محمود قاسم نژاد
دانشیار، دانشکدۀ علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت
[ 1 ] - بررسی پاسخ‌های ریخت‌شناختی و بیوشیمیایی برخی گونه‌های چمن تلقیح شده با قارچ قارچریشه‌ای در شرایط تنش عنصر سرب
کشت گیاهان پوششی مناسب در مدیریت خاک و آب‌های آلوده به فلزهای سنگین می‌تواند مهم باشد. در این پژوهش، دو گونه قارچ قارچریشه‌ای یا مایکوریزا (Glomus mosseae ﻭ Glomus intraradices) بر جذب عنصر سرب، بهبود ویژگی‌های رشدی و تقویت سامانۀ پاداکسندگی (آنتی‌اکسیدانی) چهار گونه چمن سردسیری، فستوکای پابلند (Festuca aurandiance)، فستوکای آبی (Festuca ovina)، چچم چندساله (Lolium perenne) و علف گندمی بلند (A...
[ 2 ] - همبستگی بین میزان و نسبت عنصرهای کانی میوه با رنگ‌گیری پوست میوۀ سیب رقم ʼرد دلیشزʻ
رنگ‌گیری ناقص پوست میوۀ سیب می‌تواند یکی از دلایل اصلی کاهش بازارپسندی رقم‌های قرمز باشد. در این پژوهش، همبستگی بین میزان آنتوسیانین کل و شاخص رنگ پوست میوه با میزان و نسبت عنصرهای کانی در بیست باغ سیب رقم ʼرد دلیشزʻ بررسی شد. برای این منظور، از هر باغ سه گروه بیست‌تایی میوه با سه رنگ قرمز تند، متوسط و ضعیف در مرحلۀ بلوغ تجاری برداشت شدند. شاخص رنگ پوست میوه مانند زاویۀ هیو (h°)، روشنی (L*)، خل...
[ 3 ] - ارزیابی قابلیت انبارمانی و کیفیت پس از برداشت میوۀ انار رقم رباب شیراز تولیدشده در نظام کشت متداول، تلفیقی و ارگانیک
در سال‌های اخیر تقاضا برای محصولات ارگانیک به دلیل ارزش غذایی بالا و سالم‌تر بودن آن‌ها به‌سرعت در حال افزایش است. در این پژوهش تأثیر نظام مدیریت باغ به روشهای ارگانیک، تلفیقی و متداول بر قابلیت انبارمانی و کیفیت پس از برداشت میوۀ انار رقم رباب شیراز طی 90 روز انبارداری در دمای 5 درجۀ سلسیوس بررسی شد. صفاتی مانند کاهش وزن، ویژگی‌های کیفی و بیوشیمیایی میوۀ انار در زمان برداشت، 45 و 90 روز پس از...
[ 4 ] - تأثیر کمپوست پسماند جامد کارخانۀ روغن‌کشی زیتون بر درصد و کیفیت روغن‌زیتون رقم‌های ’زردʻ و ’روغنیʻ در منطقۀ منجیل
پسماند کارخانه‌های روغن‌کشی زیتون غنی از مواد آلی و عنصرهای غذایی است، که می‌توان از آن برای بهبود حاصل‌خیزی خاک پس از کمپوست‌سازی استفاده و مشکل بازیافت آن را نیز حل کرد. بدین منظور، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در سال‌های 1392 تا 1394 در منطقۀ منجیل انجام گرفت. تیمارها شامل سطوح مختلف کمپوست تفالۀ زیتون (12، 24 و 36 کیلوگرم به ازای هر درخت به همراه 15 کیلوگرم کود دامی به‌عنوان شاهد) که روی دو ر...
[ 5 ] - تأثیر پوشش‌های مختلف پس از برداشت بر میزان رنگ و آنتوسیانین انار ملس ساوه در دورة انبارداری سرد
رنگ پوست و بذر پوشینة (آریل) انار (بخش خوراکی) از شاخص‌هایی است که کیفیت میوه و انتخاب مصرف‌کننده را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در این پژوهش تأثیر سه نوع پوشش (کیتوزان 1 و 2 درصد، واکس ژداسول و واکس بریتکس) بر شاخص‌های رنگ آریل و آنتوسیانین‌های موجود در آب انار رقم ملس ساوه در دورة 120 روز انبارداری در دمای 5/4 درجۀ سلسیوس بررسی شد. شاخص‌های یادشده پیش از تیمار، در 40، 80 و 120 روز پس از آغاز انبار...
