در این رساله اثر پارامترهای مختلف از جمله اثر نوع آنیون دوپان، اثر مشتقات پیرول، روش سنتز و اصلاح سطح بر روی انتخابگری حسگرهای گازی بر اساس پلی پیرول مورد بررسی قرار گرفت و از حسگرهای تهیه شده به عنوان آشکار ساز در دستگاه کروماتوگرافی گازی برای آنالیز آلاینده های آلی استفاده شد. در قسمت اول کار، پلیمریزاسیون پیرول با تعدادی از مشتقات ترکیبات r-so3-m+ به دو صورت پلیمریزاسیون در فاز محلول و در فاز بخار مورد بررسی قرار گرفت. ساختار پلیمرهای سنتز شده با استفاده از تکنیک ft-ir و میکروسکوپ الکترونی روبشی (sem) مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت و در نهایت از حسگرهای تهیه شده از پلیمرهای سنتز شده برای آشکار سازی چندین ترکیب آلی استفاده شد و اثر نوع آنیون دوپان و نوع پلیمریزاسیون بر روی مورفولوژی، مقاومت الکتریکی و انتخابگری و حساسیت حسگر بررسی گردید. پلی پیرول سنتز شده با آنیون دوپان hso3 نسبت به dmso پاسخ انتخابی می دهد که حد تشخیص آن 30 نانوگرم، گستره خطی آن در محدوده 500-1/0 میکروگرم و درصد انحراف استاندارد نسبی آن کمتر از 8 درصد می باشد. در قسمت دوم کار برای تغییر ساختار پلی پیرول از کوپلیمر پیرول و n-متیل پیرول و نیز سنتز پلی n-فنیل پیرول استفاده شد. در این قسمت پلی n-متیل پیرول، پلی پیرول و پلی n-فنیل پیرول در ابتدا به صورت پلیمرهای جداگانه بر روی بسترهای پلی استری سنتز شدند و مقاومت الکتریکی و رفتار حسگری آنها در برابر آنالیت های قطبی و غیر قطبی بررسی شد و در ادامه کوپلیمری از پیرول و n-متیل پیرول تهیه و مقاومت الکتریکی و رفتار حسگری آن با حالت های قبلی مقایسه گردید. کوپلیمر پیرول و n-متیل پیرول با آنیون دوپان دو دسیل بنزن سولفانات نسبت به آمونیاک پاسخ انتخابی می دهد که حد تشخیص آن 30 نانوگرم، گستره خطی آن در محدوده 60-6000 نانوگرم و درصد انحراف استاندارد نسبی کمتر از 7 درصد می باشد. در قسمت سوم از پارامتر اصلاح سطح پلیمر برای تغییر انتخابگری حسگر استفاده شده است. کراون اترها به عنوان اصلاحگر بر روی سطح پلیمر هادی نشانده شده است. با توجه به اینکه کراون اترهای مختلف حفرات با اندازه ها و ویژگی های فیزیکی و شیمیایی متفاوتی دارند و می توانند با آنالیتهای مختلف برهمکنش های متفاوتی داشته باشند از این خاصیت به منظور آنالیز آمین های آلیفاتیک مورد استفاده قرار گرفت و رفتار حسگری آنها در مقابل آمین های آلیفاتیک بررسی شد. در قسمت چهارم رساله از حسگرهایی که در شرایط مختلف نسبت به ترکیبات خاص حساسیت و انتخاب پذیری بهتری داشتند به عنوان آشکار ساز جفت شده با کروماتوگرافی گازی استفاده شد. از روش ریز استخراج مایع-مایع پخشی (dllme) برای استخراج و اندازه گیری dmso در آب باران، پیریدین و مشتقات آن در نمونه سیگار، آمین های آلیفاتیک و ترکیبات btex در آب رودخانه و چاه استفاده شد.