داریوش حیاتی
استاد بخش ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه شیراز
[ 1 ] - واکاوی شبکه ی نهادی ترویج و آموزش کشاورزی استان کرمان: کاربرد تحلیل شبکه اجتماعی
پژوهش حاضر با هدف واکاوی شبکه ی نهادی ترویج و آموزش کشاورزی تکثرگرا در سطح استان کرمان اجرا شده است. در این راستا با استفاده از مشاهده مستقیم و همچنین مصاحبه غیر ساختارمند با افراد متخصص و مطلع کلیدی (163 نفر)، تعداد 51 نهاد دولتی، خصوصی، انتفاعی و غیرانتفاعیفعال در حوزه ی آموزش و ترویج کشاورزی در سطح استان کرمان، شناسایی و ار...
[ 2 ] - تحلیل سازههای مرتبط با نابرابری جنسیتی در بین خانوارهای فقیر کشاورز: مورد مطالعه مناطق روستایی شهرستان سروستان فارس
ریشهکن کردن فقر همواره یکی از مهم‌ترین اهداف توسعه پایدار روستایی بوده است. فقر جنبه جنسیتی دارد و نابرابری جنسیتی یکی از مهم‌ترین ابعاد فقر محسوب می‌شود. نابرابری جنسیتی یک مفهوم پیچیده و مرکب از ابعاد ذهنی و عینی است که تحت تأثیر اجتماع و باورهای افراد شکل می‌گیرد و تأثیر زیادی بر سطح زندگی افراد جامعه دارد. بر این اساس، هدف اصلی پژوهش حاضر، شناسایی و تحلیل سازههای مرتبط با نابرابری جنس...
[ 3 ] - ارزیابی اثربخشی برنامه‌های تلویزیونی کشاورزی از دیدگاه مخاطبان: مورد مطالعه استان فارس
این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی برنامه‌های تلویزیونی کشاورزی از دیدگاه بهرهبرداران بخش کشاورزی استان فارس و تعیین سازههای مؤثر بر آن به اجرا در آمده است. پژوهش انجام‌گرفته، یک تحقیق کاربردی است که با روش پیمایشی اجرا گردیده است. جامعه آماری پژوهش ۲۸۰ هزار نفر بهره‌بردار کشاورزی استان فارس بوده‌اند که با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌بندی تصادفی، تعداد 397 بهره‌بردار به‌عنوان نمونه، تعیین...
[ 4 ] - نگرش زیتون‌کاران فارس پیرامون اثرات اجرای طرح توسعه کشت زیتون
طرح توسعه کشت زیتون از مهم ترین برنامه های وزارت جهاد کشاورزی بوده که در این راستا مبالغ قابل توجهی از بودجه کشور صرف اجرای این طرح شده است. با توجه به اجرای گسترده طرح در سطح استان فارس، ارزیابی اثرات طرح به منظور مدیریت آن، حداکثر‌سازی منافع و حداقل سازی اثرات منفی ضرورت دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی نگرش زیتون‌کاران پیرامون اثرات زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی طرح با استفاده از فن پیمایش و ...
[ 5 ] - سازههای مؤثر بر معیشت پایدار روستایی از دیدگاه کشاورزان استان کرمانشاه
هدف این مطالعه شناسایی سازههای پنجگانه انسانی، اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی و فیزیکی مؤثر بر پایداری معیشت خانوارهای کشاورز استان کرمانشاه از دیدگاه آن ها بوده است. جامعه آماری در برگیرنده آن دسته از کشاورزان استان کرمانشاه بوده است که فعالیت‌های کشاورزی به عنوان معیشت اصلی آنها قلمداد می‌شده است. با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای چند مرحله‌ای، حجم نمونه مورد نظر 250 خانوار برآورد گ...