[ 6 ] - بررسی تأثیر کائولین بر میزان آفتاب‌سوختگی و شاخص‌های کیفی انار رقم ملس ترش ساوه
آفتاب‌سوختگی عارضه‌ای فیزیولوژیکی است که با کاهش کیفیت میوة انار، سالانه آسیب و زیان زیادی به باغداران وارد می‌کند. در این پژوهش، تأثیر کائولین بر حفظ کیفیت و کاهش آفتاب‌سوختگی میوة انار رقم ملس ترش ساوه بررسی شد. درختان انار طی فصل رشد در سه مرحله به ترتیب 45، 75 و 105 روز پس از تشکیل میوه با چهار سطح کائولین فرآوری شده (0، 5/2، 5 و 10 درصد) محلول‌پاشی شدند. نتایج نشان داد که کائولین به‌طور مع...
[ 7 ] - اثر سیستم‌های تربیت و سطوح هرس بر عملکرد و کیفیت کیوی
باردهی مداوم و تولید میوه‌های باکیفیت در کیوی، مستلزم تربیت صحیح اولیه و هرس سالیانۀ منظم است. این پژوهش بهمنظور بررسی تأثیر سه نوع سیستم تربیت شامل تی‌بار (T-bar) به‌منزلۀ سیستم تربیت رایج، تی- وای تغییریافته (MTY) و وای شکل (Y)، و دو سطح شدت هرس (60 و 80 جوانه به‌ازای هر درخت) بر عملکرد و کیفیت میوۀ کیوی رقم هایوارد انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه ت...
[ 8 ] - اثر سیستم تربیت و محلول‌پاشی با کلسیم در بهبود رنگ و ترکیب عناصر غذایی میوۀ سیب رقم «گالا» و «دلبار استیوال»
سیستم‌های تربیت و محلول‌پاشی با کلسیم می‌تواند با تغییر ترکیب معدنی میوه رنگ‌گیری میوه‌های سیب را بهبود بخشد. در این پژوهش، اثر محلول‌پاشی کلرید‌کلسیم با غلظت‌های مختلف (صفر، 75/0، 5/1 و 3 گرم در لیتر) طی 2، 4 و 6 هفته قبل از برداشت بر غلظت عناصر غذایی و شاخص‌های رنگ میوۀ سیب رقم‌های «گالا» و «دلبار استیوال» تربیت‌شده با سه سیستم مختلف (V شکل، هایتک و کردون)، بررسی شد.نتایج نشان داد که نوع سیست...
[ 9 ] - اثر هرس تابستانه و محلول‌پاشی با کلسیم بر ترکیبات معدنی و کیفیت میوه‌ی کیوی رقم ’هایوارد‘
انجام هرس تابستانه و محلول‌پاشی کلسیمی می‌تواند کیفیت میوه‌های کیویرا بهبود بخشد. در این پژوهش، اثر هرس تابستانه در دو زمان، 2 و 15 روز بعد از ریزش گلبرگها به‌تنهایی یا همراه با محلول‌پاشی کلرید کلسیم 1درصد بر کیفیتو مقدار عناصر معدنی میوۀ کیوی رقم ’هایوارد‘ بررسی شده است. محلول‌پاشی کلسیمی 90 روز بعد از ریزش گلبرگها، با فاصلۀ 15 روز یک بار، جمعاً چهار مرحله انجام شد. نتایج نشان داد که هرس تا...
[ 10 ] - اثر پیش تیمار خشکی روی فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی و کاهش خسارت تنش خشکی در دو گونه چمن بنت گراس خزنده Agrostis stolonifera cv. Palustris) و فستوکای پا بلند (Festuca arundinacea cv. Greystone)
پیش‌تیمار خشکی، یعنی آبیاری با تکرار کم و با فواصل طولانی، که بهمنظور گسترش سیستم ریشهای و کاهش خسارت خشکی در گیاهان استفاده می‌شود. در پژوهش حاضر، اثر پیش‌تیمار خشکی به مدت 30 روز در افزایش تحمل به خشکی دو گونه چمن بنت‌گراس خزنده و فستوکای پابلند ارزیابی شد. گیاهان پیش‌تیمارشده و شاهد سپس به مدت 50 روز در معرض تنش خشکی با سطوح مختلف نیروی مکش خاک (20ـ 23، 40ـ 43، 50ـ 53 و 70ـ 73 سانتی‌ب...
[ 11 ] - بررسی آثار فیزیولوژیک برخی اسانسهای گیاهی در مقایسه با 8-هیدروکسیکوئینولین در گل شاخه‌بریدة لیزیانتوس (Eustoma grandiflorum L.)
