فدرالیسم یکی از سیستمهای حکومتی در دنیاست که در بعضی از کشورها، این نظام را جهت اداره حکومت برگزیده اند. این شیوه حکومتی دارای شاخصها و اصول ویژه ای می باشد که بدون به کارگیری آنها و یا حدف هر کدام از این اصول، کار با این سیستم را دچار اختلال می کند. در تطیبق و مقایسه فدرالیسم در کشورهای جهان سوم، می بینیم که بسیاری از اصول اولیه این مدل حکومتی نادیده گرفته می شود. عراق یکی از این کشورهاست که بعد از فروپاشی حکومت بعث در سال 2003 فدرالیسم را به عنوان نظام حکومتی در قانون اساسی پذیرفته است. اما آنچه مشهود است، این است که عوامل و موانع متعددی تحقق این مسئله را در این کشور تحت تأثیر خودقرار داده است و تحقق سیستم فدرال در عراق با موانع جدی روبه روست. برای تحلیل این امر می توان به مسائل منطقه ای، ملی و فروملی(اقلیمی) و همچنین مشکلات قانون اساسی و ناقص بودن آن به عنوان قانون اساسی عراق فدرال اشاره کرد. با این حال از یک دیدگاه و رهیافت جامعه شناسانه می توان مسائل و مشکلات مربوط به اقلیم کردستان عراق را به عنوان بخشی از این کشور، مهمترین وتأثیرگذارترین عامل عدم تحقق فدرالیسم و کندی روند گذار به این مسئله در عراق دانست. باتمرکز بر نقش اقلیم کردستان در فرآیند تحقق فدرالیسم و تحلیل و بررسی مسائل این اقلیم، درمی یابیم که در این برهه زمانی نقش این منطقه، از دیگر عوامل تأثیرگذار بر مسئله عدم تحقق فدرالیسم در عراق برجسته تر می باشد.