[ 6 ] - سازههای مؤثر بر مشارکت بهرهبرداران در توسعه‌ی شبکه‌های فرعی آبیاری و زهکشی: کاربرد تحلیل‌مسیر
در راستای توسعه‌ی منابع آب، اقدامات زیادی برای کنترل و انتقال آب انجام گرفته است؛ در حالی که این اقدامات برای توزیع بهتر آب در مزرعه به دلایلی نظیر عدم اجرای کامل شبکه‌های توزیع آب کافی نبوده است. به همین دلیل، تحقیق حاضر به بررسی سازههای مؤثر بر مشارکت بهرهبرداران در توسعه‌ی شبکه‌های فرعی آبیاری در حوزه‌ی رودخانه‌ی بوژان شهرستان نیشابور پرداخته است. در اجرای این پژوهش ا...
[ 7 ] - ارزیابی اثرات اجتماعی طرح مدیریت جامع منابع طبیعی غرب شیراز از دیدگاه اعضاء تعاونی های توسعه پایدار منطقه
ارزیابی اثرات اجتماعی، فرایند ارزیابی یا برآورد پیامدهای اجتماعی است که احتمالاًًًًً در اثر اجرای یک پروژهی توسعه و یا خطمشی ویژه در سطح ملی و استانی به وقوع میپیوندد. این پژوهش با هدف ارزیابی اثرات اجتماعی طرح مدیریت جامع منابع طبیعی و آبخیزداری حوزه غرب شیراز (زیرحوزه بُنرود زنگنه) از دیدگاه ذینفعان و ارائه راهکارهایی بهمنظور تقویت و مطلوبیت طرح در جنبۀ مذکور، با اتخاذ روشهای کمّی و کیفی ...
[ 8 ] - کاربرد نگرش‌های ارزشی زیست‌محیطی در واکاوی تضاد آب: مورد مطالعه شبکه آبیاری سد درودزن
جوامع انسانی با داشتن فعالیت‌های اجتماعی و ویژگی‌های فرهنگی مختلف، ارزش‌ها و نگرش‌های متفاوتی نسبت به محیط‌زیست دارند. دسترسی و بهره‌برداری از آب، به عنوان یکی از مهم‌ترین منابع طبیعی، منشاء تضادهای بسیاری بوده است. بخش کشاورزی از این قاعده مستثنی نیست. "تضاد آب کشاورزی" اصطلاحی برای توصیف درگیری‌ها و اختلاف‌ها بر سر دسترسی به منابع آب در بخش کشاورزی است. ...
[ 9 ] - ارزیابی عملکرد تشکلهای آببران از دیدگاه اعضاء: مورد مطالعه اتحادیه تشکلهای آببران کانال اردیبهشت درودزن فارس
به منظور افزایش بازدهی آب کشاورزی و استفاده بهینه از مقدار آب مصرفی در بخش کشاورزی، امروزه راهکار مدیریت مشارکتی آبیاری از طریق شکل‌گیری تشکلهای آببران به منظور درگیر نمودن بهرهبرداران در مدیریت آب، پیشنهاد گردیده است. تشکلهای آببران به عنوان یکی از راهکارهای مناسب و کارآمد در جهت افزایش مشارکت بهرهبرداران در مدیریت آب کشاورزی، بسیار مورد توجه است. پژوهش حاضر با هدف واکاوی سازههای مؤ...
[ 10 ] - سازههای مؤثر بر دانش کشاورزی دقیق: مورد مطالعه اعضاء شرکت‌های خدمات مشاوره‌ای ترویج شهرستان شیراز
امروزه متخصصان بخش کشاورزی با سه چالش مهم نیاز به افزایش تولید به دلیل افزایش جمعیت، کاهش هزینه‌ها از طریق کاهش مصرف نهاده‌ها و حفظ محیط زیست در فرآیند تولید مواجه‌اند. در این راستا بکارگیری فناوری های کشاورزی دقیق امری مسلم و اجتناب ناپذیر است و هم اکنون بسیاری از کشورها از این فناوری ها بدین منظور بهره‌مند می‌شوند. هدف این مطالعه، بررسی و شناخت سازههای مؤثر بر دانش کشاورزی دقیق در بین کا...
