در این پایان نامه از آنجایی که مخبل سعدی از شاعران مخضرم است ابتدا مقدمه ای پیرامون عصر جاهلی، صدراسلام و اموی نگاشته شده، سپس موضوعات شعر در این دوره ها، زندگینامه مخبل سعدی و بررسی افکار و موضوعات شعری او آورده شده است. سپس متن دیوان مخبل سعدی براساس جمع آوری محمد نبیل طریفی (1428 هـ .ق) همراه با ذکر لغات مهم، ترجمه و شرح ابیات و نیز ذکر نکات نحوی و بلاغی نادر به فارسی برگردانده شده است. در شرح دیوان سعی شده از کتابها و منابع دست اول استفاده شود. هر جایی هم که نیاز به توضیح بیشتری بود، در داخل پرانتز کاملاً شرح داده شده است. اعلام متن و اسامی مکانها از کتابهای انساب و زندگی نامه ها و معاجم در قسمت پرداخت واژه توضیح داده شده است.