این پژوهش به بررسی تحلیلی نقش گیلان در روند تحولات (سیاسی- اقتصادی) عصر صفوی تا پایان حکومت شاه عباس اول می پردازد. در این پژوهش مسائلی پی گیری می شود که عمده ترین آنها عبارتند از:یک،بررسی نقش گیلان در روند تحولاتی که منجر به تشکیل حکومت صفوی شد. دوم، بررسی خاندان حکومتگر محلی در شرق و غرب گیلان عصر صفوی و رابطه آنها با حکومت صفوی و این که چه تأثیراتی در روند تحولات سیاسی- اقتصادی منطقه گذاشتند. سوم،بررسی وتبیین سیاست حکومت صفوی در اداره ی گیلان از تشکیل تا پایان شاه عباس اول است.چهارم، بررسی مراتب اجتماعی مردم گیلان عصر صفوی و این که چرا شورش های متعددی از سوی مردم، بازماندگان و وابستگان خاندان حکومتگر سابق علیه حاکمیت صفوی صورت گرفته است. سرانجام، بررسی موقعیت اقتصادی گیلان و این که گیلان با توجه به محصولات متنوع کشاورزی و منابع مختلف بخصوص ابریشم، تا چه اندازه ای در اقتصاد عصر صفوی تأثیرگذار بوده است. روش کار در این پژوهش، به شکل توصیفی- تحلیلی، با استفاده از گردآوری اطلاعات اسنادی وکتابخانه ای و با تکیه بر منابع اصلی می باشد. در این پژوهش اهداف عمده ای پی گیری می شود که عبارتند از: ارزیابی انتقادی از برخی نوشته های پژوهشگران و ارائه نظر جدید در زمینه نقش گیلان در تشکیل حکومت صفوی ، بررسی سیاست شاهان صفوی در اداره ی گیلان بخصوص زمان شاه عباس اول، تبیین شورش های مکرر در گیلان به خصوص توجه به این نکته که تضاد حکام قزلباش و نمایندگان حکومت مرکزی با نخبگان بومی یکی از علل اصلی شورش ها بود. در نتیجه، با بررسی این شورش ها، ثابت می شود که برخلاف نظر اکثر محققین، شاه عباس اول در اداره ی گیلان سیاست موفقیت آمیزی نداشته است، بلکه با قدرت استبداد ی و به دست گرفتن انحصار تجارت ابریشم، ضربه ای جبران ناپذیر بر اقتصاد منطقه زد و باعث کاهش تولید ابریشم در مقایسه با سال های بعد دوره صفوی شد. فرجام سخن این که با توجه به اقتصاد ماقبل صنعتی ایران و عدم رشد علم، تکنیک و دانش سرمایه داری در ایران، اقتصاد گیلان با وجود دارا بودن منابع کافی برای رشد و توسعه، همچنان در قالب سنتی بوده و بیشتر به صورت مواد خام به بازار عرضه می شد.