بهمنظور بررسی آثار فیزیولوژیک برخی اسانسهای گیاهی در مقایسه با 8-هیدروکسیکوئینولین در گل بریدة لیزیانتوس (Eustoma grandiflorumL.)، آزمایشی به‌صورت طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارها عبارت بود از 8-هیدروکسیکوئینولین، اسانس میخک هندی (Pittosporum undudatum) و اسانس رزماری (Rosmarinus officinalis) در دو غلظت 200 و 300 میلیگرم در لیتر و اسانس آویشن شیراز (Zataria multiflora) در دو ...
[ 12 ] - ارزیابی عمر انبارمانی میوة کیوی رقم«هایوارد» بر‌اساس ترکیب معدنی میوه‌چه‌ها و میوه‌های بالغ
آنالیز برگ روشی متداول برای برآورد نیاز کودی در درختان میوه است، اما ارتباط ضعیفی با کیفیت میوه دارد. در این پژوهش میوه‌های 13 باغ کیوی تجاری در شرق استان گیلان، که تغذیة معدنی متفاوتی داشتند، 10 هفته پس از تمامگل و نیز در مرحلة بلوغ تجاری (2/6 درجة بریکس) برداشت شدند. پس از برداشتها میزان عناصر معدنی شامل نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم و منیزیم، مقدار مادة خشک به‌علاوة سفتی بافت میوه‌ها (فقط د...
[ 13 ] - مطالعه تغییرات فصلی در رنگ گیری، فعالیت آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز و کیفیت ماندگاری گل های بریده آلسترومریا
عدم امکان کنترل صحیح دما و شدت نور، عامل اصلی محدوده کننده پرورش گیاهان در گلخانه‌های پلاستیکی است. کیفیت و عمر گلجایی گل‌های بریده بیشتر تحت تاثیر دمای گلخانه قرار می گیرند. آلسترومریا برای رشد و گلدهی به دمای خنک نیاز دارد. در این پژوهش، تغییرات در ماندگاری و کیفیت گل‌ها از جمله طول ساقه، تعداد گلچه در هر گل آذین و رنگ‌گیری گل ها در ارتباط با غلظت آنتوسیانین و فعالیت آنزیم فنیل‌آلانین آمو...
[ 14 ] - مقایسه ارزش غذایی و ترکیبات آنتی‌اکسیدانی میوه کیوی رقم ‘هایوارد’ در روشهای کشاورزی ارگانیک، تلفیقی و متداول
در این پژوهش، اثر تیمارهای ارگانیک، تلفیقی و متداول بر کیفیت میوه کیوی رقم ‘هایوارد’ در زمان برداشت بررسی شد. صفاتی مانند اندازه میوه، سفتی بافت، مواد جامد محلول (TSS)، اسیدیته قابل تیتراسیون (TA)، کلروفیل کل، کارتنوئید کل، ویتامین C، فنل کل، ترکیبات فلاونوئیدی (کاتچین، کوئرستین 3- گالاکتوزاید، کوئرستین کل و کلروژنیک اسید) و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی میوه‌ها در دو سال اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد ک...
[ 15 ] - افزایش عمر انبارمانی کیوی فروت رقم هایوارد با تیمار بخار متیل سالیسیلات
برای بررسی اثر بخار متیل سالیسیلات(MeSA) بر روی خصوصیات کیفی کیوی فروت رقم هایوارد، از پنج غلظت متیل سالیسیلات (0، 8، 16، 24و 32 میکرولیتر به ازای هر لیتر فضای ظرف) و پنج ماه طول دوره انبارمانی میوه به صورت کرت‌های خردشده در زمان بر پایه طرح کاملا تصادفی و با سه تکرار استفاده شد. این تحقیق در موسسه تحقیقات مرکبات کشور واقع در رامسر در سال 86-85 اجرا شد. در این تحقیق صفاتی نظیر درصد مواد جامد مح...
[ 16 ] - اثر شاخص رسیدگی بر کیفیت میوه و روغن سه رقم زیتون منطقه‌ی رودبار
به منظور بررسی اثر شاخص رسیدگی میوه بر خصوصیات کیفی روغن سه رقم زیتون ’زرد‘، ’روغنی-محلی‘ و ’آربیکین‘ شهرستان رودبار استان گیلان، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1393 اجرا شد. میوه‌های هر رقم در شاخص‌های رسیدگی 5/3، چهار و پنج برداشت و پس از استخراج روغن، خصوصیات کیفی و بیوشیمیایی آن مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که میزان ماده خشک، ارزش پراکسید، اسی...
