نام پژوهشگر: میکاییل عابدی پورقاز

نقش سیاسی - نظامی ترکمنان استرآباد در قدرت یابی قاجارها
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده علوم انسانی 1388
  میکاییل عابدی پورقاز   مهری ادریسی آریمی

چکیده فارسی: پژوهش حاضر با عنوان«نقش سیاسی نظامی ترکمنان استرآباد در قدرت یابی قاجارها»ارائه شده است.سوال اصلی تحقیق این است:« نقش ترکمنان استراباد درحمایت از قاجارها قبل از رسیدن به قدرت چه حد و اندازه بوده است؟" فرضیه این تحقیق این است:" ترکمنان استرآباد بازوی قاجارها در دست یابی به قدرت بودند." این تحقیق براساس روش تاریخی مبتنی است. روش گرداوری داده ها استفاده از مراکز کتابخانه ای،منابع اصلی در این موضوع، اسناد و تحقیقات جدید در مورد موضوع فوق الذکر است.تحلیل اطلاعات بر پایه روش توصیفی-تطبیقی است.استراباد بخاطر موقعیت جغرافیایی خاص خود در طول تاریخ و مجاورت با ازبکان و ترکمنان مورد توجه حکام بخصوص از دور? صفوی بوده است. ترکمنها به طوایف متعددی تقسیم می شدند که جدّ مشترک آنان «اغوزخان» بود. ترکمنها به 6 دستهء اصلی:1-گوکلان 2-یموت 3-تکه 4-ساریق 5-سالور 6-ارساری تقسیم می شدند. قاجارها طایفه ای هستند که در عهد چنگیز و اخلاف او از مغولستان به بلاد اسلامی آمده و در قسمت بین شام و ایران مخصوصاً در حدود ارمنستان مقیم شده بودند.حضور قاجارها توسط صفویان در استرآباد که به منظور جلوگیری از حملات اقوام ازبک و ترکمن صورت گرفت منجر به آشنایی و اتحاد قوم قاجار با ترکمنان استرآباد گردید. سیاستهای نادرست و سلطه حاکمان نالایق در زمان صفویان باعث شورش های مداوم در استرآباد می شد. از جمله: قیام آبای ترکمن و شورش سیاهپوشان. سران قاجار از جمله فتحعلیخان بدنبال پیوند سیاسی با ترکمنهای استرآباد به فکر کشورگایی افتاد اما با ظهور نادر از صحنه رقابت ایلیاتی حذف گردید و محمدحسن خان در چندین مرحله با پناهنده شدن به ترکمنهای یموت از کینه افشاریان و زندیان در امان ماند لیکن او توسط نیروهای زندیه به قتل رسید و حتی آقامحمدخان برای رویارویی با رقبای خود بارها از ترکمن ها استمداد و پناه برد که عاقبت به کهک قوای قاجار و نیروهای بومی استراباد منجمله ترکمانان پیروز گردید و سلسله قاجاریه را تأسیس نمود. واژگان کلیدی: 1-ترکمنان 2-استراباد 3-قاجارها 4-نقش سیاسی نظامی 5- افشاریه 6- زندیه 7- رقابت ایلیاتی