[ 11 ] - واکاوی نگرش کارکنان ترویج کشاورزی نسبت به نظام ترویج کشاورزی فقرزدا: مورد مطالعه استان فارس
امروزه، در بازبینی رسالت ترویج در ادبیات نوین توسعه، اعتقاد صاحبنظران بر این است که نظام ترویج کشاورزی، باید به عنوان ابزاری مهم در کاهش فقر و رسیدن به توسعه پایدار به کار گرفته شود. در اغلب کشورها، ترویج کشاورزی اقدامات بسیار محدودی برای کاهش فقر انجام داده است. حتی در کشورهایی که در آنها، ترویج کشاورزی اقداماتی برای کاهش فقر صورت داده است، ملاحظه می‌شود که بیشتر این برنامه‌ها بصورت پروژه...
[ 12 ] - جهت‌دهی توسعه روستایی از طریق راهبرد کارآفرینانه اقتصاد غیرزراعی
کارآفرینی یکی از مهم‌ترین تعیین‌کننده‌های توسعه روستایی به شمار می‌رود. توسعه این مفهوم در نواحی روستایی نیازمند یک راهبرد کارآفرینانه است. اما طراحی و اجرای یک راهبرد عملیاتی، کار دشواری است. برای این منظور، مراجعه به رهیافت‌های توسعه روستایی مفید خواهد بود، زیرا سیاست‌های توسعه روستایی ریشه در این رهیافت‌ها دارند. امروزه، پارادایم‌های توسعه روستایی از تمرکز خود بر توسعه بخش کشاورزی کاسته و ت...
[ 13 ] - سازههای مؤثر بر تعدد فعالیت‌های غیرزراعی بین خانوارهای روستایی شهرستان کوار در استان فارس
اقتصاد غیرزراعی از مفاهیم جدید ادبیات توسعه روستایی است. مطالعات متعددی به مرور شواهد و نظریهها در جهت ارتقاء مفهوم اقتصاد غیرزراعی روستایی پرداختهاند. این در حالی است که مطالعات تجربی کافی در این زمینه به‌ویژه در کشورهای درحالتوسعه وجود ندارد. در همین راستا، هدف پژوهش حاضر، بررسی سازههای مؤثر بر تعدد فعالیت‌های غیرزراعی روستایی در شهرستان کوار در استان فارس بوده است. در این پژوهش که به...
[ 14 ] - سازههای مؤثر بر تمایل به بیمة محصول انار: مطالعة موردی انارکاران شهرستان نطنز
هدف این پژوهش، بررسی سازههای مؤثر بر تمایل باغداران شهرستان نطنز به بیمة محصول انار است. مطالعه از طریق روش پیمایش و با استفاده از شیوة نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌بندی‌شده انجام گرفت. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 250 نفر برآورد شد که به کمک پرسش‌نامه، اطلاعات لازم جمع‌آوری شد. روایی ابزار سنجش از طریق آزمون آلفای کرونباخ، ارزیابی شد که میانگین مقدار ضریب آلفا در حدود 80 درصد به‌دست آمد. یا...
[ 15 ] - ارزیابی پیامدهای گسترش کانالهای آبرسانی از دیدگاه کشاورزان: مورد مطالعه حوزه پایاب سد درودزن فارس
سابقه و هدف: توجه به ساخت و توسعه شبکه‌های آبیاری و زهکشی به خصوص در حوزه پایاب سدها، از اهمیت زیادی برخوردار است و اجرای این گونه پروژهها قادر است که در کارآیی مصرف آب در بخش کشاورزی، تأثیر زیادی داشته باشد. البته نمیتوان آثار ناخواستهی اجتماعی و احتمالاً تخریبی آنها را از نظر دور داشت، به طوری که بعضی از سیاست‌ها، برنامه‌ها و طرح‌های توسعه به هدف‌های مورد انتظار خود دست نمی یابند و در عو...
