نام پژوهشگر: رضا رمضانی عزین آبادی

ساخت نانوذرات آلیاژی بر روی زیرلایه شیشه و بررسی ساختار و کاربردهای آن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران - دانشکده فیزیک 1388
  رضا رمضانی عزین آبادی   عزت اله ارضی

تا به حال نانوذرات فلزی به روش های متفاوتی تولید شده اند. در این پایان نامه روش جدیدی برای تولید نانوذرات آلیاژی بر روی زیر لایه شیشه با استفاده از پلاسمای هیدروژنی در دمایی بسیار پایین تر از دمای نقطه ذوب حالت کپه ای ماده یا مواد مورد آزمایش ارائه شده است.تولید نانوذرات در سه مرحله تمیز کردن زیرلایه، لایه نشانی و رشد نانوذرات آلیاژی در دستگاه "لایه نشانی بخار شیمیایی بهبود یافته با پلاسما" انجام شده است. پس از شستشوی زیر لایه شیشه ، لایه ای از آلیاژ نقره/ مس با درصدهای مختلف ، به روش تبخیر در خلاء و با استفاده از ورق نقره و مس در دستگاه لایه نشانی تبخیر در خلاء دوبوته ای انجام شد. ماده نقره ومس هرکدام بر روی یک بوته جداگانه به طور همزمان تبخیر شده و به صورت لایه آلیاژی روی زیرلایه شیشه نشستند و سپس برای تولید نانوذرات، در دستگاه لایه نشانی بخار شیمیایی بهبود یافته با پلاسما تحت بمباران پلاسمای هیدروژنی قرار گرفتند. در گام بعد، به بررسی ومقایسه شرایط مختلف رشد نمونه ها از جمله دما ، ولتاژ، جریان و زمان بمباران و تأثیر این پارامترها بر شکل شناسی نانوذرات پرداختیم. برای بررسی و مطالعه شکل شناسی نانوذرات از میکروسکوپ نیروی اتمی استفاده شده است. تحقیقات دیگری که در این پایان نامه انجام شده است، بررسی اثر پارامترهای مختلف تولید نانو ذرات بر طیف جذبی این نانوذرات است. این پارامترها عبارت اند از: اندازه نانو ذرات، پراکندگی اندازه ذرات، مدت زمان بمباران، ولتاژ اعمال شده، جریان عبوری از مدار، دمای کوره خلاء هنگام اعمال پلاسما و ضخامت لایه نازک. مقایسه بین طیف جذبی نمونه هایی که شرایط تولیدشان فقط در یک پارامتر متفاوت است نشان داد که افزایش ولتاژ اعمال شده سبب کاهش اندازه نانوذرات و کاهش چگالی تعداد در واحد سطح نانوذرات شده که منجر به انتقال آبی و کاهش شدت در قله نمودارطیف جذبی نیز می شود. همچنین، افزایش مدت زمان و دمای بمباران سبب کاهش چگالی تعداد در واحد سطح نانوذرات شده که منجر به کاهش شدت قله طیف جذبی می شود. افزایش ضخامت لایه سبب می شود که تشکیل نانوذرات نیاز به مدت زمان بمباران دهی بیشتری داشته باشد. از مزایای بارز این روش تولید یا رشد نانو ذرات آلیاژی، پایین بودن دمای تولید است؛ در اینجا لایه های نازک نقره و مس در دمای حدود 250 درجه سانتی گراد که بسیار پایین تر از دمای نقطه ذوب نقره ومس (نقره oc960 ، مسoc 1083) است تبدیل به نانوذرات شده اند. همچنین از نانوذرات تولیدشده جهت کاربرد در رطوبت سنجی استفاده شده است، بدین ترتیب که به دو سر نمونه ولتاژ اعمال کرده و قطره ای آب بر روی آن ریختیم و جریان عبوری از مدار که نمایشگر میزان یون آزاد شده توسط نمونه است را اندازه گیری کردیم. این حسگر نشان داد که به رطوبت حساس است. علاوه بر تولید نانوذرات آلیاژی با روش بمباران پلاسمای هیدروژنی، به یک کار جانبی نیز پرداختیم یعنی: ساخت نانوسیم های اکسید روی به روش جدید بمباران پلاسمای اکسیژنی لایه های نازک اکسیدروی بر روی زیرلایه شیشه. همانند تولید نانوذرات، اینها نیز در سه مرحله تمیز کردن زیرلایه، لایه نشانی و رشد نانوسیم های اکسید روی در دستگاه "لایه نشانی بخار شیمیایی بهبود یافته با پلاسما" انجام شده است. سپس به بررسی و مقایسه شرایط مختلف رشد نمونه ها از جمله ولتاژ اعمال شده و دمای کوره خلاء هنگام اعمال پلاسما پرداختیم. برای بررسی و مطالعه شکل شناسی نانوسیم ها از میکروسکوپ نیروی اتمی و میکروسکوپ الکترونی روبشی استفاده شده است. یکی از مزایای بارز این روش تولید نانوسیم های اکسید روی ، پایین بودن دمای آزمایش(oc400)، نسبت به روشهای شیمیایی است.