نام پژوهشگر: فاطمه وفایی

اندازه گیری مقادیر کم سرب با استفاده از روش استخراج فاز جامد
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سمنان 1389
  فاطمه وفایی   حسن زوار موسوی

در این پروژه، روشی برای استخراج فازجامدجهت تعیین مقادیر بسیار کم سرب در نمونه های آبی گزارش شد . ستونی از ریشه گیاه شیرین بیان پر شد . تاثیر عوامل مختلف از جمله غلظت واکنشگر ، ph ، سرعت جریان ، اثر یون های مزاحم بر روی بازیابی آنالیت ، بررسی شد نمودار کالیبراسیون در محدوده ی ng/ml 10-120 خطی می باشد . حد تشخیص روش پیشنهادی 15/2 ng/ml و انحراف استاندارد نسبی 04/3 و 75/4 درصد برای غلظت های 20 و 60 ng/ml بدست آمد اندازه گیری سرب در نمونه های آب پساب بوسیله روش پیشنهادی با موفقیت انجام شد .

پیش بینی نگرش اعضای هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد نسبت به تغییر برنامه درسی به سمت میان رشته ای از طریق ابعادکارآمدی موثربر آن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی 1391
  فاطمه وفایی   مقصود امین خندقی

با توجه به رشد روزافزون دانش کاربردی و ترکیب معلومات برآمده از رشته های مختلف علمی،امروزه مطالعات میان رشته ای و کاربست آن در عرصه برنامه درسی آموزش عالی، موضوعی مهم به شمار می آید. هدف: این پژوهش در صدد پیش بینی نگرش اعضای هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد نسبت به تغییر برنامه درسی به سمت میان رشته ای از طریق سنجش کارآمدی فردی، جمعی و تیمی آنان در حیطه آموزش میان رشته ای است. روش: در بررسی پیمایشی و همبستگی حاضر،جامعه آماری شامل کلیه اعضای هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد در سال تحصیلی 91-1390 است که تعداد آنان 694 نفربود. از این تعداد، بر اساس روش نمونه گیری طبقه ای نسبتی و با استفاده از فرمول حجم نمونه تعداد 165 نفرانتخاب شد.ابزار این پژوهش سه پرسشنامه سنجش کارآمدی فردی و جمعی، کارآمدی تیمی و سنجش نگرش به سمت تغییر بود که روایی و پایایی آن توسط پژوهشگر احراز شد. یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد کهکارآمدی فردی (004/ 5-t= ، 01/0>p ، 169=df)، کارآمدی جمعی (81/ 7-= t ، 01/0>p ، 169=df) و کارآمدی تیمی اعضای هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد (18/ 10-= t ، 01/0>p ،169=df) در سطح نامطلوب است و در پی آن، نگرش اعضای هیات علمی نیز نسبت به تغییر منفی است ( 08/9-,t = 01/0>p، 169df=). از میان متغیرهای پیش بین، کارآمدی فردی و کارآمدی تیمی قادر به پیش بینی نگرش نسبت به تغییر برنامه درسی به سمت میان رشته ای هستند. اما کارآمدی جمعی قادر به پیش بینی متغیر نگرش نیست (001/0 >p ،102/26 =(166، 3)f). نتیجه گیری: ناکارآمدی و نگرش منفی اعضای هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد ناشی از ساختار غیرمنعطف و دیسیپلینی نظام آموزش عالی ایران است که این امر سبب عدم شناخت کافی اعضای هیات علمی از توانمندی یکدیگر و بدنبال آن عدم توانایی متغیر کارآمدی جمعی اعضای هیات علمی جهت پیش بینی نگرش آنان شده است. از این رو، ترویج فضای آموزشی مشترک میان گروه های مختلف آموزشی جهت افزایش همکاری میان اعضای هیات علمی، بسترسازی و توسعه برنامه های درسی میان رشته ای پیشنهاد می گردد.

