علی عسگری یزدی
دانشیار؛ دانشگاه تهران، تهران، ایران
[ 1 ] - مرگ‌اندیشی و معنای زندگی در هایدگر
مرگ‌اندیشی در نگاه هایدگر و تأثیر آن بر معنای زندگی ناشی از رابطۀ انسان با هستی و هستی معطوف به مرگ اوست. هایدگر مرگ‌اندیشی را مختص دازاین اصیل دانسته و زندگی اصیل را معنادار می‌داند. او اندیشۀ مرگ را نیرویی برای گسست از پوچی روزمرگی و معناداری زندگی به‌شمار می‌آورد. در مواجهۀ با نیستی و تکاپو در میدان مرگ‌آگاهی دازاین قادر به کسب بصیرت نسبت به واقعیت جهان، آزادی و اصالت بخشیدن به زندگی خود و ب...
[ 2 ] - بررسی و نقد ادلۀ فخر رازی وامامیه بر چگونگی تعیین امام
اشاعره و اکثر معتزله نصب امام را شرعاً بر مردم واجب می‌دانند. براین اساس تفسیر آنها از ضرورت امامت، دو قید دارد: اولاً وجوب را شرعی می‌دانند و نه عقلی و ثانیاً آن را از باب «وجوب علی الناس» می‌انگارند و برای اثبات این مدعا به ادله‌ای تمسک کرده‌اند. در این مقاله برخی از ادلۀ امامیه بر وجوب نصب امام از جانب خداوند تبیین شده است، همچون: 1. قاعدۀ امکان اشرف؛ 2. نیاز شرع به حافظ؛ 3. واسطۀ فیض؛ 4. هدای...
[ 3 ] - تبیین و نقد نظریۀ نمادین پل تیلیش در زبان
پل تیلیش (1886 - 1965) متکلم مسیحی آلمانی است که زبان دین را نمادین می‌داند. به این معنا که حوزۀ دین سرشار از نمادهای دینی استو نماد دینی را نمادی می‌داند که بیانگر دلبستگی واپسین باشد. از دیدگاه تیلیش، تمام گزاره‌های دینی نمادین هستند مگر یک گزاره که «خدا خودِ هستی است» و هر چیز دیگری غیر از این گزاره دربارۀ او بگوییم، نمادین است. تیلیش معتقد است خدا یک وجود در میان سایر وجودات نیست، بلکه خدا خ...
[ 4 ] - نقد و بررسی نظریة «بازی‌های زبانی» لودویگ ویتگنشتاین
آیا زبان دین همان زبان عرفی است؟ نظریه‌های مختلفی مطرح شده است. در این میان ویتگنشتاین در دو بازۀ زمانی دو نظریة متفاوت را مطرح می‌کند. در دورة متقدم نظریة تصویری وعرفی زبان را می‌پذیرد. اما در دورة متأخر آن را نقد و نظریة «بازی‌های زبانی» را مطرح می‌کند؛ بدین معنا که زبان دارای کارکردها و نقش‌های متنوع است. نگارنده در این مقاله ضمن تبیین این نظریه و جایگاه آن در مباحث زبان دین، آن را نقد می‌کن...
[ 5 ] - چرا نگاه نتیجه‌گرایانه به فعل مستلزم سلب عنوان اخلاقی از آن نخواهد شد؟
نوشتار حاضر مسئله غایتمندی و نتیجه گرایی اخلاقی را می‌کاود. به نظر برخی متفکران، این نگاه مستلزم سلب عنوان اخلاقی از فعل شده است و لذا معتقدند در صورتی فعل، عنوان اخلاقی پیدا می‌کند که فارغ از نتیجه و غایت آن صرفاً به عنوان یک وظیفه انجام شود. اما به نظر نگارنده، نگاه نتیجه گرایانه به انجام فعل اخلاقی، مستلزم سلب عنوان اخلاقی از آن نخواهد شد و از طرفی مشوق و محرّک انجام فعل اخلاقی میشود. در نگ...
[ 6 ] - بررسی و نقد شبیه‌سازی انسانی از منظر فقه اسلامی (شیعه و اهل سنت)
شبیه‌سازی انسان مباحث فراوانی را در محافل علمی موجب شده است. علما از سویی نگران پیامدهای احتمالی شبیه‌سازی انسانند و ازسوی دیگر درصورت صدور حکم تحریم، موجب محرومیت جامعۀ علمی و پژوهشی میشود. در این مقاله برآنیم تا اهم ادلۀ عالمان شیعه و اهل سنت را تبیین و نقد کنیم. عالمان اهل سنت با آنکه به‌کارگیری تکنیک شبیه‌سازی را در عرصۀ حیوانی مجاز می‌دانند؛ به‌گونه‌ای اجماعی هرگونه شبیه‌سازی در عرصۀ انسا...