[ 16 ] - واکاوی سازه های مؤثر بر دیدگاه اعضای اتحادیۀ تشکل های آب بران دربارۀ توسعۀ مسئولیت های تشکل (مورد مطالعه: حوزۀ پایاب سد درودزن فارس)
امروزه بسیاری از دولتها ازجمله ایران دریافتهاند که عامل اصلی رویارویی با بحرانهای آب در بخش کشاورزی از نادیده‌انگاشتن بهرهبرداران در عرصة مدیریت آب نشئت گرفته است. از این‌رو، به انتقال مدیریت آبیاری از دولت به جوامع محلی در قالب تشکلهای آببران توجه شده است. همچنین، واگذاری مسئولیتها به تشکلهای آببران بدون بررسی دیدگاه‌ها و نظرهای بهرهبرداران موجب شکست اینگونه تشکلها می‌شود. در این ...
[ 17 ] - سازههای مؤثر بر دانش فنی مدیریت تلفیقی آفات پسته کاران استان کرمان
مدیریت تلفیقی آفات در کاهش استفاده از سموم شیمیایی نقش بسزایی دارد. همچنین، مدیریت تلفیقیآفات روشی متکی بر دانش و مهارت‌های فنی کشاورزان است. از این‌رو، دانش فنی، نقش قابل توجهی در پذیرش و کاربرد این روش دارد. هدف از پژوهش حاضر شناسایی و بررسی نقش سازههای اثرگذار بر دانش فنی مدیریت تلفیقی آفات در میان پسته کاران استان کرمانبوده است. جامعه ی آماری این پژوهش را پسته کا...
[ 18 ] - تیشه قانون به ریشه آب: تحلیلی پژوهشی بر قانون «تعیین تکلیف چاه‌های آب فاقد پروانه بهره‌برداری»
آب، روحبخش حیات و قانون، نظمبخش زندگی است. بحران آب مسئله تازهای نیست، هرچند که در سالهای اخیر، نمود عینی و ملموس پیدا کرده است. از طرفی قوانین نانوشته، عرف و شرع نیز سابقهای کهن در فرهنگ این مرز و بوم دارد؛ اما قدمت قوانین رسمی و مدون که لازمه یک جامعه مدنی است، به‌خصوص قوانین مرتبط با آب عمر چندانی در کشور ندارد و به دههای اول قرن جاری برمیگردد. قانون آب و نحوه ملی شدن آن، قانون...
[ 19 ] - A Comparative Analysis of Behavioral Theories towards Farmers’ Water Conservation
According to experts, the inefficient agricultural sector has a dominant role in degrading water resources all over the world. Farmers’ conservational behavior is an important aspect of new integrated water management studies. Relevantly, various behavioral theories have been proposed in the field of environmental psychology. The main objective of the present comparative analysis and review stu...
[ 20 ] - تعیین کننده های هنجارهای اخلاقی و اسناد مسئولیت در زمینه ی حفاظت آب: مورد مطالعه کشاورزان شهرستان های مهاباد و میاندوآب
کشاورزی بزرگ‌ترین مصرفکنندهی منابع آب شیرین است و بنابراین هنجارهای و رفتارهای کشاورزان نقشی کلیدی در نظام مدیریت منابع آب دارند. هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی تعیین‌کننده‌های هنجارهای اخلاقی و اسناد مسئولیت در زمینهی حفاظت آب بوده است. این پژوهش از نوع پژوهشهای توصیفیـ همبستگی است که با استفاده از روش پیمایش انجام شد. جامعه آماری مورد مطالعه، کشاورزان شهرستانهای مهاباد و میاندوآب در است...
نویسندگان همکار