مطالعه ی توانایی گیاه s. polyrrhiza در حذف مواد رنگزای مصنوعی از آب های آلوده: اندازه گیری شاخص های فیزیولوژیک
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم طبیعی 1392
  زهرا مرادی   علیرضا ختایی

منابع آبی یکی از برجستهترین منابع طبیعی مورد استفادهی موجودات زنده میباشند. سرعت بالای صنعتی شدن و افزایش سریع جمعیت در چند دههی گذشته، موجب تخلیهی میزان فراوانی از آلایندههای صنعتی و شهری در منابع آبی شده است و در نتیجه سلامت منابع آبی مورد تهدید جدی قرار گرفته است. حذف آلایندههای نامطلوب موجود در اکوسیستمهای آبی، نیاز به فنآوریهای کارا و مقرون به صرفه و سازگار با محیط زیست دارد. روشهای زیستی یکی از روشهای موثر و سازگار با محیط زیست در تصفیهی آبها و زمینهای آلوده شده میباشند و به استفادهی پایدار از منابع آبی و زیستی کمک میکنند. گیاهپالایی یکی از فرآیندهای زیستی میباشد که در آن از توانایی فیزیولوژیک برخی از گونههای گیاهی برای حذف، سم ی ت زدایی یا جذب آلایندههای خطرناک مانند ترکیبات آلی، فلز ات سنگین، ترکیبات رادیواکتیو، مواد رنگزا و ... موجود در خاک یا آب استفاده میشود. این فرآیند به عنوان یک روش تصفیهی طبیعی، توانایی بالایی برای حذف محدودهی گستردهای از آلایندههای آلی و غیر آلی حاصل از پسابهای صنعتی مانند مواد رنگزا دارد و یک روش کم هزینه برای پالایش پسابها میباشد. در این کار پژوهشی توانایی گیاه آبزی spirodela polyrrhiza در تجزیهی مادهی رنگزا دی آزوی آبی مستقیم 129 مورد بررسی قرار گرفته است. ترکیبات حاصل از تجزیهی زیستی مادهی رنگزای آبی مستقیم 129 بوسیلهی دستگاه gc-ms ، مورد آنالیز قرار گرفته است و همچنین تأثیر متغیرهای آزمایشی مانند غلظت اولیهی مادهی رنگزای آبی مستقیم 129 ph محلول، دما و مقدار بیومس در کارآیی فرآیند رنگزدایی آبی مستقیم 129 توسط گیاه s. polyrrhiza تیمار شده توسط مادهی رنگزای مورد نظر بررسی شده است. افزایش دما، افزایش غلظت اولیهی مادهی رنگزا و افزایش مقدار بیومس منجر به افزایش میزان حذف مادهی رنگزا شد. همچنین در این پژوهش، تأثیر مادهی رنگزای مورد نظر بر پراکسیداسیون لیپیدها و محتوی رنگیزههای گیاهی بررسی شده است. پس از 7 روز مادهی رنگزای آبی مستقیم 129 در محیط کشت گیاه s. polyrrhiza منجر به افزایش 27 و 124 درصدی محتوی مالون دی آلدئید در گیاه تیمار شده به ترتیب در محیطهای حاوی مادهی رنگزا با غلظت 15 و mg/l 31 شد. میزان رنگیزههای فتوسنتزی نیز در گیاهان تیمار شده کاهش یافت. برای اطلاع از فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدان در شرایط حضور مادهی رنگزا در محیط کشت گیاه مورد مطالعه، فعالیت تعدادی از این آنزیمها، نظیر سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز، پراکسیداز که در سیستم دفاعی گیاه در شرایط تنشزا درگیرند، مورد بررسی قرار گرفت. فعالیت آنزیم کاتالاز و پراکسیداز پس از 7 روز در گیاهان تیمار شده با غلظتهای پایین و بالای مادهی رنگزا ) 15 و mg/l )31 افزایش یافت، در حالیکه فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز کاهش یافت. احتمالا توانایی گیاه s. polyrrhiza در تجزیهی مادهی رنگزای آبی مستقیم 129 با فعالیت افزایش یافتهی آنزیمهای آنتی اکسیدانت در گیاه s. polyrrhiza تیمار شده با مادهی رنگزای مورد نظر ارتباط دارد

بررسی تطبیقی ترس در قرآن و روان شناسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم - دانشکده علوم قرآنی تهران 1392
  فاطمه وفایی   علی محمدی آشنانی

