واکاوی رابطة ویژگی‌های برخالی مقطع دره‌ها با سازندهای زمین‌شناسی درحوزة آبخیز دشت یزد- اردکان

نویسندگان

  • علی طالبی استاد، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد، یزد ایران
  • مژده محمدی خشویی دکتری آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد، یزد ایران
چکیده مقاله:

توصیف کمی نیمرخ دره‌ها در تشخیص ویژگی‌های ژئومورفولوژیک و پویایی آن‌ها به منظور جداسازی فرآیندهای مختلف تشکیل آن­ها، مفید است. بدین منظور، مقاطع طولی و عرضی تعداد 15 دره‌ در سه سازند زمین‌شناسی کهر، آهک تفت و گرانیت شیرکوه در حوزه‌آبخیز دشت یزد- اردکان مورد بررسی قرار گرفت. در بررسی مورفولوژی دره‌ها، از مطالعه ویژگی‌های برخالی ‌آن‌ها در کنار توابع ریاضی و دو شاخص نسبت پهنای کف دره به عمق دره Vf و عرض دره در رأس Fr استفاده شد. میانگین شاخص نسبت Vf، به ترتیب در سه سازند کهر، گرانیت شیرکوه و آهک تفت، 56/5، 52/3 و 38/1 محاسبه شد. هم‌چنین میانگین شاخص Fr نیز در این سه سازند، به ترتیب 07/0، 12/0 و 17/0 به دست آمد که نشان‌دهنده ناهمسانی در ترکیب سنگ‌شناسی و وضعیت ساختاری درها می‌باشد. نتایج نشان داد که گرایش شکل دره، از سازند کهر به سمت آهک تفت، از پروفیل U شکل به سمت V شکل است. به علاوه، نیمرخ‌های با انحنای کمتر با توابع خطی و دره‌های با انحنای طولی بیشتر با توابع چند جمله‌ای برازش بهتری نشان دادند. در ادامه، واکاوی چندبرخالی مقاطع عرضی دره، با بهره­گیری از ابعاد عمومی Dq و طیف تکنیکی f(αq) نشان داد که این مقاطع از ماهیت تک‌برخالی به چند‌برخالی در گذر هستند. در این میان هیچ یک از مقاطع دره در سازند آهک تفت ویژگی چند‌برخالی ندارد. در تعدادی از مقاطع عرضی درة دو سازند گرانیت شیرکوه و کهر، رویکرد چندبرخالی مناسب‌تر به نظر می‌رسد. زیرا ممکن است شاخص­های برخالی بسته به موقعیت و مکان متفاوت باشند. بنابراین، تحلیل چند برخالی شاخصی مناسب برای ارزیابی پیچیدگی‌های موجود در مقاطع دره است و قادر به تبیین ویژگی­های بیشتری از دره و خصوصیات هیدرولوژیک و ژئومورفولوژیک حوزه‌آبخیز است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ارزش‌گذاری تفریحی آب‎های زیرزمینی دشت یزد-اردکان

تنوع در ویژگی‌های طبیعی برای استراحت، سرگرمی و فرصت‌های تفریحی در قالب پیاده‌روی، گردش، اردو زدن در کنار چاه‌ها، قنوات و چشمه‌ها جهت گذراندن اوقات فراغت و لذت از این مناظر، بیانگرارزش‌های تفریحی می‌باشد که به علت محدودیت منابع آب‎های سطحی، مشاهده می‌شود. ارزش تفریحی آب شامل منافع دریافتی از کسانی است که آب و خواصش را برای استفاده دیگران دست نخورده باقی می‌گذارند. وجود مناطق گردشگری (چک چک، غربا...

متن کامل

بررسی خصوصیات ژئوشیمیایی رخساره‌های واحد دشت‌سر ( مطالعه موردی : حوزۀ آبخیز دشت یزد – اردکان )

عناصر نادر خاکی (REE) در میان عناصر کمیاب کمترین انحلال دارند و بنابراین نسبت به دیگر عناصر طی فرایند هوازدگی تحرک کمتری دارند و همچنین خصوصیات REE به­ طور عمده وابسته به منشأ می­باشد. در این تحقیق 73 نمونه سطحی در قالب رخساره­های ژئومورفولوژی تیپ­های واحد دشت­سر به منظور مقایسه مقادیر REE و شاخص­های REE و اندازه­گیری ترکیبات اصلی و محاسبه شاخص شیمیایی تغییر از رخساره­های مختلف جمع­آوری گردید. ...

متن کامل

بررسی رابطه بین بعد فراکتال و ویژگی‌های مورفومتریک شبکه‌زهکشی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز دشت یزد-اردکان)

الگوی شبکه­ های زهکشی جزء شاخص ­ترین چشم‌اندازهای سطح زمین محسوب می­ شوند که اساس بسیاری از مدل­ های هیدرولوژیکی و ژئومورفولوژیکی است. با توجه به خصوصیات ژئومورفولوژیکی منطقه، هر کدام از شبکه‌های زهکشی ویژگی­های فراکتالی از خود نشان می‌دهند که به صورت کد یا عدد بدون بعد نشان داده می‌شود. در واقع، هندسه فراکتال زبان ریاضی است که به صورت، ابزاری کمی برای بررسی ژئومورفولوژی شبکه­ های زهکشی و مدل‌س...

متن کامل

بررسی زمانی و مکانی کیفیت آب‌های زیرزمینی با استفاده از زمین آمار (مطالعه‌ موردی حوزه آبخیز دشت یزد - اردکان)

Yazd – Ardakan Plain located at the Iranian Center.Most of the population in Yazd Province located at the this plain So Temporal and spatial Groundwater Quality is necessary to study.In order to study groundwater quality variations we drew on the Thirty groundwater samples fromYazd Regional Water Authority related to Yazd Ardakan plain 2002-2010 using Simple Kriging were collected and analyzed ...

متن کامل

تحلیل روابط عمق- سطح- تداوم بارش در دشت یزد- اردکان

در بسیاری از مسائل و طرح های منابع آب چگونگی توزبع بارندگی در رابطه با سطح و مدت بارش مطرح می باشد.در این راستا با بهره گیری از تجارب و بررسی های انجام شده در نقاط مختلف دنیا در زمینه تحلیل روابط عمق- سطح- تداوم بارش اقدام به تهیه روابط مذکور برای منطقه خشک یزد- اردکان گردیده است.به این منظور داده های بارش روزانه شبکه استگاه های باران سنجی موجود در قلمرو جغرافیایی طرح و مناطق مجاور در طول دوره ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 7  شماره 14

صفحات  29- 46

تاریخ انتشار 2020-02-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023