بررسی ساختار عاملی، ارزش تشخیصی و اعتبار افتراقی مقیاس شدت خستگی (FSS) در بیماران مولتیپل اسکلروزیس (MS)

  بررسی ساختار عاملی، ارزش تشخیصی و اعتبار افتراقی مقیاس شدت خستگی ( FSS ) در بیماران مولتیپل اسکلروزیس ( MS )     قاسم صالح‌پور [1] *، سجاد رضائی [2]     تاریخ دریافت 08/03/1392 تاریخ پذیرش 01/06/1392   چکیده   پیش‌زمینه و هدف: خستگی، علامتی شایع در بیماری مولتیپل اسکلروزیس( MS ) می‌باشد که برای سنجش آن، مقیاس شدت خستگی( FSS ) در این بیماران از کاربرد فراوانی برخوردار است. از این‌رو هدف از مطالعه حاضر، طرح یک پژوهش روان‌سنجی به منظور ارزیابی ساختار عاملی، ارزش تشخیصی و اعتبار افتراقی نسخه فارسی FSS در بیماران مبتلا به MS بود.   مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر از نوع توصیفی و اعتبارسنجی بود که در آن 162 بیمار مبتلا به MS و 43 فرد سالم به شیوه نمونه‌گیری پیاپی انتخاب و از نظر عوامل جمعیت‌شناختی همتا گردیدند. ساختارعاملی، ارزش تشخیصی و اعتبار افتراقی این مقیاس بررسی گردید. برای این منظور ضمن اجرای FSS بر روی آزمودنی‌ها، به ارزیابی آن‌ها با استفاده از پرسشنامه فرم کوتاه زمینه‌یابی سلامت ( SF-36 ) و مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس ( DASS-21 ) پرداخته شد. روش تحلیل داده‌ها شامل تحلیل عاملی، تحلیل تمایز و آزمون t استیودنت مستقل می‌شد.   یافته‌ها: FSS ، مقیاسی با ساختار یک عاملی می‌باشد. یافته‌های حاصل از تحلیل عاملی اکتشافی( EFA ) نیز گویای تایید ساختار عاملی مقیاس خستگی بود. نتایج برگرفته از مدل تحلیل تمایز نشان داد که FSS توانست خستگی دو گروه از افراد سالم و بیماران MS را از یکدیگر تشخیص دهد و صحت طبقه‌بندی کلی آن معادل 1/74 درصد می‌باشد. همچنین میانگین نمرات کلیه مؤلفه‌های مرتبط با کیفیت زندگی و علائم آسیب‌شناسی روانی در گروه بیماران خسته نسبت به گروه بیماران غیرخسته با احتساب نقطه‌برش 4 ≤ به‌طور معنی‌داری بیشتر بود.   بحث و نتیجه‌گیری: نسخه فارسی FSS عملکرد گزینشی قابل‌قبولی در بیماران MS داشته و می‌تواند در موقعیت‌های پژوهشی و سنجش‌های مرتبط با پیگیری‌های درمانی به‌کار رود.   کلید واژه‌ها: خستگی، تحلیل عاملی، اعتبار، مولتیپل اسکلروزیس     مجله دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، دوره یازدهم، شماره هفتم ، پی در پی 48، مهر 1392، ص 544-534     آدرس مکاتبه: رشت، دانشگاه گیلان، گروه روانشناسی، تلفن: 09118877143   Email: [email protected]   1 کارشناس ارشد روانشناسی، گروه روانشناسی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران(نویسنده مسئول)   [2] دانشجوی دکتری روانشناسی، گروه روانشناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران   3 Multiple Sclerosis