ایالت استرآباد یا همان گرگانِ امروزی، از دیرباز منطقه پرجمعیت و حاصلخیز و در خور توجه حاکمانِ دولت ها بوده است . در طول حکومت خاندان قاجار، با وقوع انقلاب مشروطه، استرآباد نیز همچون سایر نواحی ایران در شکل گیری و شکوفایی این نهضت نقش داشته و سپس با خنثی شدن تلاش های محمدعلی شاه مخلوع برای بازیابی قدرت ، استرآباد به نهضت مشروطه و مشروطه خواهان وفادار ماند. با آغاز دوره پهلوی استرآباد این بار با نام گرگان در صحنه تحولات کشوری حضور فعال یافت و با توجه به ثروت و حاصلخیزی ایالت مورد توجه حکومت پهلوی قرار داشت. هدف از نگارش این پژوهش به تصویر کشیدن جریانات سیاسی و اجتماعی دوره مشروطه و دوره پهلوی اول در استرآباد(گرگان) می باشد. این پژوهش به بررسی نقش ایالت استرآباد را در دوره مشروطه می پردازد و اینکه چه موانعی بر سر راه شکل گیری حکومت مشروطه قرارداشته است. همچنین به نقش سیاسی و اجتماعی استرآباد در دوره پهلوی اول پرداخته شد که این امر با استفاده از کتب و اسناد تاریخی باقی مانده از آن دوران تدوین شده است. نتایج دست یافته در این پژوهش به این شرح است که ایالت استرآباد در دوره مشروطه هم گام با دیگر ایالت های مشروطه خواه در پیشبرد اهداف خود برای شکل گیری دولت مشروطه می کوشید اما در این راه دخالت های بیگانگان از جمله روسیه و شرایط ناگوار داخلی و خارجی که آن ها به دولت و ملت ایران تحمیل می کردند باعث ضعف و ناکارآمدی مقاومت مشروطه خواهان می شد.در دوره پهلوی اول نیز، این تصور که استرآباد به دلیل انتخاب قاجاریه به عنوان ملک اربابی آنان ،مورد غضب شخص رضاشاه قرارخواهد گرفت واقع نشده و استرآباد به دلیل بهره مندی از شرایط خوب کشاورزی و اراضی حاصلخیز بسیار مورد توجه قرار گرفت.

در پژوهش پیش رو، به بررسی نقش آداب و آیین های شیعی و علمای شیعه در جامعه صفوی از منظر سیاحان خارجی پرداخته شده است.به همین دلیل این تحقیق بر دو پایه آداب و آیین های تشیع و علمای شیعه از دیدگاه سفرنامه نویسان و سیاحان اروپایی استوار گشته است. در کنار انعکاس نظر های سفرنامه نویسان سعی شده است، تا با استفاده از منابع دست اول دوران صفویه و همچنین منابع جدید پژوهشی به بررسی و نقد و تحلیل دیدگاههای سفرنامه نویسان در مورد آیین ها و علما ی شیعه پرداخته شود، تا بدین وسیله بتوان به درک روشنی از حیات مذهبی جامعه ایران در دوران صفویه رسید. برهمین اساس،درقسمت اعتقادات وآیین های شیعی دوره ی صفوی،سفرنامه نویسان وسیاحان مستقردرایران به بیان دیده های خودازمراسم هاواعتقادات شیعی ایرانیان درعصرصفوی پرداخته اند. که دراین تحقیق،مهم ترین مراسم آیینی شیعی یعنی غدیرخم،عاشورا،عیدقربان وبزرگداشت شهادت امام علی(ع)ازدیدگاه سیاحان خارجی نام موردبررسی قرارگرفته است. درکنارتوجه به آیین های شیعی،نظرات سفرنامه نویسان وسیاحان خارجی درمورداعتقادات شیعیان نظیراعتقاد به مهدویت،اعتقاد به امامت ائمه دوازده گانه،تکریم سادات،توجه به زیارت اماکن مقدس شیعیان ومسأله وقف اشاره وموردبررسی وتحلیل قرارگرفته است. درقسمت حضوروعملکرد علمای شیعه دردوران صفوی، به گزارش های سیاحان وسفرنامه نویسان اروپایی ازحضورعلمای شیعه درایران عصرصفوی،درزمینه های همچون مناصب اداری ومناصب غیراداری دردستگاه حکومت صفوی، پرداخته شده است وموردتحلیل قرارگرفته است.دربخشی ازپایانامه،به گزارش برخی ازسیاحان خارجی درزمینه حضورعلمای شیعه درمیان مردم ایران دردوران صفوی اشاره گردیده وبه درستی ونادرستی این گزارش هانیزپرداخته شده است. روش کار این پژوهش از نوع شیوه جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و به شکل توصیفی وتحلیلی و با استناد به منابع و مآخذ معتبر،وبانگاه به روش پژوهش درعلم تاریخ می باشد