بومی‌سازی شاخص‌های سرمایه اجتماعی در مناطق روستایی ایران

نویسندگان

سمیرا محمودی استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.

عبدالرضا رکن‌الدین افتخاری استاد جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

غلامرضا غفاری دانشیار گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده مقاله:

با توجه به نقش بالقوه سرمایه اجتماعی در کاهش فقر و تقویت توسعه پایدار، تلاش‌های زیادی برای طراحی ابزارهای سنجش سرمایه اجتماعی صورت گرفته است. سرمایه اجتماعی به عنوان مفهومی پیچیده را نمی‌توان با سنجه منفرد یا عدد سنجید. برای این کار باید از مجموعه‌ای از شاخص‌ها استفاده کرد تا بتوان ابعاد گوناگون آن را مقایسه کرد. در این چهارچوب این پرسش مطرح شد که فرایند بومی‌سازی شاخص‌های سرمایه اجتماعی در مناطق روستایی ایران چگونه است. برای پاسخ علمی به پرسش و ایجاد مجموعه‌ای مناسب از شاخص‌ها برای اندازه‌گیری سرمایه اجتماعی در مناطق روستایی ایران، مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی‌تحلیلی و پیمایشی و نظرخواهی از خبرگان و اساتید و متخصصان امر، به شیوه دلفی شاخص‌ها و معیارهای مناسب و بومی‌شده را ارائه کرده است. بر اساس یافته‌های تحقیق، در مجموع 9 مؤلفه و 18 شاخص و 53 نماگر انتخاب شد که با مناطق روستایی ایران سازگار هستند. افزون بر این، با بومی‌سازی شاخص‌های سرمایه اجتماعی در توسعه پایدار روستایی، این امکان فراهم می‌شود تا علاوه‌ بر انتخاب شاخص‌های سازگار و منطبق با شرایط روستاهای ایران، به جنبه عملیاتی‌بودن و قابل اجرا بودن این مؤلفه‌ها و شاخص‌ها و نماگرها در برنامه‌های توسعه پایدار روستایی نیز توجه شود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

ثبت نام

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ارزیابی اثرات سرمایه اجتماعی بر حکمروایی در مناطق روستایی (مطالعه موردی: مناطق روستایی شهرستان زنجان)

امروزه حکمروایی به عنوان پیش‌شرطی برای توسعه پایدار و الگویی جهت مدیریت روستایی معرفی می‌شود. با این حال حکمروایی در جهان امروز با مشکلات زیادی روبه‌روست که چاره رهایی از این بحران ورود و تزریق سرمایه‌ای از جنس خود مردم با نام سرمایه اجتماعی است که بر حکمروایی در مناطق روستایی تاثیر گذاشته و در توانمندی مدیریت محلی اثرگذار می‌باشد. هدف پژوهش حاضر ارزیابی اثرات سرمایه اجتماعی بر حکمروایی در مناط...

متن کامل

رابطه سرمایه اجتماعی با کنش جمعی در مناطق روستایی

Objectives: This paper investigates the relationship between social capital and collective action in some rural areas of Fars province and at the same time study determining factors affecting the social capital formation. Method: This research was carried out with survey method in the 12 villages of Fars province and selected a sample of 509 head of households. Findings: among indicators o...

متن کامل

اثرات سرمایه اجتماعی در مناطق ‌روستایی (مطالعه موردی: شهرستان مشگین‌شهر)

امروزه سرمایهی اجتماعی را یکی از اجزای ثروت ملتها و توسعهی پایدار، یکی از ابزارهای ظرفیتسازی در اجتماعات، تدبیری برای پیشگیری و کاهش مشکلات اجتماعی و عاملی برای موفقیت برنامههای رفاه اجتماعی و ارتقاء سلامت فردی واجتماعی میدانند و در ارتباط با توسعهی مناطق روستایی سرمایهی اجتماعی ابزاری برای ارتقاء درآمد، کاهش فقر، مدیریت پایدار منابع، ارتقاء انگیزش، مشارکت فعال در تصمیمگیری، ارتقاء ...

متن کامل

نابرابری فضایی سرمایه اجتماعی در مناطق روستایی استان خراسان رضوی

مقدمه:آنچه که از واکاوی نوشته‌های سرمایه اجتماعی روستاها به دست می‌آید این است که مفهوم سرمایه اجتماعی به‌ویژه با بُعد فضایی می‌تواند به‌عنوان رهیافتی جامع برای تحقق پایداری اجتماعی مناطق روستایی به حساب آید. روش: در این پژوهش از روش توصیفی- تحلیلی و پیمایش استفاده شد. حجم نمونه به شیوه تصادفی طبقه‌بندی شده در محیط GIS و توسط ابزار Hawths Analysis Tools (توسط این ابزار روستاها با درنظر گرفتن موق...

متن کامل