«ترس» یا «فوبیا» یکی از بیماری های روانی مزمن و مورد اهمیت در علم روان شناسی است که منجر به ایجاد فشارها و اختلالات روانی و عصبی فراوانی در زندگی بشر می شود. از آنجایی که قرآن کتاب راهنما و سعادت زندگی بشر می باشد و به تمام ابعاد شخصیت و احساسات انسان توجه ویژه ای دارد، نظر و نگاهی که به موضوع ترس دارد، مورد اهمیت است. نگاه قرآن به این موضوع بسیار جامع تر و دقیق تر از روان شناسی است. به صورتی که در علم روان شناسی، تنها مفاهیمی از ترس مورد بررسی قرار گرفته است که به جنبه های مادّی وجود انسان اشاره دارد. این در حالی است که قرآن علاوه بر جنبه های مادّی به جنبه های معنوی موضوع ترس و تأثیرات آن در رشد و تعالی انسان پرداخته است. ترس در قرآن به سه نوع ترس طبیعی، ترس مذموم یا منفی و ترس ارزشی و در روان-شناسی به دو نوع ترس طبیعی و ترس مرضی تقسیم می شود. ترس ارزشی که تنها در قرآن به آن پرداخته شده است، عامل رشد و تعالی بشر در بُعد معنوی و مادّی به شمار رفته و آثار دنیوی و اخروی فراوانی برای انسان به همراه دارد. این رساله ضمن بررسی علل و عوامل پیدایش ترس در چهار حوزه وراثتی، جسمانی، اجتماعی و روانی- شخصیتی، به تفصیل، علل و عوامل پیدایش ترس های ارزشی یعنی ترس از خداوند، ترس از قیامت و ترس از عذاب الهی را مورد بررسی قرار داده است. همچنین بر اساس انواع ترس در قرآن و روان شناسی، آثار و نشانگان ترس در چهار حوزه فیزیولوژیکی، رفتاری، روانی و اجتماعی، مورد بررسی و تطبیق قرار گرفته است. علاوه بر این، آثار و نشانه های ترس ارزشی نیز در دو حوزه اخروی و دنیوی به تفصیل بررسی شده است. در فصل پایانی، راه های درمان ترس های مذموم و مرضی از جمله مواجهه درمانی، آرامسازی، معنویت درمانی و ..... در دو حوزه قرآن و روان شناسی مورد بررسی قرار گرفته، همچنین به راه های پیشگیری از ترس مذموم و راه کارهای تقویت ترس ارزشی مانند تقویت ایمان، تقواپیشگی، تزکیه و دوری از پلیدی و طغیان و .... در قرآن پرداخته شده است.

تصفیه زیستی ماده ی رنگزای صنعتی سبز راکتیو 19 از دیدگاه فیزیولوژیک و بیوشیمیایی توسط جلبک پرسلولی شارا chara sp.
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم 1393
  زهرا ملاحسینی   علیرضا ختائی

