محمد امیر احمدزاده
استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
[ 1 ] - بهره‌مندی از یافته‌های روانشناختی در تحلیل تاریخی؛ یک مرور انتقادی
برای کاربرد یافته‌های روانشناختی در تحلیل‌های تاریخی یک زیربنای نظری قوی وجود دارد چرا که روان‌شناسی مطالعه رفتار انسان در حال و تاریخ مطالعه رفتار و تجربه انسان در گذشته است. به نظر می‌رسد برای این کاربرد دو دوره به هم مرتبط میتوان قائل بود؛ در دوره نخست دیدگاه‌های رویکرد روان‌تحلیل‌گری فرویدی در تحلیل ویژگی‌های شخصیتی رهبران سیاسی مورد استفاده قرار گرفت و تصمیم رهبران سیاسی در شکل‌گیری رویدا...
[ 2 ] - تداوم و تغییر در مولفههای امنیت اجتماعی در ایران دوره ناصری(1313-1264ه.ق)
امنیت اجتماعی در پرتو تغییرات درونی ایران در عرصه قدرت سیاسی- حوزه عمومی و نیز تحولات جهان بیرونی قرن نوزدهم دچار قبض و بسط مفهومی و معنایی گردید. ارزیابی این مساله که امنیت اجتماعی چرا و تحت تاثیر چه عواملی، موضوع توجه برخی نخبگان قدرت و اندیشمندان جدید قرار گرفت و کدام مولفهها در توسعه مفهومی- کارکردی آن اثرگذار بودند، محور نوشتار حاضر است. با کاربست روش تحلیل تاریخی میتوان گفت در دوره ناصر...
[ 3 ] - نقش ترجمۀ آثار جدید در شکل‌گیری فرایند نوگرایی در ایران دورة قاجار
ترجمه از جمله راههای انعکاس تحولات فکری-فرهنگی اروپا در گروههای فعال اجتماعی ایران دورة قاجار محسوب می‌شود و میتوان برای ترجمه‌ها، به مثابه متون نوشتاری جدید، نقش اجتماعی در روند انتقال فرهنگی قائل شد. جریان نوگرایی متأثر از ترجمۀ آثار و متون اروپایی در ایران در مقایسه با کشورهایی همچون عثمانی و مصر بهسادگی شکل نگرفت و با دو مسئلۀ عمده مواجه بود: اول، بدفهمی محتوا در نتیجة تلفیق محتوای متو...
[ 4 ] - ارزیابی و نقد مسئلۀ کشف حجاب از منظر رابطۀ قدرت و سیاست‌های فرهنگی(1320-1305ش)
هدف اصلی در تحقیق پیش رو تبیین چگونگی تشخیص رابطۀ علمی بین «تأثیر نظام قدرت و سیاست‌های اجرایی آن» بر تحول فرهنگ حجاب زنان دورۀ پهلوی اول است. دستاورد تحقیق حاضر نشان می‌‌دهد که مسئلۀ کشف حجاب دوره اوّل پهلوی در نسبت بین قدرت ـ جنسیت، باید اقدامی از سوی نظام قدرت برای تغییر بسترهای فرهنگی، در قالب برنامه‌ها و اهداف توسعه، دانست؛ ساختار سیاسی قائل به پیش‌فرض همبستگی بین دو مفهومِ حجاب ـ توسعه بود...
[ 5 ] - مبانی تاریخنگری در اندیشة مورّخان شیرازی از سقوط دولت ایلخانی تا پایان تیموریان
این مسئله که چگونه اندیشۀ مورّخان شیراز از سقوط ایلخانان تا پایان دورۀ تیموریان به انعکاس ویژگی‌های مهم اندیشة دینی ـ سیاسی یعنی اندیشۀ دینی (خلافتمحوری) و اندیشۀ سرزمینی (ایرانمداری) در پرتو متون تاریخنگارانه پرداختهاند، محور مقالۀ حاضر را تشکیلمیدهد. روش پژوهش مناسب در ارتباط با مسئلۀ فوق عبارت از تحلیل معناکاوانه از درون گزارههای تاریخی موجود در منابع تاریخنگاری است. دستاورد نهایی در ...
[ 6 ] - جامعه‌شناسی تاریخیِ دولت و نسبت آن با مناسبات اجتماعی ـ تولیدی ایران در عصر نظام‌الملک
در بررسی ساختار قدرت سیاسی و مناسبات آن با جامعه و الگوی تولید میتوان گفت ماهیتِ دولت در عصر نظام‌الملک بر مبنای اصل تمرکز قدرت چرخیده و عمدتاً ماهیت مالک الرقابی داشته است. مسئله‌ی نوشتار حاضر این است که چرا و متأثر از چه مولفههای جامعه‌شناختی ـ فرهنگی مناسبات قدرت سیاسی با جامعه و نیروهای تولید در عصر نظام‌الملک این‌گونه بود؟ با روش تحلیلی و وارسی منابع تلاش داریم تا ماهیت و عملکرد دولت که از...
نویسندگان همکار