سعید کریمی قره‌بابا

عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور

[ 1 ] - بررسی کهن الگوگرایانه «درخت» در رمان «سووشون»

کهن‌الگوها، آرکی‌تایپ‌ها یا صورت‌های اولیه و ازلی، اشکال ناشناخته نشأت گرفته از ناخودآگاه جمعی افراد بشر در طول تاریخ تلقی می‌شوند که بین تمامی ملل مختلف جهان مشترکند. کهن‌الگو ابتدا توسط روان شناسانی چون «یونگ» و «فروید» مطرح گردید؛ اما پس از آن توسط ادب‌پژوهان برای بررسی و نقد آثار ادبی مورد استفاده قرار گرفت. نقد کهن‌الگویی مبحثی تازه در حوزه نقد روان‌شناختی محسوب می‌شود که بابی پر اهمیت را ...

[ 2 ] - سنجش نگرش دانشجویان به دو شعر از فروغ فرخزاد و احمد شاملو

با وجود تدریس متون ادبی در مدرسه‌‎ها و دانشگاه‌ها، تاکنون نگرش دانش‌آموزان و دانشجویان ایرانی به آثار ادبی بررسی نشده است. محققان پژوهش حاضر با آگاهی از این خلأ پژوهشی و با رویکردی توصیفی‌ـ‌تحلیلی به مطالعه نگرش دانشجویان به نمونه‌هایی از شعر معاصر فارسی پرداخته‌اند. با الهام از چارچوب نظری والا (۲۰۱۱) سه مفهوم ارزیابی (سطح کیفی)، فهم‌پذیری (میزان پیچیدگی) و تأثیرگذاری درنظر گرفته شد و پس از ان...

[ 3 ] - تصویر دانشجویان در داستان‌های کوتاه قبل از انقلاب اسلامی (از دهه بیست تا پنجاه شمسی)

دانشجویان به عنوان یکی از اقشار نوظهور‌‌ در جامعه ایران تلقی می‌شوند که از نخستین سال‌های تأسیس دانشگاه به منزله نمادی از تجدد و طبقه متوسط شناخته شده‌اند. آنان به دلیل توسعه نامتوازن صورت گرفته در دوران پهلوی هم با سنت در تعارض بوده‌اند و هم با تجدد. هدف از پژوهش کتاب‌خانه‌ای حاضر بررسی نوع نگاه نویسندگان به منش و کنش دانشجویان در داستان‌های کوتاه دهه‌های بیست تا پنجاه شمسی است. با مطالعه این ...

[ 4 ] - تحلیل پدیدارشناسانه نوعی تصویر در شعر سهراب سپهری

بررسی‌ها نشان می‌دهد که میان بنیادهای فلسفی شعر سپهری و مباحث پدیدارشناسی مطابقت‌ها و هم‌سانی‌هایی وجود دارد. لُبّ سخن سپهری هم‌صدا با پدیدارشناسان آن است که آدمی باید خود مستقیماً از طبیعت شناختی ناب پیدا کند نه از راه علم و کتاب. ما در این مقاله که به روش توصیفی و تحلیل محتوا انجام گرفته است، تنها به واکاوی جنبه‌‌های پدیدارشناختی در خلق نوعی تصویر نوآورانه در شعر سپهری توجه کرده‌ایم. گمان ما آن ...

[ 5 ] - تطبیق نوع رفتار با بردگان در خمسه نظامی و رمان «کلبه عمو تُم»

هدف اصلی این پژوهش کتابخانه‌ای بررسی رفتارهایی است که با بردگان در «خمسه» نظامی و رمان «کلبه عمو تم» نوشته هریت بیچر استو انجام شده است. طرز تلقی و نوع نگاه نظامی و استو به مسأله برده‌داری متأثر از دیدگاه عام‌تر جامعه آنان نسبت به برده‌داری است. با بررسی نوع رفتارهایی که اربابان با بردگان خود داشته‌اند به دو نگاه عام و متفاوت برمی‌خوریم؛ در ...

[ 6 ] - نوعی تشبیه نویافته در ادب فارسی؛ تشبیه سلب و ایجاب

در این مقاله نوعی تشبیه متمایز و نوآورانه در مباحث بلاغی با عنوان تشبیه سلب و ایجاب معرفی می‌شود که علمای بلاغت تاکنون بدان توجه نشان نداده‌اند؛ در حالی که این تشبیه در شکل‌گیری صور خیال بدیع نقشی بسزا داشته است. شاعر در تشبیه سلب و ایجاب، ابتدا همانندی مشبه را به کسی یا چیزی ردّ و بلافاصله در پی آن شباهتِ همان مشبه را به کسی یا چیزی درست در نقطه مقابل مشبهٌ‌به پیشین اثبات می‌کند. نگارنده با آ...

[ 7 ] - تطبیق نوع رفتار با بردگان در خمسه نظامی و رمان «کلبه عمو تُم»

هدف اصلی این پژوهش کتابخانه‌ای بررسی رفتارهایی است که با بردگان در «خمسه» نظامی و رمان «کلبه عمو تم» نوشته هریت بیچر استو انجام شده است. طرز تلقی و نوع نگاه نظامی و استو به مسأله برده‌داری متأثر از دیدگاه عام‌تر جامعه آنان نسبت به برده‌داری است. با بررسی نوع رفتارهایی که اربابان با بردگان خود داشته‌اند به دو نگاه عام و متفاوت برمی‌خوریم؛ در ...

[ 8 ] - صدای سیاست‌گریز زنانه در رمان چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم.

این مقاله بر پایه این گمان اولیه شکل گرفته است که عناصر و نشانه‌هایی از گفت‌وگومندی در رمان «چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم» بازتاب یافته است. نویسنده، رمان را در تقابلِ راویِ زنِ داستان با امر سیاسی سامان داده است. ظاهراً راوی داستان، سیاست را با مردانگی یکی می‌پندارد. کلاریس مادر خانواده و شخصیت اصلی داستان سعی می‌کند تا محیط معنوی خانواده را از امواج سیاست‌بازی‌های شوهرش دور نگه دارد. او با آن که تح...

[ 9 ] - پیکرگردانی دختر جادو به اژدها در اسکندرنامه نظامی گنجوی

پیکرگردانی، استحاله و تغییر شکل موجودات حقیقی یا خیالی به موجوداتی دیگر با بهره‌گیری از قوای ماورای طبیعی است. یکی از نمونه‌های منحصر به ‌فرد پیکرگردانی زن جادو را در اسکندرنامة نظامی می‌توان دید. در اسکندرنامه، دختری از نسل سام به نام آذرهمایون با استفاده از جادو به‌ عنوان یک ترفند نظامی برای نگهبانی از آتشکده و جلوگیری از تخریب آن، خود را به شکل اژدها درمی‌آورد. در این داستا...