مهرزاد منصوری
دانشیار زبان‌شناسی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
[ 1 ] - پوچ‌واژة بی‌آوا در زبان فارسی
پر شدن جایگاه فاعل به سبب نیازِ بند به پر شدن این جایگاه، چه به صورت بی‌آوا و چه به صورت آشکار، در زبان‌های ضمیرانداز و غیرضمیرانداز از جمله مواردی است که بررسی دقیق آن لازم است. این پژوهش می‌کوشد تا ضمن بررسی پوچ‌واژة بی‌آوا در زبان فارسی به عنوان زبانی ضمیرانداز بنا بر ادّعای ریتزی (1982م.) مبنی بر اینکه در چنین زبانی پوچ‌واژة بی‌آوا وجود دارد، نشان دهد که این سازه پیچیدگی‌ها و ویژگی‌های خاص خو...
[ 2 ] - بررسی جایگاه بی‌نشان قید حالت در زبان فارسی
پژوهش حاضر جایگاه بی‌نشان قید در زبان فارسی را مورد ارزیابی قرار می‌دهد. به این منظور پرسش‌نامه‌ای مرکب از بیست جملة نامرتب در اختیار سی نفر از گویشوران قرار گرفته است. هر یک از جملات دارای یک قید حالت است که به طور تصادفی نامرتب شده است. نتایج این تحقیق که از 600 جمله به دست آمده است، نشان می‌دهد که قیود انتخابشده عمدتاً به صورت معناداری در یکی از جایگاه‌ها به کار رفته‌اند. این تحقیق نشان می‌د...
[ 3 ] - فعل سبک در افعال مرکّب فارسی
فعل سبک فارسی یکی از مقولاتی است که پژوهش‌های قابل توجّهی را در مباحثی چون فعل سببی، انضمام، فعل مرکّب، ساختار موضوعی و ساخت مجهول به خود اختصاص داده‌است. در عموم بررسی‌هایی که در خصوص فعل سبک در افعال مرکّب صورت گرفته‌است افزایش و کاهش ظرفیت فعل و ساختار موضوعی آن بیشتر مدّ نظر قرار گرفته‌است. یکی از جنبه‌های قابل بررسی در فعل سبک میزان واژگانیبودن این فعل در ترکیبات متفاوت است. این پژوهش می‌کوشد...
[ 4 ] - تحلیل سنگ‌نوشته‌های شهدای شیراز در جنگ تحمیلی از منظر نشانه‌شناسی لایه ای
نشانه‌شناسی، مطالعۀ نظام‌مند نشانه‌هاست که به‌عنوان یکی از ابزارهای کارآمد امروز توانسته است در تحلیل بسیاری از متون مؤثر باشد و نشانه‌شناسی لایه‌ای به‌مثابۀ یک دیدگاه نظری، زمینه را برای تحلیل متون چندوجهی که شامل نشانه‌های زبانی و غیرزبانی است، فراهم می‌کند. این پژوهش به تحلیل سنگ‌نوشته‌های قبور شهدا از منظر نشانه‌شناسی لایه‌ای پرداخته‌است. سنگ‌نوشتة قبور شهدا به‌مثابۀ متون چندوجهی، حاوی نشان...
[ 5 ] - بررسی خوشه‌های همخوانی در کلمات تک‌هجایی زبان فارسی با توجه به بسامد، همسانی واکی و همایی با هستۀ هجا
محدودیت‌های همنشینی همخوان‌ها در خوشۀ پایانی از جمله موارد مورد توجه در واج شناسی می‌باشد. این محدودیت‌ها می‌تواند به دلیل هر یک از ویژگی‌های محل تولید، شیوه تولید یا واکداری باشد. در این پژوهش 625 واژۀ تک هجایی با ساختار CVCC در زبان فارسی مورد بررسی قرار گرفته است. خوشه‌های همخوانی در این پژوهش به لحاظ همسانی/ ناهمسانی در واکداری، بسامد خوشه در پیکره مورد مطالعه و بسامد هریک از همخوان‌ها در ...
