمال پذیری، مجاهده ی پیوسته، نوسازی مکرر، و انقلاب مستمر درونی، بسوی یک کمال مطلوب آرمانی است. در رویکردی دیگر با توجه به اینکه هنر و عرفان ایران در سطح جهانی به عنوان یکی از شاخصه های مهم کشورمان شناخته می شود، و از آنجا که شمس تبریزی به عنوان مراد و پیر مولوی از بزرگترین عارفان این مرز و بوم به شمار می رود، ایجاد آرامگاهی در خور این شخصیت عرفانی و ملی در جهت شناساندن و پاسداشت وی،امری مهم و ضروری می باشد.