پژوهش حاضر به بررسی جایگاه "نقد اندیشه" در تعالیم دینی " اسلام" می-پردازد. هدف از این پژوهش، شناخت و بررسی آیات و روایاتی است که به سه پرسش مهم، ضرورت نقد و ارزیابی اندیشه از دیدگاه اسلام، روش های پرورش قوه ی نقادی، و موانع نقادی اندیشه می پردازد. در این پژوهش با نگاهی به تاریخچه ی نقادی در زندگی انسان و تاریخچه ی نقادی در غرب و اسلام، به سه پرسش فوق پاسخ داده شده است. مطالعات بدست آمده حاکی از آن است که طبق تعالیم دین اسلام، پرورش قوه ی نقادی اهمیت ویژه ای دارد بطوری که در دستورات و در عمل بزرگان دینی و مراکز تعلیم و تربیت رواج داشته است و علمای دینی در حوزه ی تربیت عقلانی, ازضرورت آن سخن بسیار گفته اند و روش های پرورش "نقادی اندیشه" مباحثه، مناظره، پرسشگری وارائه ی الگو بوده و عوامل موثر بر رشد آن نظیر تفکر، علم، تزکیه نفس، مشورت و شرح صدرمی باشد که قدرت تجزیه وتحلیل مباحث علمی وبالتبع توانایی نقد اندیشه را بالا می برد که با عنایت به آنها می توان دستورالعمل هایی برای رشد انسان نقاد بدست آورد. در این پژوهش به موانع نقد اندیشه نظیر هوای نفس، تقلید کور کورانه، پیروی ازظن وگمان، ضعف علم، دلبستگی ها، ضعف توجه وبه موانع جسمی نیز اشاره شده است. همچنین بنا به ضرورت، به مباحث عقل و تربیت عقلانی از آنجا که منشاء توانایی نقد می باشد نیز اشاره شده است.