قاینات با داشتن پیشینه و قدمت تاریخی طولانی ، دارای فراز و فرودهایی می باشد که بررسی دلایل آن ها از اهمیت زیادی برخوردار است. در دوران معاصر عواملی در تعیین جایگاه این شهر نقش ویژه ای داشتند. عوامل موثر بر تحولات این شهر نه تنها در موقعیت و جایگاه شهر قاین تأثیر گذاشتند بلکه موجب رشد و پیشرفت شهرهای مجاور نیز گشتند. به بیان روشن تر شهر بیرجند یکی از این شهرهاست که با استفاده از فرصت های پیش آمده و سیر حوادث ، به سمتی پیش رفت که به تدریج جایگزین شهر تاریخی و پر سابقه ی قاین گردید. در این پژوهش کوشش بر این است که عوامل موثر بر تحولات قاینات در دوران معاصر مورد بررسی قرار گیرد. با بیان این عوامل موثر ، به خوبی نقش خاندان علم و سیاست انگلستان و تأثیر آن ها به عنوان مهمترین عوامل موثر بر تحولات قاینات در دوران معاصر روشن شده است. این پژوهش به روش تاریخی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اسنادی و میدانی انجام پذیرفته است.