زرین تاج واردی
دانشیار ،هیئت علمی زبان و ادبیات فارسی ،دانشگاه شیراز،شیراز،ایران.
[ 1 ] - نقد و تحلیل سبک شناسی کشف الحقایق عزیز نسفی
در این جستار کوشش می شود ویژگیهای سبکی کشفالحقایق – به عنوان یکی از برجسته‌ترین آثار نثر عرفانی- بررسی و با غور در سطوح زبانی، نحوی و زیبایی‌شناسی، سیمای روشنی از این کتاب ارائه شود. شکی نیست که واکاوی هر اثر، جهت شناخت دقیق آن، راهگشای درک زمانۀ تألیف آن اثر و دستیابی به شاخصه‌های فکری مؤلّف است. گمان می رود در سطح زبانیِ کشفالحقایق خصلت‌های آوایی، واژگانی و نحوی، مشخص و سادگی باشد. در سطح ...
[ 2 ] - رابطه خدا و هستی از دیدگاه ابن‌عربی و شمس مغربی
یکی از مباحث مهم در عرفان، بیان نسبت و رابطه میان خدا و هستی است؛ این مطلب که در اشعار عرفانی با عبارت‌های گوناگون بیان شده است، با ظهور ابن‌عربی و تثبیت مکتب وحدت وجود، رنگ دیگری به خود می‌گیرد؛ در نگاه ابن‌عربی و پیروانش، عالم(ماسوی‌الله) حق مخلوق و حق متجلی است و این ، نزدیک‌ترین نسبت میان خالق و مخلوق را ترسیم می‌کند. یکی از کسانی که به پیروی از ابن‌عربی، بنیان فکری خود را بر پایه وحدت وجود...
[ 3 ] - سیر تحوّل و کارکرد عرفانی- ادبی عنصر نور
از دیرزمان، عنصر نور در اسطوره، تاریخ و فلسفه جهان‌شناسی اقوام گوناگون حضور داشته است. بنا بر کارکردهای متنوع نور (مثل مفاهیم قدسی، عقلانی، هستی‌شناختی، هدایتگری وزیباشناسی)، این سیر تاریخی از مصر باستان و با آیین هرمس آغاز می‌شود و در اندیشه زردشت، تنوّع وگستردگی می‌یابد. دین یهود، مکتب گنوس، آیین صابئین مندایی و دین عیسای ناصری(ع) با تأثیرپذیری از یکدیگر در انتقال اندیشه اشراقی نقش داشته‌اند. ...
[ 4 ] - بررسی ساختار اسطوره‌ای در داستان سام‌نامه
بسیاری از داستان های کهن حماسی و عامیانه زیر بناهایی اساطیری دارند. شخصیت ها، موجودات و حوادث این گونه داستان ها غالباً در لایه‌ای اساطیری پیچیده شده اند، چنان که گاهی تمیز واقعیت از افسانه دشوار می نماید.سام نامه منظومه‌ای نیمه حماسی- نیمه غنایی است که داستان سفر سام را برای یافتن معشوقش بیان می‌کند. این منظومه که شامل تعداد زیادی داستان های تو در توی کوتاه است، از برخی جهات دارای الگوها اساطیر...
[ 5 ] - بررسی و تحلیل نقش پیک‌ها در محبت‌نامه‌ی ابن نصوح شیرازی
هدف این مقاله بررسی و تحلیل نوآوری‌های ابن نصوح‌شیرازی، شاعر قرن هشتم و نقش پیک‌ها در منظومه‌ی محبت‌نامه است. محبت‌نامه از منظومه‌هایی است که زیرمجموعه‌ی ده‌نامه‌ها قرار می‌گیرد. ده‌نامه؛ منظومه‌ای عاشقانه و روایی است در قالب تلفیقی غزل و مثنوی که بر اساس تبادل نامه میان عاشق و معشوق شکل می‌گیرد. الگوی اصلی اغلب ده‌نامه‌‌سرایان، ده‌نامه‌‌ی اوحدی‌مراغه‌ای است اما ابن‌نصوح در این عرصه، دست به نو...
[ 6 ] - بررسی ادبی و تاریخی داستان های برگزیده دربارة خرمشهر
وقوع جنگ تحمیلی مهم‌ترین حادثۀ چند دهۀ اخیر کشورمان و اشغال و فتح خرمشهر از نقاط اوج این حادثه است. ازآنجاکه سخن و ادبیات مانند دیگر امور تحت تأثیر حوادث بیرونی است، در این پژوهش سعی شده است تا با روش تحلیلی به بررسی ادبی، عناصر داستانی و سندشناسی تاریخی نُه داستان و یک مجموعه‌داستان (شامل سه داستان کوتاه) که در سال‌های مختلف دربارۀ خرمشهر نوشته شده‌اند بپردازیم. نتایج نشان داد که این داستان‌ها ...
[ 7 ] - بازشناسی شعر و اندیشة مشرقی شیرازی
چکیده حکیم حسن مشرقی شیرازی از عرفای شیعی و از سخن‌سرایان اواخر قرن دهم و نیمة اوّل قرن یازدهم ه.ق است که در هیچ‌یک از تذکره‌ها مطلبی در بارة او نیامده است. مجموعه آثار مشرقی شیرازی در یک دیوان گردآوری شده که تاکنون به چاپ نرسیده است، کلیات وی شامل 9 کتاب و حدود 23 هزار بیت است. مضامین اشعار مشرقی عرفان، حکمت، موعظه، اخلاق، مدح ائمّة اطهار(ع) و... است که در قالب‌های غزل، مثنوی، قصیده، رباع...
نویسندگان همکار