تعامل و تقابل در روابط خارجی ایران و اتحادیه اروپا

از ابتدای دهه 1980، ایران در روابط بین­الملل خود با بحران­هایی در سطح جهانی روبرو شده است. انقلاب اسلامی از جناح شرقی و جهان کمونیسم طرفداری نمی‌کرد و منافع جهان غرب با انقلاب در منطقه خاورمیانه ناسازگار بود. درنتیجه افزایش تنش‌های بین‌المللی دولت عراق با حمایت برخی از کشورهای بیگانه به مرزهای ایران حمله کرد. قسمت غربی ایران اشغال شد و مناطق نفتی ایران خسارت فراوان دید و بسیاری از شهرهای ایران ویران گشت. حامیان منطقه‌ای و بین‌المللی عراق وارد یک جنگ طولانی شدند. این جنگ به‌ناچار سیاست خارجی ایران را تحت تأثیر قرارداد. تحولات دهه 1980 و 1990 و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، چشم‌اندازهای جدیدی را در زمینه روابط بین‌الملل فراهم کرد. ایران شرایط جهانی را برای خدمت به منافع ملی خودارزیابی می‌کرد. دولت‌های رفسنجانی و خاتمی با تکیه‌بر سیاست‌های تعاملی با جهان، درصدد جذب سرمایه‌گذاری خارجی و تسهیل توسعه کشور بودند و در این راستا اتحادیه اروپا می‌توانست شریک مهمی باشد. اما در دولت‌های بعدی، تنش‌های ایران با جامعه بین‌المللی بار دیگر افزایش‌یافته و روابط با اتحادیه اروپا و ایران با مشکلات جدی مواجه شد. دیپلماسی ایران کجا منافع ملی خود را دنبال می‌کرد و تا چه اندازه می‌توانست موفقیت کسب کند؟ پژوهش حاضر باهدف بررسی رابطه اتحادیه اروپا و جمهوری اسلامی ایران از طریق روش تحلیلی - تفسیری با متد پژوهش­های تاریخی و مبتنی بر اسناد و اخبار منتشرشده انجام پذیرفته است.