فعالیت انسان در عرصه¬های مختلف شهری، کشاورزی و یا صنعتی، ایجاد پسماند¬هایی با ترکیبات متنوع می¬کند. پساب¬ها منجر به آلوده شدن منابع غذایی و آبی می¬شوند و همچنین محیط بسیار مساعدی برای رشد انواع مختلف میکروارگانیسم¬های بیماری زا ایجاد می¬نمایند. در حال حاضر مواد آلی و غیرآلی ناشی از صنایع مختلف به میزان نسبتا زیادی در پساب¬ها رهاسازی می¬شوند. در صورتی که این مواد به چرخه غذایی انسان و یا حیوانات وارد گردند، ممکن است آثار جهش¬زایی و یا حتی سرطان¬زایی را به دنبال داشته باشند. مواد رنگزای سنتتیک، گروهی از آلاینده¬ها هستند که بطور گسترده در صنایع نساجی، چاپ و رنگرزی مورد استفاده قرار می¬گیرند. تخلیه فاضلاب¬های رنگی حاصل از عملکرد صنایع نساجی به منابع آبی، منجر به کاهش نفوذ نور خورشید و اختلال در عملکرد اکوسیستم¬های آبی می¬شود. تخمین زده می¬شود که در سراسر جهان هر ساله 280000 تن مواد رنگزا در فاضلاب¬ها آزاد می¬شوند. روش¬های سنتی تصفیه پساب¬هایی که حاوی مواد رنگزای سنتتیک هستند، به خاطر پایداری شیمیایی این آلاینده¬ها غیر موثر می¬باشد. لذا در سال¬های اخیر تجزیه زیستی با استفاده از میکرو و ماکروارگانیسم¬های مختلف به عنوان روش مناسب برای حذف آلاینده¬ها اعم از آلی و غیر آلی مورد توجه قرار گرفته است. بررسی حذف زیستی ماده ی رنگزا راکتیو سبز 19 توسط جلبک پرسلولی شارا اساس پژوهش حاضر است. همچنین تأثیر عواملی نظیر دما،ph ، غلظت اولیه ماده ی رنگزا و وزن جلبک بر کارایی فرایند تصفیه زیستی ماده ی رنگزا مورد بررسی قرار گرفت و طبق نتایج بدست آمده ph بهینه جهت حذف زیستی راکتیو سبز19، ph اسیدی بود و در دمای ?c25 کارایی تجزیه ی زیستی افزایش یافت. همچنین افزایش مقدار جلبک و غلظت ماده ی رنگزا موجب افزایش تجزیه ی زیستی توسط جلبک شارا گردید. ماده ی رنگزا موجب کاهش در میزان رشد جلبک شارا شد. میزان رنگیزه¬های فتوسنتزی تحت تیمار ماده¬ی رنگزا در جلبک مورد مطالعه کاهش یافت. در ضمن در جهت بررسی تنش اکسیداتیو ناشی از مواد رنگزا، سنجش آنزیم¬های آنتی اکسیدان نظیر کاتالاز، پراکسیداز و میزان فعالیت مالون دی آلدئید مد نظر قرار گرفتند. نتایج بیانگر افزایش فعالیت آنزیم پراکسیداز و کاهش فعالیت آنزیم کاتالاز و همچنین افزایش مالون دی¬آلدئید و فنل تام بود. از آزمایشات تکرار پذیری به منظور بررسی توانایی جلبک در حذف متوالی ماده رنگزا مورد استفاده قرار گرفت.

ارزیابی تاثیر توزیع کاربری اراضی و جمعیت بر ترافیک شهری (نمونه موردی بخش مرکزی شهر سنندج)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم انسانی 1393
  فاطمه وفایی   محسن احد نژاد

شهر سیستمی فضایی ست که عناصر آن نسبت به همدیگر در ارتباط متقابلی می باشند. به دلیل ‏همین ماهیت سیستمی روابط متقابل و پیچیده ای بین سیستم حمل ونقل شهری وکاربری اراضی ‏وجود دارد. کاربری اراضی شهری به دلیل ماهیت سیستمی شهر، از طریق شبکه های ارتباطی و ‏جریان های ترافیکی آن در ارتباط مستمر و متقابل می باشند. نحوه چیدمان کاربری ها و توزیع ‏فعالیت ها در سطح شهر از عوامل تأثیر گذار بر الگوهای حمل ونقل شهری است. ترکیب و تنوع ‏عمده کاربری ها سبب رشد روز افزون حجم تقاضای سفر می شود. در واقع تقاضای سفر از پراکنش ‏کاربری های عمده از جمله مراکز تجاری، مراکز کار، مراکز تفریح و یا مراکز خدماتی مشتق ‏می شود و بدونه شک توزیع نامناسب کاربری ها و تمرکز و تراکم بالای آن بویژه در بخش مرکزی ‏شهرها سبب شکل گیری جریان های ترافیکی سنگین می شود. هدف از این پژوهش ارزیابی تأثیر ‏توزیع کاربری اراضی و حمل ونقل بر ترافیک شهری در محدوده بخش مرکزی شهر سنندج می باشد. ‏مطالعه حاضر از نوع تحقیقات کاربردی است. این پژوهش با در نظرگرفتن اهمیت و جایگاه ‏کاربری های شهری و چگونگی توزیع فضایی آنها در شهر نهایتاً به روش توصیفی تحلیلی می باشد. ‏در این راستا جهت جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از روش اسنادی و کتابخانه ای و جهت تجزیه و ‏تحلیل اطلاعات از داده های آماری جمعیت، نقشه های کاربری اراضی، شبکه معابر و همچنین از نرم ‏افزار ‏gis‏ جهت تهیه نقشه های مورد نیاز استفاده شده است. آنچه نتایج حاصل از این پژوهش ‏نشان می دهد این است که ناحیه 6 در تکنیک ویکور و ناحیه 3 در مدل تودیم بعنوان نواحی اول در ‏تولید سفر معرفی شدند و همچنین در هر دو مدل ویکور و تودیم ناحیه 4 بعنوان ناحیه اول در ‏جذب روزانه سفرهای شهری، که همان بخش مرکزی شهر سنندج می باشد معرفی شدند