[ 7 ] - دفاع از ادله ضرورت عصمت امام در مواجهه با اشکالات فخر رازی
ازنظر علمای امامیه، برخلاف اهل سنت، عصمت ومصونیت جانشین رسول خدا صلی‌الله علیه وآله ازهر نوع لغزش، گناه وخطاازشروط لازم وضروری است. براین اساس ائمه سلام‌الله علیهم باید معصوم ومصونازگناه وخطاباشند. متکلم‌ها و علمای امامیه، به‌ویژهخواجه‌نصیرالدین طوسی، ادلۀ متعدد عقلی ونقلی بر لزوم عصمت امام علیه‌السلام که جانشین پیامبراکرمصلی‌الله علیه وآله است، ارائه کرده‌اند.براین اساس، هرگونه...
[ 8 ] - تأملی بر مرگ و معنابخشی آن به زندگی در حکمت صدرایی و اگزیستانسیالیسم الحادی
اگزیستانسیالیسم الحادی با رویکردی این جهانی به تحلیل انسان پرداخته و با نفی متافیزیک، وجود روح انسانی را منتفی می‌داند؛ انسان دارای وجودی تصادفی و متناهی است و خود باید معنا بخش زندگی رو به مرگ خویش باشد. سرانجام این زندگی عبث و بیهوده، مرگی است که همه‌ی تلاش بشر برای فرار از نابودی و نیل به جاودانگی را محکوم به یاس و ناامیدی می‌کند. اما در حکمت صدرایی انسان متشکل از جسم میرا و روح نامیرا است و...
[ 9 ] - دیدگاه اخلاقی امام خمینی
امام خمینی(ره) با پذیرش حسن و قبح عقلی شأن گزاره‌های اخلاقی را همچون گزاره‌های خبری شأن کاشفیت دانسته و احکام اخلاقی را مطلق و غیرنسبی می‌دانند. اما، عقل در تشخیص درستی و نادرستی عمل نیازمند به شرع است. امام خمینی در باب احکام اخلاقی، وظیفه‌گرا بوده که به نوعی به نتیجه و فضیلت توجه جدی دارند. و وظیفه‌گرایی در اندیشه اخلاقی ایشان جدای از نتیجه‌گرایی و فضیلت‌گرایی نیست. زیرا ایشان، حسن و قبح ر...
[ 10 ] - بررسی و نقد چیستی وحی از دیدگاه نصر حامد ابوزید
ابوزید، اندیشمند مصری، راجع به چیستی وحی سه دیدگاه مطرح می‌کند. در دیدگاه نخست، وی نبوت را با کهانت مقایسه کرد، تا از جهت فرهنگی، مقبول و آشنا معرفی کند، اما، اولاً بررسی ابوزید در مورد کهانت و شیوع فرهنگی آن کافی نیست؛ ثانیاً خرافه‌های فرهنگی مانند کهانت، توجیه مناسبی برای وحی ارائه نمی‌کند؛ ثالثاً ادعای او با شواهد درون‌دینی سازگار نیست. او در دیدگاه دومش قرآن را محصول تجربۀ دینی پیامبر معرفی می...
[ 11 ] - مولفه‌های اساسی دیپلماسی فرهنگی در گسترش ارزشهای انقلاب اسلامی ایران
ترویج ارزشهای انقلاب اسلامی یکی از اهداف اساسی انقلاب و زمینه قدرت نرم آن است. این مقاله با مبنا قرار دادن دیپلماسی فرهنگی در صدد تبیین مولفه‌های آن در جهت گسترش جهانی ارزشهای انقلاب اسلامی ایران می‌باشد. سوال اصلی پژوهش این است که انقلاب اسلامی ایران در دیپلماسی فرهنگی خود می‌خواهد چه ارزش و بینشی را با چه روش و بـرنامه‌ای توسط چه نهاد و سازمانی با کدام کنشگر و کارگزاری، در جهان گسترش بدهد...
[ 12 ] - Humanism Criticism
Humanism in modern western civilization is a fundamental idea. Underlying root, perhaps, in contradiction of the contemporary West with the Iran Islamic Revolution hidden in the humanistic nature of modernity, since the modern west pivotal view in all dimensions of life is humanistic, and human-like rather than God-oriented one. To this aim, a critical method used. Humanism has two meanings: fi...
[ 13 ] - تحلیل انتقادی دیدگاه ریچارد تیلور در معنای زندگی
نظریه های معنای زندگی به دو دسته غیرپوچگرا و پوچگرا تقسیم می شوند. دیدگاه غیرپوچگرا به دو دسته معناداربودن و معنادارکردن زندگی تقسیم می شود. دیدگاه معناداربودن زندگی نیز به دو دسته طبیعت گرا و فراطبیعت گرا تقسیم می شود. این مقاله به طورمشخص به دیدگاه تیلور به عنوان نماینده طبیعت گرا- ذهن گرا پرداخته است. طبق نظر تیلور با علوم بشری می توان شرایط لازم برای به دست آوردن یک زندگی معن...
[ 14 ] - Jean-Paul Sartre on the Meaning of Life: Objections from an Islamic Viewpoint
Theories of the meaning of life are divided into two categories: nihilistic and anti-nihilistic. The latter is divided, in turn, into the view that life is meaningful and the view that life can be made meaningful. In this paper, we deploy a descriptive-analytic method to discuss Jean-Paul Sartre’s view of nihilism. In his view, God does not exist, the human being is born and dies without a reas...
نویسندگان همکار