[ 6 ] - تحلیل بسامدی هجا در اسامی زنان و مردان در ایران
اسامی اشخاص به عنوان عناصر زبانی مورد توجه برخی از زبان‌شناسانی که به مطالعه اسامی (کوچک) علاقمند هستند قرار دارد. این زبانشناسان در صددند نشان دهند ساختار اسامی و همچنین بسامد اسامی بر اساس ساختارهای متفاوت به چه صورت است. در این پژوهش ساختار هجا و همچنین ترکیب ساخت‌های سه‌گانه و شکل‌گیری الگوهای متفاوت با توجه به بسامد حضور آنها در اسامی زنان و مردان مورد مطالعه قرار گرفته است. به این منظو...
[ 7 ] - انضمام در زبان فارسی
این پژوهش ضمن معرفی رویکردهای مطرح در خصوص انضمام، به بررسی انضمام در زبان فارسی پرداخته است. در این پژوهش با استناد به برخی از صورت‌های انضمام در زبان فارسی، استدلال شده است که هیچ کدام از رویکردهای نحوی و واژگانی نمی‌تواند به درستی پدیدة انضمام را در زبان فارسی توجیه کند. داده‌های زبان فارسی نشان می‌دهند که رویکردی می‌تواند پدیدة انضمام را تبیین کند که عوامل کاربردشناختی را در این پدیده لحاظ ...
[ 8 ] - ساخت سببی زبان فارسی بر اساس طرح پوسته فعلی
از زمانیکه لارسن ( 1988 ) استدلال کرد که گروه فعلی از دو پوسته ( لایه ) یکی با هسته فعل سبک و دیگری با هسته فعل واژگانی تشکیل شده است ، زبانشناسان کو شیده اند تا بر این اساس ساخت های متعددی را در زبان های مختلف تجزیه و تحلیل کنند و نقایص و اشکلات احتمالی آن را بررسی نمایند و در تکامل آن تعدیل هایی بوجود آورند . ساخت سببی فارسی با توجه به گوناگونی و تنوع ساختار نحوی آن می تواند در این راست...
[ 9 ] - بررسی همخوان انسدادی ملازی درگویش نی‌ریزی بر اساس ویژگی‌های آکوستیکی
یکی از جایگاه‌هایی که در اغلب زبان‌ها تمایلی به تولید همخوان از آن نیست، جایگاه تولید ملازی است. تعداد اندکی از زبان‌هایی که در این جایگاه، همخوان تولید می‌کنند تنها دارای یک همخوان انسدادی‌اند. در خصوص زبان فارسی، اکثر دستورنویسان و زبانشناسان بر این نکته توافق دارند که در این زبان، گونۀ معیار تنها یک واج انسدادی ملازی وجود دارد و این واج انسدادی ملازی، همخوان انسدادی ملازی واکدار است که می‌ت...
[ 10 ] - بررسی و مقایسه مؤلفه‌های زبانی کودکان 7 تا 12 سالۀ فلج مغزی با کودکان سالم با تمرکز برنقشه‌های توپوگرافیک الکتروآنسفالوگرافی کمّی
فلج مغزی یک اختلال حرکتی و وضعیتی است که در نتیجۀ یک ضایعه مغزی غیر پیش‌رونده ایجاد می‌شود و علائم آن به‌شکل آسیب‌های رشدی نمایان می‌شود. هدف پژوهش حاضر ارزیابی الگوهای الکتروفیزیولوژیک برآمده از نوار مغزی کمّی حین انجام تکلیف زبانی و گفتاری و تحلیل مقایسه‌ای مؤلفه‌های کارکرد زبانی و الگوهای فضایی مشترک استخراج‌شده بین کودکان فلج مغزی و سالم است. در این پژوهش، 17 کودک فلج مغزی و 40 کودک سالم ب...
نویسندگان همکار