بررسی امکان جذب نانوذرات دی اکسید تیتانیوم توسط گیاه آبزی spirodela polyrrhiza و اثر آن بر تعدادی از شاخص های فیزیولوژیک
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم طبیعی 1393
  محبوبه عابدی   علیرضا ختایی

نانوذرات توده های اتمی یا مولکولی هستند که اندازه ی 1 تا 100 نانومتر در تمام ابعاد دارند. اندازه ی کوچک و سطح زیاد این ذرات، نسبت سطح به حجم بالایی را فراهم می کند که منجر به ویژگی های الکتریکی، نوری و واکنشی خاص آن¬ها می شود. ویژگی های واکنشی و خصوصیات سطحی آن¬ها باعث می شوند این ذرات قابلیت عبور از غشاهای سلول ها را پیدا کنند. بنابراین نانوذرات از طریق تعامل با گیاهان و جانوران در محیط زیست، بر سلامت آن ها و در نهایت سلامت انسان اثر می¬گذارند. در بین نانوذرات، نانوذرات دی¬اکسید تیتانیوم (tio2) به¬دلیل کاربرد فراوان در صنعت، یکی از بیشترین نانوذرات تولید شده در جهان است. بنابراین به دلیل گسترش ورود آن به محیط¬زیست به¬ویژه اکوسیستم های آبی و تاثیر بر آبزیان، در پژوهش حاضر سمیت نانوذرات millennium tio2 pc-500روی گونه ی گیاهی spirodela polyrrhiza بررسی شده است. مشخصات این نانوذرات با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی (sem)، میکروسکوپ الکترونی عبوری (tem)، آنالیز تفرق اشعه ی x (xrd) و روش bet)) brunauer–emmett–tellerتعیین گردید. طبق نتایج به دست آمده ساختار بلوری نانوذرات استفاده شده در پژوهش حاضر از نوع آناتاز با متوسط اندازه بلوری 8 نانومتر بود و مساحت سطحی این نانوذرات m2 g-1 306 بود. اندازه در گیاهان، تحت تاثیر نانومواد تنش اکسیداتیو ایجاد می¬شود که منجر به تولید گونه های فعال اکسیژن (ros) می¬گردد. به منظور بررسی اثر نانوذرات tio2 روی گونه¬ی گیاهی spirodela polyrrhiza، سنجش آنزیم های آنتی اکسیدان از جمله آنزیم¬های کاتالاز (cat)، سوپراکسید دیسموتاز (sod) و پراکسیداز (pod) و همچنین سنجش رنگیزه¬های فتوسنتزی و شمارش تعداد فروند نسبی ((rfn، به¬عنوان شاخص¬های فیزیولوژیک، انجام گرفت. با تهیه¬ی تصاویر میکروسکوپ فلورسنس از ریشه¬های گیاهان تحت تیمار، ورود نانوذرات به گیاه ثابت شد. بعد از تیمار گیاهان با نانوذرات، rfn، محتوای رنگیزه¬های فتوسنتزی و فعالیت آنزیم پراکسیداز کاهش یافتند. با این حال فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز افزایش یافت و فعالیت آنزیم کاتالاز تفاوت معنا¬داری در مقایسه با گیاهان شاهد نشان نداد. افزایش فعالیت sod، با افزایش غلظت نانوذرات، می¬تواند به عنوان راه-اندازی سیستم آنتی¬اکسیدان برای پاکسازی rosهای تولید شده در اثر ورود نانوذرات به سلول توضیح داده شود. کاهش فعالیت pod می¬تواند به اثر مستقیم این ذرات در ساختار مولکولی این آنزیم یا آسیب ناشی از ros به سیستم دفاعی گیاه نسبت داده شود. بنابراین به بررسی¬های بیشتر جهت ارزیابی علت کاهش فعالیت این آنزیم نیاز است.

