چکیده هدف از این تحقیق بازگشایی یکی از مفاهیم نسبتا پیچیده متون عرفانی است.مفهوم نور به دلیل اهمیت آن در قرآن و به ویژه به دلیل ساختار رمزی و نمادین آیه نور،بازتابی گسترده در متون عرفانی داشته است.این مفهوم در اکثر مکاتب شرقی به عنوان عنصری مشترک در زوایای مختلف حضور داشته و دستیابی به آن شرط اجتناب ناپذیر فلاح و رستگاری در تمام آیین ها به شمار می رود. از این منظر ادبیات عرفانی از ورود عناصر دخیل از این مکاتب برکنار نبوده و بارزترین مصداق این مسأله تعبیر "نور سیاه" در متون عرفانی دوره مورد بحث که عبارتند از: رساله ی قشیریه، کشف المحجوب، سوانح العشاق، کمیای سعادت، اسرار التوحید، کشف الاسرار، مشکاه الانوار، تمهیدات و نامه های عین القضات است. این متون به دو دسته تقسیم می شوند: دسته ی اول (رساله ی قشیریه، کشف المحجوب، سوانح العشاق، کمیای سعادت و اسرار التوحید) متونی هستند که توجه به مفهوم نور و به طور کلی ساختارهای اشراقی و کشفی در آن ها بسیار کم بوده و با محوریت عقل و منطق شکل گرفته اند؛ در مقابل، آثار دسته ی دوم(کشف الاسرار، مشکاه الانوار، تمهیدات و نامه های عین القضات) حاصل مشاهدات باطنی و مکشوفات قلبی هستند. تأویل در متون دسته ی دوم شکل می گیرد. با توجه به این که شیوه های تأویلی هر یک از عرفا با دیگری تفاوت دارد؛ روش عین القضات "تأویل اشراقی"، غزالی "تأویل وتفسیر فلسفی" و میبدی "تفسیر عرفانی" است. کلمات کلیدی: نور، قرآن، تمثیل، صور خیال، تأویل