[ 17 ] - تأثیر تیمار کوتاه مدت سالیسیلیک اسید در به تأخیر انداختن پیری گل‌های شاخه بریده رز (Rosa hybrida) رقم یلوآیسلند
در این پژوهش، اثر سالیسیلیک اسید (SA) در به تأخیر انداختن پیری گل¬های رز بررسی گردید. گل¬های بریده رز رقم یلوآیسلند با غلظت¬های مختلف SA به مدت 18 ساعت پیش تیمار شدند. بیشترین تأخیر در پیری گلبرگ¬ها و افزایش عمر گلجایی با کاربرد 150 میلی¬گرم در لیتر SA بدست آمد، که در مقایسه با شاهد تقریباً دو برابر افزایش یافت. کاربرد 150 میلی¬گرم در لیتر SA باعث جلوگیری از تخریب پروتئین¬ها در طی 8 روز نگهداری ...
[ 18 ] - اثر آبیاری زمستانه بر گلدهی و تشکیل میوه زیتون ارقام ʼزردʻ و ʼمانزانیلاʻ در منطقه‌ی لوشان
سابقه و هدف: تعداد و کیفیت گل‌های درختان زیتون مهم‌ترین عامل تأثیرگذار بر عملکرد میوه و روغن می‌باشد. در این خصوص، کمبود آب در زمان تمایزیابی و تکامل گل‌های زیتون در فصل زمستان می‌تواند با افزایش تعداد گل‌های ناقص سبب کاهش عملکرد محصول شود. لذا یکی از مهم‌ترین زمان‌های بحرانی تامین آب در مناطقی که در اواخر زمستان بارندگی کافی وجود ندارد، دوره‌ی یک ماه قبل از گلدهی است. مواد و روش‌ها: در این پژ...
[ 19 ] - بررسی چندشکلی نشانگرهای مولکولی SSR و ISSR در نژادگانهای مختلف لیموترش بدون علائم بیماری جاروک
لایم‌ها به دلیل کیفیت و اسیدیتۀ بالای عصارۀ میوه، به‌صورت تازه خوری و فرآوری شده استفاده می‌شود. در سال‌های اخیر، رخداد بیماری جاروک، باعث بین رفتن هزاران اصله درخت لایم در جنوب ایران شده است. مهم‌ترین روش کنترل این بیماری، کاشت نژادگان (ژنوتیپ)های متحمل است. بنابراین، در این پژوهش، تنوع ژنتیکی 33 نژادگان مختلف لایم بدون علائم بیماری جاروک در مزرعه یا پس از آزمایش‌های مقدماتی، به‌همراه ده رقم ...
[ 20 ] - اثر سوپرجاذب و شرایط کمآبیاری تنظیمشده بر کیفیت انبارمانی میوه آلوی ژاپنی (Prunus salicina) رقم سانتاروزا
حدود 75 درصد وسعت کشور ایران مناطق خشک و نیمهخشک است؛ بنابراین استفاده از روشهای آبیاری با بازده بالا در بخش کشاورزی حائز اهمیت است. بهمنظور مطالعه اثر کمآبیاری تنظیمشده (RDI) و سوپرجاذب (SA) بر کیفیت انبارمانی میوه آلو ژاپنی Prunus salicina)) رقم سانتاروزا، درختان از مرحله سختشدن هسته (7 هفته بعد از تمامگل) در شرایط سه سطح آبیاری(ETc100%، ETc 75% و ETc 50%) و چهار سطح سوپرجاذب (صفر، 100...
[ 21 ] - اعتبار سنجی برخی نشانگرهای مولکولی در تعیین جنسیت ژنوتیپهای مختلف کیوی فروت حاصل گرده افشانی آزاد
سابقه و هدف: کیویفروت یکی از مهم‌ترین محصول باغی صادراتی ایران است. اما تمایل مشتریان بین المللی به خرید میوه‌های کیوی متفاوت از نظر رنگ گوشت و مزه افزایش یافته است، جهت ارتقای جایگاه کیوی ایران تولید ارقام جدید اهمیت دارد. یکی از موانع اصلاح نونهالی نسبتا طولانی و همچنین دوپایگی می‌باشد که تا قبل از گلدهی تفاوتی ظاهری دانهال نر و ماده وجود ندارد. بنابراین، تعیین جنسیت دانهالها و جداسازی افرا...
[ 22 ] - بررسی تنوع فنوتیپی برخی از ارقام و نژادگانهای امیدبخش بادام با استفاده از خصوصیات خشک میوه و مغز
به منظور ارزیابی تنوع خصوصیات مورفولوژیکی خشک میوه و مغز برخی از ارقام و نژادگانهای امید بخش بادام، آزمایشی روی 35 رقم و نژادگان بادام ایرانی و خارجی انجام گرفت. در این مطالعه 38 صفت مربوط به خشک میوه و مغز، بر اساس توصیفنامه بادام اندازه گیری شد. نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگینها نشان داد که ارقام و نژادگانهای مورد بررسی از نظر کلیه صفات مورد مطالعه دارای تفاوت معنی داری هستند که نشان...
نویسندگان همکار