بررسی اثرات سوء نانو ذرات اکسید مس بر سلول ها و بافت های گیاه spirodela polyrrhiza
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم طبیعی 1393
  نگین مجاور   علیرضا ختایی

نانو مواد یک رده متنوع از مواد در مقیاس کوچک می¬باشند که اجزای ساختاری آنها حداقل در یک بعد کوچکتر از 100 نانومتر هستند. از ویژگی¬های نانو مواد می¬توان به ریز بودن اندازه ذرات، بالا بودن مساحت نسبی سطح و نیز تسریع تعامل میان نانو مواد و محیط زیستی که در آن قرار داده¬ شده ¬است اشاره کرد. این ویژگی¬ها باعث رفتار متفاوت نانو ذرات نسبت به ذرات بزرگتر از حد نانو می¬شوند. بدلیل استفاده گسترده در تولیدات مصرفی (محصولات آرایشی، خمیر دندان، ضدآفتاب، جوهر پرینتر، لاستیکها و...)، ممکن است نانو ذرات به محیط¬های آبی، خشکی و اتمسفری راه یابند. گیاهان موجوداتی هستند که در تمامی اکوسیستم ها پخش شده¬اند و از لحاظ آغازگر بودن در زنجیره غذایی و نیز جاذب و انباشت¬گر بودن مواد، مخصوصاً نانو ذرات، اهمیت اساسی دارند. با این حال مطالعات اندکی روی گیاهان عالی نسبت به جانوران در زمینه سمیت سلولی توسط نانو ذرات صورت گرفته¬است. در پژوهش حاضر، ابتدا نانو ذرات اکسید مس با روش سبز سونوشیمیایی سنتز شدند. با استفاده از طیف xrd و میکروسکوپ sem نانو ذرات سنتز شده تعیین ویژگی شدند. بر اساس طیف xrd میانگین اندازه کریستالی نانو ذرات 5 نانومتر بود و تصاویر sem نشان دادند که اندازه نانو ذرات بین 50 تا 60 نانومتر است. سپس ورود نانو ذرات به گیاه spirodela polyrrhiza و تغییرات بافتی ریشه با میکروسکوپ نوری و فلوئورسنس مورد بررسی قرار گرفت. نانو ذرات با مطالعات میکروسکوپ نوری مشاهده نشدند ولی چروکیدگی سلولها و کوچک شدن قطر ریشه مشاهده شد. با میکروسکوپ فلوئورسنس ورود نانو ذرات به داخل بافت ریشه بخوبی قابل مشاهده بود و نانو ذرات بصورت نقاط تیره در بافت فلوئورسنس دیده ¬شوند. سمیت سلولی با مطالعات استرئوسکوپی و سنجش برخی پارامترهای فیزیولوژی مورد بررسی قرار گرفت. بررسی تعداد فروند نسبی (تغییرات رشدی)، سنجش سه نوع آنزیم آنتی¬اکسیدانت و بررسی محتوی رنگیزه فتوسنتزی در گیاهان تیمار شده با غلظت¬های مختلف از نانو ذرات انجام شد. نتایج نشان داد که نانو ذرات اکسید مس باعث کاهش رشد گیاه مورد مطالعه شد که این میزان رشد با افزایش غلظت نسبت عکس نشان داد، بطوریکه گیاه s. polyrrhiza به غلظت¬های بیش از mg/l 5/0 حساس بود. سنجش میزان فعالیت آنزیم¬های آنتی¬اکسیدانی پراکسیداز، سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز نشان داد که تیمار نانو ذرات در گیاه مورد نظر باعث افزایش فعالیت هر سه آنزیم در مقایسه با نمونه شاهد شد. بررسی محتوی رنگیزه فتوسنتزی نیز مشخص کرد که میزان کلروفیل¬های a، b، a/b و کاروتنوئیدها در نمونه¬های تیمار شده در مقایسه با گیاهان شاهد کاهش داشته ¬است. از نتایج آزمایشات فوق مشخص گردید که نانو ذرات اکسید مس برای گونه s. polyrrhiza سمی می¬باشد.