نام پژوهشگر: سیما عیوضی ابهری

بررسی فرایند جنگ روانی در مستندهای خبری با مورد مطالعه ای مستند"راگه درایران" ساخت bbc
پایان نامه سایر - دانشکده صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران 1387
  سیما عیوضی ابهری   حوا صابر آملی

برجسته سازی، سرایت و همرنگی، دادن القاب و حذف و تحریف آگاهانه و تضاد و تعارض بین جوانان سعی در ایجاد نگرش منفی و برجسته کردن مشکلات دارد، ولی اینکه چه میزان فرآیند نبرد، در عصر حاضر در حال دگردیسی است. جنگ افکار و اطلاعات بیشتر بر ابزار فنی غلبه یافته است. این تحقیق بررسی فرآیند جنگ روانی در مستند های خبری است. جنگ روانی عملی سازمان یافته و برنامه ریزی شده است که هدف اصلی آن تغییر و دگرگونی نگرش افکار عمومی است. مستند خبری «راگه در ایران» که توسط bbc در سال 2007 تهیه شده است، در قالب یک نرم خبر، مسائل اجتماعی ایران را بررسی می کند. در فصل اول این پژوهش ضرورت و اهمیت پرداختن به اینگونه مستندها توضیح داده شده است. بعد از انقلاب اسلامی ایران و قطع رابطه با امریکا و متحدانش و بعد از تحریمهای اقتصادی، نمایش فیلمهای تبلیغی برای تخطئه کردن چهره ایران ساخته شده است که در آن سازندگان این مستند سعی کرده اند با بهره گیری از شگردهای جنگ روانی بر افکار عمومی ایرانیان و جهانیان تاثیر بگذارند. در فصل دوم ضمن بررسی تحقیقات پیشین، مبانی نظری تحقیق توضیح داده شده است. در این فصل، جنگ روانی، شیوه ها و تکنیکها و تاکتیکهای آن و همچنین انوع مستند تعریف و مستند «راگه در ایران» بر اساس نظریه اقناع و برجسته سازی و ملودرام خبری تجزیه و تحلیل شده است. فصل سوم روش تحقیق به شیوه case study یا مطالعه موردی است. از این رو تمامی عوامل تاثیرگذار و رابطه ی متقابل آنها در نماها و گفتار برنامه مورد بررسی قرار گرفته است، و دلایل حضور آنها در مستند بررسی شده است. بنابراین معیار سنجش ما تصاویر و نماهای تصویری و گفتار و متن برنامه می باشد. در فصل چهارم و پنجم، یافته های تحقیق و نتایج حاصل از آن آمده است. بررسیها نشان داده است که این مستند سناریو خود را بر چهار محور اصلی زنان در ایران، مطبوعات و دروازه بانی در ایران، موسیقی پاپ و اسلام و مذاهب آن استوار کرده است. بطور کلی طراحان این مستند مانند سایر مستندهای خبری که در مورد کشورهای هدف ساخته می شود و از فرآیند عملیات روانی بهره می گیرند سعی دارند ابتدا افکار عمومی کشور خویش را آماده کرده و سپس در کشورهای مورد هدف با ایجاد یاس و ناامیدی، ایجاد بحرانهای ساختگی، بدبین ساختن مردم نسبت به حاکمیت سعی در تغییر نگرش و زیر سوال بردن مولفه های مذهبی و ملی می کنند و بتدریج تاریخ، زبان، فرهنگ، سنن، علائق قومی و مذهبی ملتها کم رنگ می شود و بجای آن فرهنگی جهانی حاکمیت می یابد. این مستند خبری در جنگ روانی علیه ایران تلاش کرده است تا به مخاطبان القاء کند که در ایران آسیبهای اجتماعی به اوج خود رسیده است. و مردم از عملکرد متولیان نظام ناراضی اند و حکومت ایران با محدود کردن آزادیهای فردی و اجتماعی یک نارضایتی عمومی بوجود آورده است. اقتصاد ورشکسته در بازار تهران، تضاد و تعارض بین نسل اول انقلاب و نسل سوم از مسائلی هستند که این مستند خبری به تصویر کشیده است. مستند خبری «راگه در ایران» با استفاده از تکنیکهای جنگ روانی، از جمله ایجاد ابهام، الگودهی، موفق شده است باید تحقیقی پیمایشی انجام شود تا نظر مخاطبان و میزان تاثیرپذیری آنها از این نوع برنامه ها مشخص شود اگر چه اثرگذاری حتمی است