دیوارنوشته‌ها: تقابل سیاست و زندگی روزمره

تلاش اصلی این پژوهش واکاوی ژرف­نگرانه‌ی دلالت­ها و معانی دیوارنوشته­ها در فضاهای آکادمیک است؛ فضاهایی که معجونی از فرهنگ­ها، نگرش­ها، باورها و ایستارهایی خاص در باب جهان پیرامونی را به­نمایش می­گذارند؛ فضاهایی چندفرهنگی با تکثر قومی/مذهبی و با تنوع سبک­های زندگی. ایده‌ی بنیادین این پژوهش آن است که امروزه فضاهای رسمی آکادمیک، که بنابه ماهیت­شان می­بایست تحت کنترل قواعد رسمی و کنش­ها و رتوریکِ علم­محور باشند، به عرصه‌ی تجلی و رشد کنش­ها/گفتارهای غیررسمی، روزمرگیِ زایا و خصوصی­ترین وجوه تعامل کنشگران بدل شده‌اند. به‌همین­ دلیل حیات اجتماعی کنش‌گران این میدان بعضاً واجد ابعادی نامریی و ظریف است که در نامنتظره­ترین مکان­ها خود را نشان می­دهد. دیوارنوشته­ها یکی از عمده­ترین تجلی­گاه­های ناگفته­ها، معناهای طردشده، تناقض­ها و شکاف­های ارتباطی میان کنش‌گران است. تحلیل این متن­های حک­شده بر فضای متجسدِ آکادمی درواقع طریقی است برای واگشایی دلالت­ها و رمزگان نهفته در تعامل­های ناآشکار کنش‌گران. براین‌اساس، این پژوهش در بخش نظری کوشیده است با اتخاذ مفاهیمی حساس/راه‌گشا از رویکردهای انتقادیِ اجتماعی، دستگاهی مفهومی برای راه­ بردن به قلمرو این متون مونتاژ کند و با اتکا به این برساخت نظری پرتوی بر سویه­های ناخوانا، ناروشن، دلالت­مند و رمزآمیز این نوشته­ها بیفکند. سپس برای قرائت عمیق و روش‌مند این نوشته­ها، از روش تحلیل تماتیک (موضوعی، مضمون­بنیاد) بهره جسته است. میدان مطالعه‌ی پژوهش دانشگاه کردستان بود که از میان شش دانشکده‌ی این دانشگاه، دو دانشکده‌ی «علوم انسانی و اجتماعی» و «منابع طبیعی»، به‌روش نمونه­گیری هدف‌مند انتخاب شدند. براساس نتایج پژوهش، شش مقوله‌ی عمده (میل به دیگریِ ناهم‌جنس، پرخاش‌گری جنسی، جمع­هراسی، احساس تنهایی، گرایش­های قومی و اعتراض سیاسی)، سه مقوله‌ی محوری (زندگی عاطفی/جنسی زیر پوست فضای رسمی دانشگاه، ناموفق­ بودن فرایندهای جامعه­پذیری/فرهنگ­پذیری، و برآورده­نشدن مطالبات قومی/سیاسی) و یک مقوله‌ی هسته­ای (تقابل سیاست و زندگی روزمره) استنتاج شد. درکل، دیوارنوشته­ها حاکی از آن­اند که قواعد رسمی سیستم نه­فقط به­فراخور نیازها و زایندگی و نیروهای حیاتی زندگی اجتماعی عمل نمی­کنند، بلکه درست درجهت مهار، محدود کردن و کنترل این زندگی اعمال می­شوند. دیوارنوشته­ها دلالت بر تقابل سیاست و زندگی روزمره دارند.