نام پژوهشگر: زهره میرزایی

مسائل آوایی وزن عروضی ترانه های پاپ ایرانی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1387
  زهره میرزایی   سیدمهدی سمایی

امروزه ترانه ی پاپ در بین نسل جوان طرفداران بی شماری یافته است تا بدان جا که بسیاری بدون کمترین آگاهی به ترانه سرایی، آهنگسازی، و خوانندگی پرداخته اند و نتیجه ی آن ترانه هایی است که گرچه مخاطبانی را به سوی خود می کشاند اما ماندگاری و دوامی ندارند و بیشتر آن ها مانند اخگرهایی در فضای جامعه، خودی می نمایانند و با همان شتابی که آمده اند از ذهن محو می شوند. در بین آثار ترانه سرایان پاپ گاه به مواردی برمی خوریم که مطابق عروض سنتی نیستند و یا وزن آن ها تکیه ای- هجایی است و یا هجایی که از این حیث نمی توانیم بر آن ها ایرادی بگیریم و این گونه ترانه ها در حوزه ی پژوهش حاضر نمی گنجند، اما گاه ترانه سرایان شعری منطبق با عروض می سرایند که ایراداتی بر آن ها وارد است و یکی، مساله ی وزن عروضی آن هاست که در برخی از ابیات آن ها سکته وجود دارد و ریتم و وزن ترانه تغییر می کند و برهم می ریزد. بر این اساس پژوهش گر برای درک اشکالات عروضی و عامل اصلی در به هم خوردن وزن ترانه ها ( خواه ترانه سرا خواه خواننده )، به بررسی سیصد نمونه از ترانه های پاپ پرداخته است که غالب آن ها از ترانه های بزرگان موسیقی پاپ همچون ایرج جنتی عطایی، اردلان سرفراز، شهیار قنبری و سیاوش قمیشی برگزیده شده است و برخی از آن ها به خوانندگان بزرگ موسیقی پاپ در کشور مانند رضا صادقی، ناصر عبداللهی و دیگر خوانندگان پاپ تعلق دارد. این ترانه ها هم از میان آثار مکتوب و هم از میان آثار شنیداری انتخاب شده اند که پژوهش گر پس از بررسی، تنها تعدادی از آن ها را به عنوان نمونه با ذکر نام ترانه سرا، خواننده و گاهی آهنگ ساز آورده است. در مواردی هم به علت عدم آگاهی، از آوردن نام آن ها خودداری کرده است.